جنگنده غول‌آسای امریکایی سقوط کرد! عقاب‌ها هم گاهی افول می‌کنند!

شایانیوز- حادثه سقوط یک فروند جنگنده F/A-18E Super Hornet نیروی دریایی ایالات متحده در نزدیکی سواحل ویرجینیا بار دیگر توجه تحلیلگران نظامی و سیاسی جهان را به نقاط ضعف و قوت ماشین جنگی عظیم امریکا جلب کرد. این رویداد، که در جریان یک پرواز تمرینی رخ داد، در نگاه نخست ممکن است صرفاً یک سانحه هوایی قلمداد شود؛ اما وقتی در بستر بزرگ‌تر قدرت هوایی و بازدارندگی ایالات متحده بررسی می‌شود، تصویری بسیار پیچیده‌تر از برتری و شکنندگی هم‌زمان این قدرت نظامی را آشکار میسازد.

ابعاد حادثه، سقوط F/A-18E سوپر هورنت؛ ضعف در قلب قدرت هوایی امریکا

طبق گزارش رسمی نیروی دریایی امریکا، حوالی ساعت ۹:۵۳ صبح چهارشنبه به وقت محلی ویرجینیا، جنگنده مذکور طی یک پرواز آموزشی دچار نقص شد و خلبان ناگزیر به خروج اضطراری گردید. وی با چتر نجات در آب فرود آمد و پس از حدود ۹۰ دقیقه جستجو، توسط تیم‌های امدادی نجات یافت و به بیمارستان منتقل شد. هواپیما هنوز در دریا باقی مانده است، موضوعی که نگرانی‌های امنیتی درباره حفظ اطلاعات و فناوری‌های حساس را برجسته می‌کند.

این جنگنده به تیپ Strike Fighter Squadron 83 تعلق داشت که پیش‌تر ۹ ماه همراه با ناو هواپیمابر USS Dwight D. Eisenhower در عملیات‌های دریایی دریای سرخ شرکت کرده بود. تحقیقات درباره علت حادثه آغاز شده است، اما جزئیات فنی تاکنون منتشر نشده‌اند.

تکرار یک الگو: سوانح پی ‌در پی خانواده F/A-18

این نخستین بار نیست که جنگنده‌های خانواده F/A-18 درگیر سانحه می‌شوند. در سال‌های اخیر موارد متعددی ثبت شده است: سقوط یک EA-18G Growler در نزدیکی کوه رینیر که به مرگ دو خلبان انجامید؛ نابودی چندین فروند سوپر هورنت در جریان عملیات دریایی یا فرود ناموفق بر عرشه ناوها؛ و حتی آسیب‌دیدگی برخی جنگنده‌ها بر اثر شلیک سامانه‌های دفاعی خودی.

با توجه به ارزش تقریبی 55 تا 67 میلیون دلار برای هر فروند سوپر هورنت، تکرار چنین حوادثی به معنای خسارت مالی چند صد میلیون دلاری است و همچنین اعتماد به توان عملیاتی و ایمنی نیروی دریایی امریکا را نیز زیر سؤال می‌برد.

پیامدهای عملیاتی و راهبردی

تکرار این حوادث را نمی‌توان به اتفاق، بدشانسی و یا سهل انگاری نسبت داد. فشار طاقت‌فرسا بر ناوگان جنگنده‌های دریایی امریکا که مجبورند به ‌طور مداوم در شرایط دشوارِ برخاست و فرود، روی عرشه ناوهای هواپیمابر فعالیت کنند، سرعت فرسایش تجهیزات را افزایش می‌دهد. هم‌زمان، پیچیدگی فنی این جنگنده‌ها و نیاز مداوم به تعمیر و نگهداری دقیق، هر نقص کوچک را به بحرانی بالقوه تبدیل می‌کند.

از منظر مالی، سقوط‌های پی ‌در پی فشاری سنگین بر بودجه دفاعی امریکا تحمیل می‌کند. در شرایطی که برنامه‌های گران‌قیمت مانند F-35 از سوی کنگره و رسانه‌ها به‌ شدت مورد انتقاد هستند، افزایش هزینه‌های ناشی از سوانح جنگنده‌های قدیمی‌تر، بنیان مشروعیت هزینه‌های نظامی هنگفت را بیش از پیش متزلزل می‌سازد.

قدرت یا ضعف؛ کدام تصویر واقعی است؟

ایالات متحده همچنان صاحب بزرگ‌ترین و پیشرفته‌ترین نیروی هوایی جهان است. ترکیب جنگنده‌های نسل پنجمی مانند F-22 و F-35، ناوگان گسترده سوپر هورنت‌ها و بمب‌افکن‌های استراتژیک بی‌رقیب، برتری هوایی مطلقی را در برابر هر رقیب احتمالی تضمین می‌کند. اما آنچه که این حادثه آشکار می‌سازد، وجود شکافی ساختاری در دل این برتری است: هزینه‌های سرسام‌آور، وابستگی شدید به فناوری‌های پیچیده و شکنندگی در برابر کوچک‌ترین نقص‌ها.

پیام برای ایران و رقبا

برای ایران و سایر کشورهایی که خود را در معرض رویارویی احتمالی با ایالات متحده می‌بینند، این حوادث دو پیام متناقض به همراه دارد. نخست آنکه امریکا همچنان قادر است در کوتاه‌ترین زمان در هر نقطه‌ای از جهان برتری هوایی قاطع ایجاد کند، موضوعی که با توان محدود ناوگان هوایی ایران قابل مقایسه نیست. اما در عین حال، این سقوط‌ها نشان می‌دهد که حتی برترین قدرت نظامی جهان نیز آسیب‌پذیر است و در برابر فرسایش، خطا و فشار عملیاتی مصونیت ندارد.

به همین دلیل، ایران استراتژی خود را بر جنگ نامتقارن، توسعه سامانه‌های پدافند هوایی و بهره‌گیری از پهپادها و موشک‌های نقطه‌زن متمرکز کرده است؛ ابزاری که می‌تواند با هزینه‌ای به ‌مراتب کمتر، بازدارندگی مؤثری در برابر ماشین جنگی عظیم امریکا ایجاد کند.

سقوط اخیر F/A-18E Super Hornet یک حادثه منفرد نیست؛ بلکه بخشی از الگویی گسترده‌تر است که نشان می‌دهد نیروی هوایی و دریایی ایالات متحده در کنار قدرت بی‌رقیب خود، از ضعف‌های ساختاری و آسیب‌پذیری‌های عملیاتی نیز رنج می‌برد. برای کشوری مانند ایران، درک این ترکیب پیچیده از قدرت و ضعف، کلید طراحی راهبرد دفاعی در برابر دشمنی است که هم‌زمان شکست‌ناپذیر و شکننده به نظر می‌رسد.