یک نکته قابل‌ تامل در مورد حضور مردم در انتخابات ریاست جمهوری

شایانیوز- در بحبوحه اوج گیری رقابت های نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری در کشورمان، یکی از دغدغه های مهم و جدی، حضور و مشارکت گسترده و حداکثری مردم کشورمان در این رویداد مهم است. در چند انتخابات اخیر، حضور مردم آنگونه که باید و شاید در جریان انتخابات ها پررنگ نبوده و اکنون پس از واقعه شهادت شهدای خدمت و در قالب ادای دین به آن ها هم که شده، جوی مثبت جهت حضور طیف های مختلف مردم در انتخابات ریاست جمهوری شکل گرفته است.

مساله ای که به ویژه با توجه به ماهیت و فلسفه مردمی انقلاب اسلامی ایران، ابعاد جدی تری را نیز به خود می گیرد. با این همه، یکی از نکات مهم در مورد انتخابات ریاست جمهوری و یا دیگر انتخابات مهم در کشورمان این است که به دلیل فقدان و یا ضعف سازوکارهای حزبی، حضور مردم در انتخابات‌های مهم صرفا به زمان برگزاری آن ها محدود می شود و پس از آن، تا زمانی که انتخابات بعدی برگزار شود، مردم نیز در سایه قرار می گیرند. تاکنون نقدهای مختلفی از سوی صاحب نظران و تحلیلگران در این رابطه مطرح شده است و البته که اندیشمندان و تئوریسین های مختلف نیز با طرح دیگاه های خود سعی داشته اند تا جای ممکن این چالش را مورد خطاب قرار دهند.

جالب‌تر اینکه در سال های گذشته حتی برخی به این مساله اشاره داشته اند که کشورمان بایستی بار دیگر به سمت نظام پارلمانی و تعیین نخست وزیر حرکت کند. زیرا در قالب نظام پارلمانی، امکان بازخواست نخست وزیر و اعضای کابینه بیش از پیش فراهم می شود و دولت های مستقر به رای و نظر مردم در طول دوره حضور خود در قدرت نیز به شدت نیازمند می شوند و صرفا در زمان انتخاب مقام های ارشد نیست که شاهد کنشگری محوری مردم خواهیم بود. با این همه، این نقد که همچنان حضور مردم در صحنه انتخابات صرفا به زمان برگزاری  رویداد مذکور محدود می شود پابرجاست و راه حلی برای آن اندیشیده نشده است.

مساله ای که اگر درست و ریشه ای و متناسب با ظرفیت ها و واقعیت های سیاسی و اجتماعی کشورمان مخاطب قرار گیرد، می تواند سرمایه اجتماعی را نیز تا حد زیادی تقویت کند. در واقع، وقتی مردم به صورت پیوسته در جریان حکمرانی حضور و نظارت داشته باشند و در این زمینه از قدرت برخوردار باشند، دولتمردان عملا خود را با قید و محدودیت های جدی در امر حکمرانی مواجه می بینند که نمی توانند نسبت به آنها بی‌تفاوت باشند. معادله ای که به نظر می رسد می تواند به گسترش و افزایش حضور مردم در صحنه مشارکت سیاسی و انتخاباتی و البته دیگر عرصه های حکمرانی نیز اثرگذاری قابل توجهی داشته باشد و در کل، در راستای منافع ملی کشورمان قرار داشته باشد.