صندوقچه اسرار خشتی، بزرگترین گنبد آجری جهان در دل ایران ماست

این گنبد که چون نگینی بر انگشتری گرانبها خودنمایی می کند، سومین بنای بزرگ تاریخ، از حیث معماری گنبد به شمار می رود.

لینک کوتاه کپی شد

شایانیوز- به هر نقطه از ایران کهن که بنگریم، زیبایی و جلوه ی معماری نهفته در خشت به خشت بناهای برجای مانده، دلربایی خواهد کرد. گنبد سلطانیه نیز یکی از همین بناهاست که اگرچه دست زمان برخی از نقوشش را مخدوش کرده اما همچنان یکی از شگفتی های معماری به شمار می رود. یادگار با ارزشی که از زمان ایلخانیان شروع به درخشش کرد و اکنون نیز خودش را میان آثار ثبت شده ی کشور در فهرست میراث فرهنگی جای داده است.

آنچه گنبد سلطانیه را منحصر به فرد ساخته چیست؟

چیزی که این بنا را منحصر به فرد ساخته بیش از هر چیز، کسب لقب بزرگترین گنبد آجری جهان است. کسی چه می داند! شاید زمانی که سلطان محمد خدابنده در قرن هشتم، دست به احداث این گنبد زد، هرگز نمی دانست که با این اقدام، چه تاثیری بر تاریخ معماری ایران خواهد گذاشت. حال آنکه ما مغولان را به فتنه و آشوب می شناسیم اما گویا اقدامات فرهنگی نیز داشته اند!

در همین راستا خالی از لطف نیست اگر این را هم بگوییم که بعد از کلیسای جامع مریم مقدس در فلورانس ایتالیا و مسجد ایاصوفیه، این گنبد که چون نگینی بر انگشتری گرانبها خودنمایی می کند، سومین بنای بزرگ تاریخ، از حیث معماری گنبد به شمار می رود.

ویژگی های معماری گنبد سلطانیه

ساختمان این بنا بر روی یک نقشه هشت ضلعی استوار است که طول هر ضلع آن به 17 متر می رسد. در هر وجه از نمای داخلی، یک ایوان تعبیه شده که در طبقه همکف، چشم اندازی به شکل هشت ایوان دارد. حال آنکه در قسمت بالا، یک طبقه دیگر نیز به چشم می خورد که به فضای داخلی مشرف است.

از جمله شگفتی های این ایوان تفاوت تعداد طبقات از نمای داخل و خارج است. به این صورت که در نمای خارجی دو طبقه و از داخل، سه طبقه ای به نظر می رسد!

از جمله دیگر شگفتی های بنای سلطانیه، قوس گنبد آن است که با شیب بسیار تند و کشیده ساخته شده و از نظر دهانه، ارتفاع و سبک معماری، در سراسر ایران نظیر ندارد. در طرفی دیگر، نقوش جذابی که بر سرتاسر این بنا نقش بسته اند، در نهایت تقارن و زیبایی، یادگاری ارزشمند از هنر دست معماران روزگار خویشند.

درگاه ورودی گنبد سلطانیه

در روزگارانی که این محل دوران آبادانی خودش را سپری می کرد، رفت و آمدها به آن، از طریق 4 درگاه کوچک انجام می گرفت. به این صورت که ورودی های بزرگ، مخصوص به مردان و ورودی های کوچک که به ایوانهای طبقه اول منتهی می شدند، برای رفت و آمد زنان بوده است.

اکنون با ما همراه شوید که اینبار از دل صندوقچه اسرار خشتی شایانیوز، جلوه های بکر و ممتاز بنایی را به نظاره بنشینیم که تلفیقی از هنر، نبوغ و اصالت برجای مانده از تاریخ سرزمینمان است.