رازهای قجری؛ اولین زن عقدی ناصرالدین‌شاه عوض جادو‌جنبل و بزک‌دوزک اهل شعر و خطاطی بود

شایانیوز- در حرمسرای ناصری زنان بسیاری حضور داشتند؛ هر یک با ویژگی‌های خاص خودشان. اما در این میان یکی از همسران ناصرالدین شاه، هم جایگاه ویژه‌ای داشت و هم توانایی‌های ویژه‌ای.

نخستین همسر رسمی و عقدی

اولین همسر عقدی ناصرالدین‌شاه دختری بود به نام «ام سَلَمه» که نوه فتحعلی شاه بود و در سال  ۱۲۴۷ ه‍جری قمری از مادری اهل گرجستان به نام زیباچهر خانم به  دنیا آمد. او در چهارده سالگی زمانی که ناصرالدین شاه هنوز ولیعهد بود به عقد وی درآمد. این دو صاحب چهار فرزند شدند.

اولین فرزند گلین خانم دختری به نام فخرالملوک بود. فرزند دومش پسر بود و محمود میرزا نام داشت؛ و زمانی که فقط 4 ماه داشت، طی مجلس باشکوهی به ولیعهدی انتخاب شد. اما حدود هفت ماه بعد در رمضان سال ۱۲۶۶چشم از جهان فروبست. سایر فرزندانشان افسرالدوله و سلطان محمد میرزا بودند. محمد میرزا نیز در هشت یا نه ماهگی درگذشت.

ذوق و قریحه هنری

نکته جالب در زندگی گلین خانم هنردوست بودن وی بود. او با سایر زنان دربار متفاوت بود و اهل شعر و هنر بود. او از خوشنویسان به نام و ممتاز عصر قاجار محسوب می‌شد. «زین‌العابدین اصفهانی» یکی از استادان وی در هنر خوش‌نویسی بود. از استادان دیگرش، علی آقا فرزند محمدعلی خان نظم‌الدوله را می‌توان نام برد. وی در نوشتن و خطاطی به ویژه «خط نسخ»، مهارت بسیاری داشت؛ و چندین اثر برجسته از وی به جا مانده ‌است. علاوه بر خوش‌نویسی، در صنعت شعر نیز سررشته داشت. گلین خانم در صنعت شعر و در «حدیقه الشعرا»، مشهور بود به «عصمت قاجار».

 او علاوه بر خطاطی و شعر، در صنعت تهذیب نیز تبحر داشت و در کل از زنان مطلع و فهیم دربار بود. وسعت اطلاعات وی در امور مختلف بسیار بود و به همین علت، شاهزادگان دربار برای پاسخ به سؤالاتشان به وی مراجعه می‌کردند.

آثار ارزشمند

از وی آثار بسیاری به جا مانده است. از مشهورترین آنها متن «دعای صباح» و کتاب «الدعا» است که به تازگی در کتابخانه و موزه ملی ملک به نمایش گذاشته شده‌. کتاب الدعا به خط نسخ در سال ۱۲۴۳ هجری قمری روی کاغذ فُستُقی الوان با جلد ترمه نگاشته شده‌ و شامل دعاهای صبحگاهی و گشایش در روزی پس از نماز بامداد است.

دیگر اثر معروف وی دعای صباح است که در سال ۱۲۵۵ قمری به خط نسخ خَفی و به سبک رَنگه نویسی در صفحه‌های 9 سطری نگارش یافته‌ است.

یکی از آثار مهم وی، یک جلد قرآن است که به خط نسخ در سال ۱۳۰۲ هجری قمری نگاشته شده‌ است.

از این بانوی هنرمند آثار دیگری نیز در موزه آستان قدرس رضوی، کربلا، نجف و کتابخانه کاخ گلستان موجود است.