آخرین خبرها از یارانه مهر ماه؛ کالایی یا نقدی؟

بیش از ۳ ماه است که قرار شده تا یارانه ماه بعد در صورت فراهم شدن زیرساخت‌ها کالایی شود؛ در واقع قرار بود یارانه تیرماه کالایی باشد؛ اما حالا مهر آمده و نه زیر ساختی فراهم شده و نه اثری از فراهم شدن زیرساخت‌ها دیده می‌شود؛ موضوعی که شکست یارانه کالایی را خبر می‌دهد.

به گزارش «شایانیوز» و به نقل از اقتصادآنلاین، حدود پنج ماه است که تخصیص یارانه‌ها پس از ۱۰ سال تحولی داشته و از ۴۵ هزار و ۵۰۰ تومان به ۳۰۰ و ۴۰۰ هزار تومان براساس دهک‌بندی رسیده است؛ داستان از این قرار بود که ارز ترجیحی باید حذف می‌شد؛ حذف ارز ترجیحی نیز نیازمند جایگزین بود؛ چراکه خواه ناخواه، قیمت کالاها افزایش می‌یافت؛ این جایگزین یا باید نقدی می‌بود و یا کالایی.

براین اساس تصمیم بر آن شد که دو ماه یارانه نقدی داده شود و پس از آن، یارانه کالایی جایگزین شود؛ حالا تقریبا پنج ماه است که از موضوع می‌گذرد و یارانه نقدی هنوز سر جایش است؛ در ابتدا که قرار بر انتخاب بین یارانه نقدی و کالایی بود، برخی یارانه کالایی را ترجیح می‌دادند؛ اما حالا این افراد هم دیگر امیدی به یارانه کالایی ندارند و معتقدند پس از چند ماه قطع یارانه نقدی و جایگزینی یارانه کالایی مشکل‌ساز خواهد بود؛ اما چرا؟

چرا یارانه کالایی دیگر نشدنی است؟

از همان ابتدا هم زیرساخت‌های یارانه کالایی وجود نداشت؛ کارشناسان اقتصادی معتقد بودند یارانه کالایی ممکن است به همه افراد نرسد؛ ممکن است در روستاهای کوچک و دورافتاده اصلا امکان اجرایی شدن وجود نداشته باشد و.... آن زمان مجلس پایش را در یک کفش کرد که فقط و فقط یارانه کالایی؛ حالا که پنج ماه گذشته، احتمالا به همه ثابت شده که یارانه کالایی دیگر قابلیت اجرا ندارد و زیر ساخت‌هایش فراهم نیست؛ اما حتی اگر زیر ساخت‌ها هم فراهم شود، اعصای یارانه کالایی دیگر منطقی نیست.

مردم به یارانه نقدی عادت کرده و با آن زندگی می‌کنند

در این پنج ماه، یک خانواده ۴نفره که در دهک ۴ تا ۹ قرار دارد، هر ماهه یک میلیون و ۲۰۰هزار تومان یارانه گرفته و قطعا پس از پنج ماه افراد روی این پول حساب باز کرده و آن را به مخارج زندگی خود تخصیص داده‌اند؛ برخی براساس این مبلغ، اجاره خانه خود را تعیین کرده‌اند؛ برخی بر این اساس، مایحتاج زندگی خود را خریداری می‌کنند و خلاصه هر کس به نحوی از این مبلغ بهره می‌گیرد که این عدد در دهک‌های پایین بیشتر و وابستگی به آن هم بالاتر است؛ بنابراین اینکه به ناگاه به خانواده‌ها بگوییم دیگر یارانه نقدی تمام شد و حالا با کالابرگ سر کنید، شدنی نیست و قطعا تغییر شیوه تخصیص یارانه مشکلات و هزینه زیادی را برای دولت خواهد داشت.

از سویی دیگر ایرادات پرداخت یارانه کالایی هنوز بر سر جای خود باقی است؛ آمدیم و یک خانواده نمی‌خواست مرغ و گوشت بخرد و خواست با این مبلغ اجاره خانه دهد، تکلیف چیست؟ چه اصراری است که به جای مردم تصمیم بگیریم؟ مگر مردم خودشان نمی‌توانند برای آنکه چه بخرند، تصمیم بگیرند؟ 

بهتر نیست به جای آنکه تلاش کنیم تا با زور یارانه کالایی که مشکلات زیادی هم دارد و زیرساخت خاصی هم برایش فراهم نیست را پرداخت کنیم، در یارانه‌های نقدی، تحولی ایجاد کنیم؟ اطلاعات را به روز کنیم و زیر ساخت‌های پرداخت یارانه نقدی را توسعه دهیم؟ 

حتی اگر بعد از گذشت پنج ماه زیرساختی هم فراهم بشود، ایرادات زیادی دارد که رفع آن‌ها به این سادگی نیست؛ دولت در پرداخت یارانه نقدی که بیش از ۱۰سال است آن را پرداخت می‌کند، مشکل دارد، اطلاعاتش به روز نیست و جامعه هدف به درستی تعیین نشده است؛ آیا بهتر نیست یارانه کالایی و این دغدغه که یارانه ماه بعد نقدی است یا کالایی را از میان برداریم و پرداخت یارانه‌های نقدی را هدفمند کنیم؟