یک عکس یک روایت؛ نگاه پرغضب دخترکان لچک به سر فرش باف در تاریخ ماندگار شد

شایانیوز- اوایل زمامداری قاجاریان صنایع دستی ایران پیشرفت چشمگیری نداشت و اندک زمانی بعد نیز به دلیل ارتباط با اروپا و افزایش واردات صنایع ماشینی از کشورهای اروپایی رو به زوال گذاشت. در این میان تنها فرشبافی بود که پیشرفت محدودی را تجربه کرد و بازار فروش و استفاده اش از دیگر منسوجات مثل «حریربافی، ابریشم‌بافی و ریسندگی» بود. 

فرش بافی در ضمیر دختران ایرانی نهادینه شده است

هنر اغلب زنان ایرانی نیز فرشبافی بود و هر دختری بعد از ازدواج فرش دستباف خود را به خانه شوهر می برد تا بنابر دقت و حوصله ای که در آن به خرج داده وفاداری خود نسبت به همسرش معلوم شود. درواقع دختران ایران زمین بافت فرش را از کودکی به عنوان یک پیشه سنتی از والدین خود فرا میگرفتند و به قولی زنان در این زمینه محتاج به تعلیم نبودند زیرا اصول فرش بافی را در خاطر داشتند.

نقش که از دستان پر هنر بر دار میریخت

معمولا چند دختران کوچک و بزرگ روی تخته های آویخته از سقف می نشستند و به راهنمایی زنی که مقوایی از نقشه قالی در دست داشت نقش را بر دار قالی می زدند. این فعالیت در اکثر شهرهای بزرگ ایران رواج داشت در بسیاری موارد نوعی درآمدزایی برای آنها به شمار می رفت.

تجارتی از دار های قالی متمولان

فرش های تبریز، مشهد، اصفهان، کرمان، شیراز، اردبیل و کرمانشاه از جمله کالاهای اصلی تجاری ایران دوران قاجار به شمار می‌ آیند و در بازار جهانی شهرت داشته است. برخی از متمولان با توجه به منافعی که از تجارت فرش به دست می آمد به ایجاد کارگاه های قالیبافی و بکارگیری زنان در آن کارگاه ها اقدام میکردند.

نقش قالی نوین در دوره قاجار

فرش‌‌های دوره قاجار در اندازه، نقش و نقش‌مایه از سبک قالی‌بافی و قالی صفوی الگوبرداری کرده بودند و نقوشی که در این سبک به کار می‌بردند ترنج و لچک ترنج و قالی شبکه‌ای با نقش اسلیمی و شاه‌عباسی بود. با این حال طراحان قاجاری نوآوری‌هایی نیز داشتند که نمونه‌های آن را در نقوش محرمات و خشتی و قالی تصویری می‌توان مشاهده کرد.

دخترکانی که در تاریخ ماندگار شدند

عکسی که در ادامه میبینید «آنتوان سوریوگین» عکاسی روسی ساکن ایران در دوره قاجار برداشته از زنانی که در یکی از شهرهای شهره به قالی بافی مشغول بافت فرش بودند. دخترکانی که حین کار نگاهی به دوربین انداخته اند تا در تاریخ ثبت شوند. تاریخ این عکس به درستی مشخص نیست اما منصوب به دوران قاجار است.