سوار ماشین زمان بشوید؛ کولی های شاد و رهای ساکن در ایران قدیم

شایانیوز- حتما برای شما نیز پیش آمده که هنگام سخن از یک شادی ذاتی و میل به رهایی، نام کولی ها را بشنوید. کولی ها معمولا در تمام جهان پراکنده بودند اما قصه ی ورود آنها به تهران، قصه امروز ماست. 

حدود شصت سال از آن دوران می گذرد. زمانی که خیابان بهبودی، جزو اراضی روستای طرشت محسوب می شد. روستایی که کولی ها با ورود به تهران، برای سکونت انتخابش کردند. افرادی که در آن زمان طرشت و خیابان بهبودی را دیده بودند می گویند این خیابان در دهه 30 یک جاده ی خاکی بود که اطراف آن را باغها و زمینهای مزروعی فرا گرفته بود. اما دقیقا قسمت غربی خیابان، جایی بود که حدود دو هزار نفر از کولی های بختیاری در آن ساکن بودند. کوچه خیابان های بهبودی، با نمای آجری و خاص، همیشه معرف حضور همگان بوده است. آن وقت ها اما زمین زراعی بوده که کولی ها برای ماندن انتخابش کردند. آن هم درست زمانی که دولت وقت، برای این محدوده برنامه های متعددی را چیده بود.

ظاهر زندگی کولی ها چگونه می گذشت

کولی ها عموما اینگونه بودند که درون چادرهای نمدی سیاه رنگ خود با گاو و گوسفند و سگ هایشان روزگار می گذراند. گفته شده در محل زندگی آن ها رودخانه ای به عرض 35 متر وجود داشته که آبش از فرحزاد تامین می شده و تا جنوب شهر تهران قدیم نیز امتداد داشته است. 

خروج کولی ها از تهران

به مرور و با گسترش شهرنشینی در تهران خیابان بهبودی امروزی روی کار آمد. اوایل دهه 40 شهرداری وقت خیابان بهبودی، تصمیم می گیرد که آنجا را آسفالت کرده و ساختمان های سازمانی دوطبقه ای با نمای آجر بهمنی را در آنجا بکارد. این ساختمان ها اساسا در 8 بلوک و برای کارمندان ژاندارمری ساخته شده بودند تا خیابان از حالت باغ و کشتزار به صورت مسکونی در آید. در پی چنین روندی، به کولی های ساکن آنجا دستور داده شد که محل را ترک کنند و همین شد که رفته رفته، باغ ها و کشتزارها نیز شروع به خشک شدن کردند. حال آنکه نخستین ساکنین این خیابان، مهاجران آذری و یزدی بودند و به جهت سکونت شخصی به نام دکتر مهرداد بهبودی، که از طبیبان دربار محسوب می شد، نام آن را خیابان دکتر بهبودی گذاشتند.

ریشه ی کولی ها از کجاست

چیزی که از شواهد زبانی و ژنتیکی پیداست، احتمال را بر این امر سوق می دهد که این مردمان، ابتدا در شبه قاره هند ریشه دوانده اند. آنها از لحاظ نژادی بیشتر از دراویدی های بومی جنوب آسیا تاثیر گرفته اند و سهم نژاد آریایی درونشان بسیار ناچیز است.

در سراسر جهان کولی ها را با چه نامی می شناسند

این اقوام که به برخورداری از روحیه ای رها و وابسته به رقص آواز معروفند، در هر کجای جهان نامی را به خود اختصاص داده اند. امروزه کولی‌ ها در کشورهای اروپایی بدین گونه نامیده می‌شوند:

انگلیسی‌ها آن‌ ها را جیپسی می‌خوانند، زیرا سابقاً می‌ پنداشتند که کولی ها طایفه قبطیانی هستند که از مصر آمده‌اند. فرانسوی‌ها کولی‌ها را بوهمین می‌نامند زیرا سابقاً خیال می‌ کردند که از اهالی بوهم هستند که به فرانسه وارد شده‌اند.

هلندی‌ ها آن‌ها را هایدن به معنی کافر و بت پرست،  آلمانی‌ها زیگونر، اسپانیایی‌ها خیتانوس، پرتغالی‌ها سیگانا و ایتالیایی‌ ها  آنان را زینگاری یا زینگوری می‌ نامند.

اکنون دست در دست ما بدهید تا سوار بر ماشین زمان، اینبار را به دل گوشه کنار مناطقی بزنیم که کولیان قدیم در آنجا ساکن بودند. مردمان ساده ای که عموما چیز زیادی از زندگی نمی خواستند و نیم بیشتر وقتشان را به کوچ و شادی می گذراندند.