سوار ماشین زمان بشوید؛ سنتی ایرانی به نام کرسی و چاله کرسی

شایانیوز- شاید نسل امروز نشستن دور کرسی را تجربه نکرده باشد اما حتما نام آن به گوشش خورده است. حال و هوای قرار گرفتن در چنین فضایی حتی برای آنان که خاطره ای با این قسم موضوعات ندارند نیز نوستالژیک است. 

نقش تاریخی کرسی و کرسی نشینی

کرسی از دیرباز در جشن های سنتی ایرانیان نظیر شب یلدا و نوروز نقش اساسی داشته است. این وسیله ی جالب تمام اعضای یک خانواده را دور هم جمع می کرده و همین امر خود زمینه ساز صمیمیت میان آنها می شده است. علاوه بر تمام اینها، استفاده از کرسی در شب های سرد زمستان خواب راحتی را برای اعضای خانه فراهم می کرده است. حتی شاید برایتان جالب باشد اگر بدانید جای نشستن افراد دور کرسی با توجه به نقشی که در خانواده داشتند تعیین می شده است. چنانکه بزرگ ترها در دورترین فاصله از در اتاق به معنایی در بالای اتاق و کودکان جایی پایین‌ تر از اتاق می‌ نشستند

ساختار کرسی چگونه بوده است

جعفر شهری در کتاب تهران قدیم می‌ نویسد کرسی از میز یا چهارپایه‌ ای چوبی به اندازه ۱x۱ متر و گاهی مستطیلی شکل تشکیل شده‌است که حدود سه وجب بلندی دارد. روی آن را با لحافی بزرگ در اندازه‌های حدودی ۴x۴ یا ۷x۷ متر می‌ پوشانند تا گرمای حاصل از منقل از زیر میز خارج نشده و به هدر نرود. سپس روی لحاف را با جاجیم، ترمه یا چادر شب سفیدی تزئین کرده و به تناسب بزرگی و کوچکی کرسی، یک مجمعه یا سینی مسی برای قرار دادن چراغ، سماور، ظرف میوه و سایر خوراکیها روی آن قرار می‌ دهند. برای نشستن و خوابیدن افراد دور کرسی معمولاً از چند متکا، بالش و پشتی استفاده می‌ شود

در مورد اصطلاح جالب چاله کرسی بدانید

استفاده از چاله کرسی ها معمولا در خانواده های بی بضاعت رواج داشته است. چرا که آنها توانایی تهیه ی منقل را نداشتند. از این رو یک کرسی چاله کنده دورش را گچ کشیده، صاف می کردند و سپس آتش را درونش می افروختند.البته گفتنی است که استفاده از چاله کرسی در تمام خانواده ها به خاطر فقر مالی نبوده است. بلکه گاهی نیز آن را به این منظور حفر می‌ کردند که منقل یا ظرف مخصوص زغال کرسی (استنبلی) را داخل آن قرار دهند. این باعث می‌ شد موقع قرار دادن پا در زیر کرسی، با منقل و آتش برخورد نکند.

اکنون با ما سوار ماشین زمان بشوید تا با گذر از کنار کرسی های فضای نوستالژیک و دلچسبی را تجربه کنیم.

در میان مردم ایران نشستن دور کرسی فقط برای گرم شدن نبود. بلکه اعضای خانواده از کوچک تا بزرگ، دوست و غریبه را دور هم جمع می‌ کرد و مهرورزی و پیوندهای خانوادگی را تقویت می‌ نمود

با ورود هنر عکاسی در دوران قاجار، تصاویری از ایرانیان آن دوره در کنار کرسی به جا مانده است که حکایت از حضور ریشه‌ دار این وسیله‌ گرما بخش دارد

با وجود کشف چاه‌ های نفت در اواخر دوره‌ قاجار و جایگزینی تدریجی این ماده به‌ عنوان سوخت گرمایشی در دوره‌ پهلوی، گرمای کرسی همچنان رونق‌ بخش بسیاری از دورهمی‌ های ایرانیان بود

برای سوار شدن به ماشین زمان و گشتن در کوچه پس کوچه های گذشته، مهمان تاریخانه ما باشید.