فلسفه هستی؛ بیگ بنگ داستان انفجاری که به جای ویران کردن، جهان را به وجود آورد
حدود 13/8 میلیارد سال قبل، یک انفجار مهیب، جهان را به وجود آورد.
شایانیوز- آسمان پرستاره را دیدهای؟ این پهنه بیپایان، کهکشانی از سوالات بی انتها را در دلش پنهان کرده. یکی از بزرگترین این سوالها این است: جهان چطور به وجود آمده؟
پاسخ شگفتانگیزی که دانشمندان به آن رسیدهاند، یک واژه جادویی است: بیگ بنگ!
اما قضیه از چه قرار است؟ آیا واقعاً در لحظه آغاز پیدایش جهان، انفجاری بزرگ در کار بوده؟ بیایید با هم این داستان شگفت را قدم به قدم مرور کنیم.
بیگ بنگ یعنی چه؟
بیگ بنگ یک انفجار عادی نبود. هیچ بمبی در یک فضای آماده منفجر نشد.
در حقیقت، خود فضا و زمان از دل بیگ بنگ زاده شدند. پیش از آن، نه مکانی بود، نه زمانی و نه مادهای.
چطور اتفاق افتاد؟
دانشمندان هنوز به صورت دقیق نمیدانند چرا بیگ بنگ اتفاق افتاد. چون مفهوم «قبل از بیگ بنگ» بیمعنی است؛ پیش از آن اصلاً چیزی وجود نداشت!
بیگ بنگ ناگهان زمان را روشن کرد، فضا را گسترد و بذرهای همه چیزهایی را که امروز میبینیم، کاشت.
در ابتدا، همه چیزی که امروز به عنوان «جهان» میشناسیم (ستارگان، سیارات، کهکشانها، فضا و حتی زمان) درون یک نقطه فوقالعاده کوچک و با چگالی بسیار بالا و بسیار داغ متمرکز شده بود. این حالت را تکینِگی (Singularity) مینامند؛ یک شرایط عجیب که قوانین فیزیک فعلی ما (مثلاً قوانین گرانش و مکانیک کوانتومی) نمیتوانند کاملاً توصیفش کنند.
در یک لحظه بسیار خاص (حدود ۱۳.۸ میلیارد سال پیش) این نقطه شروع به گسترش کرد.
بیگ بنگ به معنای «یک انفجار معمولی» مثل بمب نیست.
در حقیقت، بهتر است بگوییم «انبساط شدید فضا» بود.
یعنی خودِ «فضا» شروع به کشیده شدن و بزرگ شدن کرد، و با آن، انرژی و مادهای که درون آن نقطه فشرده شده بودند، پخش شدند.
چرا میگوییم انبساط، نه انفجار؟
چون در انفجار، چیزی به بیرون یک محیط ِ «از پیش موجود» پرتاب میشود.
اما در بیگ بنگ، خودِ فضا همزمان با ماده به وجود آمد و گسترش پیدا کرد.
اصلاً «بیرون»ی وجود نداشت که چیزی به سمتش منفجر شود؛ تمام چیزهایی که امروز داریم (فضا، زمان، ماده) در ابتدا آنجا شکل گرفتند.
به بیان دیگر، جهان در آغاز، بسیار کوچک و فوقالعاده داغ بود. در کسری از ثانیه، رشد کرد و بزرگ شد، دما افت کرد و شرایط برای شکلگیری ذرات بنیادی مهیا شد.
پس از بیگ بنگ چه شد؟
بعد از شروع گسترش، ذرات کوچکی مثل کوارکها و الکترونها به وجود آمدند. این ذرات با هم ترکیب شدند و پروتونها و نوترونها را ساختند. کمی بعد، این ذرات، اتمهای اولیه (مثل هیدروژن و هلیوم) را تشکیل دادند.
سپس اتمها گرد هم آمدند، ابرهای عظیم گازی ساختند و تحت نیروی گرانش، اولین ستارگان و کهکشانها شکل گرفتند.
از دل همین روند، میلیاردها سال بعد، سیارات، منظومهها و در نهایت، ما انسانها ظاهر شدیم.
چه شواهدی برای بیگ بنگ داریم؟
شاید بپرسی: «این حرفها بر چه اساسی زده میشود؟»
جواب این است: شواهد علمی محکم.
۱. انبساط جهان
در سال ۱۹۲۹، ستارهشناسی به نام ادوین هابل کشف کرد که کهکشانها در حال دور شدن از ما هستند. این یعنی جهان در حال گسترش است. اگر جهان در حال بزرگ شدن است، لابد زمانی در گذشته بسیار کوچک بوده و این درست همان چیزی است که بیگ بنگ میگوید.
۲. تابش زمینه کیهانی
در دههی ۱۹۶۰، دو دانشمند به طور تصادفی تابشی ضعیف را در سراسر فضا کشف کردند. این تابش چیزی نیست جز پژواک بیگ بنگ که هنوز هم بعد از میلیاردها سال در فضا طنینانداز است.
۳. ترکیب عناصر اولیه
اگر بیگ بنگ اتفاق افتاده باشد، باید مقدار زیادی هیدروژن و هلیوم در جهان وجود داشته باشد. دانشمندان معتقدند وقتی به ترکیب کهکشانها نگاه میکنیم، دقیقاً همین نسبتها را میبینیم. این یک تأیید بزرگ برای نظریه بیگ بنگ است.
آیا جهان همیشه همینطور گسترش پیدا میکند؟
جهان هنوز هم در حال انبساط است، حتی با سرعتی بیشتر از گذشته.
دانشمندان مطمئن نیستند آینده این انبساط چه خواهد بود اما چند احتمال وجود دارد:
شاید جهان تا ابد گسترش یابد و همه چیز از هم بپاشد (سناریوی بیگ ریپ).
شاید روزی گرانش برنده شود و جهان دوباره در هم فرو ریزد (بیگ کرانچ).
یا شاید جهانی سرد و تاریک باقی بماند (بیگ فریز).
اما فعلاً که ما بر روی سیاره کوچکمان ایستادهایم و به آسمان نگاه میکنیم، شگفتزده از این سفر کیهانی بزرگ!
دیدگاه تان را بنویسید