فرقههای آخرالزمانی ؛ عجیب ترین فرقه دنیا که معتقدند بیگانگان فضایی در ما حلول کردند
ساینتولوژی فرقهای مخوف است که هسته مرکزی آن در امریکا قرار دارد. این فرقه عقاید عجیب و منحصر به فرد دارد که با هم در مقاله زیر میخوانیم.
شایانیوز- فرقه ساینتولوژی (Scientology)، که از دهه ۱۹۵۰ به عنوان یکی از بحثبرانگیزترین جنبشهای شبه دینی در جهان معاصر شناخته میشود، ترکیبی است از رواندرمانی شبه علمی، ایدههای متافیزیکی، آموزههای کیهانی و نظام سازمانی بسیار متمرکز. این جنبش که خود را «دین» معرفی میکند، توسط اِل. ران هابارد (L. Ron Hubbard) رماننویس علمی–تخیلی امریکایی بنیانگذاری شد و طی هفت دهه از یک سلسله کتاب و کارگاههای شبهدرمانی به مجموعهای از مؤسسات جهانی با ساختار فرقهگونه، هرم قدرت بسته و نظام مالی پیچیده تبدیل شده است. ساینتولوژی اکنون نه تنها یک سیستم اعتقادی، بلکه یک نهاد اقتصادی، رسانهای، امنیتی و حقوقی نیز به شمار میرود که در ایالات متحده از وضعیت «دین معاف از مالیات» برخوردار است و به همین دلیل نفوذ و بقای خود را از طریق سازوکارهای حقوقی پیچیده تضمین میکند.
ریشهها و ظهور یک جنبش جنجالی
ساینتولوژی از دل کتاب «داینتیکس: علم سلامت ذهن» (1950) متولد شد؛ اثری که هابارد در آن مدعی بود ذهن انسان از دو بخش «واحد واکنشی» و «واحد تحلیلی» تشکیل شده و مشکلات روانی در واقع محصول «انگرامها» (آثار منفی تجربیات دردناک در ناخودآگاه) هستند. هابارد هیچ تحصیلات آکادمیک در زمینه روانشناسی، زیستشناسی، پزشکی یا فلسفه نداشت، اما توانست با زبان علمینمای کتاب و ادعاهای درمانگرایانه آن، تعداد زیادی مخاطب جذب کند. داینتیکس ابتدا بهعنوان یک روش شبهدرمانی معرفی شد، اما با ورشکستگی موسسات اولیه و فشار انجمنهای روانپزشکی، هابارد مسیر را تغییر داد و در سال ۱۹۵۳ کلیسای ساینتولوژی را تشکیل داد. این تغییر از «علم درمان ذهن» به «دین» یک تصمیم کاملاً استراتژیک بود: ساینتولوژی از زیر نظارت نهادهای پزشکی خارج شد و در عین حال تحت حمایت قوانین آزادی مذهب قرار گرفت.
ساختار سازمانی و سلسله مراتب پیچیده قدرت
ساینتولوژی دارای یکی از متمرکزترین و امنیتیترین ساختارهای سازمانی در میان جنبشهای دینی معاصر است. رأس هرم، رهبر مطلق، یعنی دیوید میسکویج (David Miscavige) قرار دارد که پس از مرگ هابارد در سال ۱۹۸۶ قدرت را به طور کامل در دست گرفت و امروز نیز با اقتداری تقریباً بدون چالش، هدایت کل نهاد را برعهده دارد.
زیر نظر او، شبکهای از مؤسسات وابسته فعالیت میکند:
Sea Org: یک سازمان شبه نظامی با قوانین سخت، قراردادهای کاری ۱ میلیارد ساله و انضباط آهنین. اعضا بیشتر عمر خود را در خدمت سازمان میگذرانند و زندگیشان تقریباً کاملاً تحت کنترل فرقه است.
OSA – دفتر امور ویژه: واحد اطلاعاتی و امنیتی ساینتولوژی که وظیفه نظارت، جمعآوری اطلاعات، کنترل مخالفان، مقابله حقوقی و فشار روانی بر منتقدان را برعهده دارد.
صدها کلیسا، «مرکز پاکسازی»، «سازمان پیشرفته» و «سازمان پرچم» در امریکا، اروپا، استرالیا و آفریقا.
این ساختار به گونهای طراحی شده است که اعضای پایین دست تقریباً هیچگاه به ردههای بالایی نزدیک نشوند و کنترل اطلاعات در همه سطوح شدیداً اعمال شود.
عقاید و آموزههای کیهانی؛ از «آدیتینگ» تا «زونتو»
هسته اعتقادی ساینتولوژی بر مفهوم «روح جاودانه» یا تیتن (Thetan) استوار است. به باور ساینتولوژیستها، هر انسان یک تیتن است که میلیونها سال عمر داشته و در چرخههای متعدد تناسخ شرکت کرده است. رهایی نهایی تنها زمانی حاصل میشود که تیتن از اثرات منفی انگرامها آزاد شود.
ابزار اصلی این رهایی آدیتینگ (Auditing) است؛ جلسههایی فردی که در آنها فرد با کمک یک دستگاه موسوم به E-meter (دستگاهی در حد یک گالوانومتر ساده) مورد پرسش و تحلیل قرار میگیرد. ساینتولوژی مدعی است این دستگاه «انرژی ذهن» را اندازهگیری میکند، اما هیچ مبنای علمی ندارد. با این حال جلسات آدیتینگ با هزینههای بسیار سنگین، ستون اقتصادی جنبش را تشکیل میدهد.
در لایههای بالاتر آموزش، که تنها با پرداخت مبالغ بسیار بالا افشا میشود داستان کیهانی ساینتولوژی آشکار میشود: روایت زونتو (Xenu)، فرمانروای کهکشانی که ۷۵ میلیون سال پیش میلیاردها موجود فضایی را به زمین آورد و آنها را در آتشفشانها نابود کرد. به باور ساینتولوژی، ارواح این موجودات اکنون به بدن انسانها چسبیدهاند و آدیتینگ باید آنها را آزاد کند.
این داستانها برای عموم اعضا محرمانه است و تنها پس از سالها پرداخت پول و طی دورههای متعدد اجازه دسترسی به این «حقیقت نهایی» داده میشود.
درآمدزایی و اقتصاد ساینتولوژی
ساینتولوژی یکی از ثروتمندترین ساختارهای مذهبی در ایالات متحده است. منبع اصلی درآمد آن:
فروش دورههای پیشرفت روحی
جلسات آدیتینگ
کمکهای مالی اجباری
کار بدون مزد اعضای Sea Org
فعالیت رسانهای و حقوقی
داراییهای ملکی گسترده در دهها کشور
هزینه دورهها بسیار بالا است؛ برخی اعضا گزارش دادهاند که برای رسیدن به سطح «Operating Thetan III» بیش از صد هزار دلار پرداخت کردهاند. این مدل درآمدی، ساینتولوژی را به نهادی نزدیک کرده که بیشتر ماهیت تجاری دارد تا معنوی.
افراد مشهور و نقش آنها در گسترش فرقه
ساینتولوژی از ابتدا توجه ویژهای به جذب افراد مشهور داشته و در هالیوود «مراکز اختصاصی» برای هنرپیشهها تأسیس کرده است. مشهورترین چهرههایی که به ساینتولوژی وابسته بودهاند عبارتاند از:
تام کروز — نزدیکترین شخصیت به رهبر فرقه، جان تراولتا ، کیستی آلی، لیز رمینی (پیش از خروج و افشاگری)
حضور افراد مشهور دو کارکرد دارد: مشروعیتسازی عمومی و جذب مالی. خروج برخی از این افراد به ویژه لیز رمینی و روایت تجربیات شخصی آنها یکی از بزرگترین ضربات رسانهای به ساینتولوژی بوده است.
انتقادات و اتهامات
ساینتولوژی با مجموعهای بزرگ از اتهامات روبهرو است؛ بسیاری از آنها از سوی اعضای سابق، خانوادهها، خبرنگاران و سازمانهای حقوق بشری مطرح شدهاند:
کنترل شدید روانی اعضا
جلوگیری از ملاقات خانوادهها
کار اجباری در Sea Org
حبس انضباطی اعضای معترض
تهدید و آزار مخالفان
جاسوسی داخلی و خارجی
استفاده از ابزارهای حقوقی برای ساکت کردن منتقدان
نقش در بحرانهای روانی و خودکشی اعضا
فشار اقتصادی شدید به افراد کم درآمد
بسیاری از گزارشها (از جمله تحقیقات بیبیسی، لسآنجلس تایمز، نیویورکر) ساینتولوژی را «سیستمی فرقهای، کنترل کننده و غیر شفاف» توصیف کردهاند. در مقابل، ساینتولوژی همه این اتهامات را رد کرده و هر منتقدی را «دروغگو» یا «عامل دشمن» معرفی میکند.
ساینتولوژی در جهان امروز
امروز ساینتولوژی در بسیاری کشورها با محدودیت روبهرو است. در آلمان تحت نظر امنیتی قرار دارد و در فرانسه به دلیل رفتارهای مالی، رهبران آن محکوم شدهاند. اما در ایالات متحده همچنان از مزایای «دین رسمی» برخوردار است و به لطف ساختار حقوقی پیچیده، توانسته موقعیت خود را در برابر موج انتقادات حفظ کند.
دیدگاه تان را بنویسید