واکاوی یک بحران تکان دهنده در ایران

شایانیوز؛ ایران از جمله کشورهایی است که هرم جمعیتی آن تا حد زیادی جوان هستند. مساله ای که در عین فرصت بودن و فراهم ساختن زمینه های مثبت فراوان برای کشورمان، می تواند با برخی مسائل دیگر نیز همراه باشد که اگر برنامه ای برای مدیریت آن ها نباشد، برای کشورمان ایجاد چالش خواهند کرد و موجب هدررفتِ سرمایه های ایران می شوند.

به گزارش شایانیوز؛ یکی از مسائلی که در این حوزه جای طرح دارد این است که جمعیت جوانان تحصیلکرده و موفق کم نیست و باید زمینه های لازم برای جذب و استفاده از ظرفیت های آن ها در داخل کشورمان فراهم شود. متاسفانه سال هاست که ایران در این زمینه با ضعف رو به رو است و در نتیجه شاهدیم که آمارهای مرتبط با فرار مغزها در ایران زیاد است. موضوعی که در دولت ها و دوره های زمانی مختلف در ایران مطرح بوده و هنوز نتوانسته‌ایم به راه حل های معناداری برای مخاطب قرار دان آن برسیم.

به عنوان مثال، در اواخر دهه 1990 میلادی بر اساس برخی گزارش های سازمان ملل متحد، ایران جزو کشورهایی بود که بالاترین نرخ های فرار مغزها را تجربه کرده اند. چند وقت قبل نیز نشریه فایننشیال تایمز در گزارشی به این مساله اشاره داشته که بر اساس آمارها، در سال 2020، 48 هزار جوان و نیروی نخبه ایرانی از کشورمان خارج شده اند و این عدد در سال 2021 به نحو تصاعدی افزایش یافته و به عدد 115 هزار نفر رسیده است.

معادله ای که در نوع خود از کنترل خارج شدن مساله فرار مغزها در کشورمان خبر می دهد. بیراه نیست که می‌بینیم گاه و بیگاه خبری در مورد موفقیت جوانان تحصیلکرده کشورمان در گوشه ای از دنیا به گوش می رسد و یا شاهدیم بر اساس آمارهای رسمی آمریکا، ایرانی ها جزو ثروتمندترین و البته تحصیلکرده ترین اقشار مهاجر در ایالات متحده آمریکا هستند. به نظر می رسد که تداوم این روند به هیچ عنوان به نفع کشورمان نیست و می‌تواند با خسارت های جدی و عدیده ای برای ایران همراه باشد. توجه داشته باشیم که فرار مغزها حامل میلیاردها دلار خسارت برای کشورمان است. این افراد با سرمایه کشورمان آموزش دیده و رشد کرده اند و باید زمینه های لازم را فراهم کرد تا منافع دانش و استعداد آن ها به کشورمان برسد نه اینکه دیگر کشورها و ملت ها به صورت آماده از آن ها استفاده کنند و موجب پیشرفت کشورهایشان شوند.

معادله ای که جز با ایجاد جذابیت کردن و رفع برخی محدودیت ها برای این قشر از افراد تحصیلکرده در داخل کشورمان محقق نمی شود. در حقیقت آن ها باید جهت حضور در ایران از محرک ها و انگیزه های کافی برخوردار شوند. از این رو، جریان حکمرانی در ایران نیز بایستی به نحوی ویژه معطوف به این ماجرا باشد و اجازه ندهد که در سال های آتی با بحرانی تر شدن بیش از پیش آمارها در حوزه فرار مغزها از ایران رو به رو شویم.