یتیمچه؛ ساده ترین غذای بادمجونی دنیا/ طرز تهیه غذایی که عطرش کل خونه رو پر می کنه
یتیمچه، خوراکی ساده و اصیل ایرانی است که با بادمجان، پیاز و گوجه پخته می شود؛ غذایی سبک، خوش طعم و یادگار سفره های قدیمی مادربزرگ ها.
شایانیوز- وقتی اسم غذاهای ایرانی میاد، بیشتر آدما سریع یاد خورشت های سنگین و پرگوشت می افتن؛ مثل قورمه سبزی یا قیمه. ولی واقعیت اینه که آشپزی ایرانی فقط به غذاهای مجلسی و پرخرج محدود نمیشه. ما کلی خوراک داریم که با ساده ترین مواد و کمترین زحمت درست میشن، اما انقدر خوشمزه و دلچسبن که هیچ وقت از سفره هامون حذف نمیشن. یکی از خوشگل ترین نمونه هاش هم یتیمچه است. خود اسم یتیمچه خیلی کنجکاوی برانگیزه. شاید وقتی اولین بار می شنوی، با خودت بگی؛ مگه اسم غذا هم میشه یتیمچه باشه؟! داستانش اینه که این خوراک در اصل بدون گوشت درست می شده، واسه همین بهش می گفتن غذای یتیم ها یا آدمای کم خرج. اما کافیه فقط یه بار امتحانش کنی تا بفهمی هیچ چیزی از غذاهای پرگوشت و سنگین کم نداره. سادهست، اما دل همه رو می بره. مواد اولیشم خیلی دم دستیه؛ بادمجون، پیاز، گوجه و یه کم ادویه. همین سادگی باعث شده سال ها توی خونه های ایرانی پخته بشه. مادربزرگامون همیشه می گفتن این غذا خیلی سبک و راحت الهضمه و مخصوصاً تو روزای گرم تابستون یا وقتایی که دل درد داشتی، حسابی می چسبه. حتی وقتایی که گوشت تو خونه گیر نمیومد، یتیمچه ناجی سفره می شد و یه وعده کامل و سیر کننده رو تامین می کرد. اصل خوشمزگی یتیمچه به خاطر بادمجون های سرخ شده و بوی ناب پیاز و سیره. وقتی اینا با گوجه قاطی میشن و روی شعله ملایم می جوشن، عطرش کل خونه رو پر می کنه. نکته بامزش اینه که تو هر شهری یه جور درستش می کنن. یه جا سیب زمینی میریزن توش، یه جا سبزی تازه، بعضیام یه کم گوشت بهش اضافه می کنن. ولی اصل داستان همون ترکیب ساده بادمجون و گوجه ست. یتیمچه فقط یه خوراک نیست؛ یادآور زندگی ساده قدیمه، همون سفره هایی که بدون تجمل هم می شد روشون طعم واقعی خوشبختی رو چشید.
مواد اولیه
مواد لازم برای تهیه یتیمچه بسته به ذائقه و شیوه پخت خانواده ها متفاوت است، اما ترکیبات اصلی آن معمولاً شامل موارد زیر است:
بادمجان تازه و قلمی (۴ تا ۵ عدد متوسط)
پیاز (۲ عدد متوسط)
گوجه فرنگی تازه یا رب گوجه (۳ عدد یا ۲ قاشق غذاخوری رب)
سیب زمینی (۱ یا ۲ عدد در صورت تمایل)
سیر (۲ حبه)
روغن (معمولاً روغن مایع یا روغن حیوانی بسته به سلیقه)
نمک، زردچوبه، فلفل سیاه و در برخی مناطق دارچین یا سماق
فلفل دلمه ای یا سبزیجات معطر مانند ریحان و جعفری (اختیاری)
مراحل آماده سازی
آماده سازی بادمجان ها: ابتدا بادمجان ها را شسته و پوست می گیرند. سپس آنها را به صورت مکعبی یا حلقه ای خرد می کنند. برای جلوگیری از جذب بیش از حد روغن و رفع تلخی احتمالی، بادمجان ها را با کمی نمک حدود ۳۰ دقیقه کنار می گذارند و پس از آن می شویند و خشک می کنند.
سرخ کردن بادمجان و سیب زمینی: در این مرحله بادمجان ها در روغن داغ نیمه سرخ می شوند تا بافتی خوش رنگ و لطیف پیدا کنند. اگر سیب زمینی نیز در دستور وجود داشته باشد، آن را نگینی خرد کرده و به همراه بادمجان نیم سرخ می کنند.
تهیه پایه یتیمچه: در قابلمه ای جداگانه پیازها را خلالی خرد کرده و با کمی روغن تفت می دهند تا طلایی شود. سپس سیر کوبیده یا رنده شده افزوده می شود. در این مرحله ادویه ها شامل زردچوبه، فلفل سیاه و در صورت دلخواه دارچین یا کمی سماق اضافه می شود تا عطر خوراک چند برابر گردد.
افزودن گوجه فرنگی یا رب: گوجه ها را رنده کرده یا نگینی خرد می کنند و به مخلوط پیاز و سیر می افزایند. اگر از رب استفاده شود، باید آن را کمی تفت داد تا خامی آن گرفته شود و رنگی خوشایند ایجاد کند.
پخت نهایی: بادمجان ها و سیب زمینی های نیم سرخ شده را به قابلمه اضافه کرده و به آرامی با مواد ترکیب می کنند. کمی آب جوش (حدود نصف لیوان) به آن افزوده می شود تا خوراک با حرارت ملایم جا بیفتد. در برخی مناطق از فلفل دلمه ای خرد شده یا سبزیجات معطر تازه در این مرحله استفاده می شود که طعمی متفاوت و دلپذیر ایجاد می کند.
زمان پخت: یتیمچه معمولاً در مدت ۳۰ تا ۴۰ دقیقه با حرارت ملایم آماده می شود. غذا باید قوامی نه خیلی آبکی و نه خیلی خشک داشته باشد.
کلام پایانی...
در پایان می توان گفت یتیمچه نمونه ای از هوشمندی آشپزی ایرانی است که با کمترین مواد اولیه، غذایی سالم، خوش طعم و پرطرفدار پدید آورده است. این خوراک نه تنها یادآور سفره های ساده مادربزرگ هاست، بلکه همچنان جایگاه ویژه ای در سفره های امروزی دارد.
دیدگاه تان را بنویسید