شاخص فرابنفش چیست و چقدر خطرناک است

شاخص فرابنفش، معیاری علمی است که شدت تابش اشعه‌ی فرابنفش خورشید را در یک نقطه جغرافیایی مشخص و در بازه‌ای از روز نشان می‌دهد.

به گزارش «شایانیوز» به نقل از تجارت نیوز؛ این شاخص از ۰ (بی‌خطر) تا ۱۱+ (بسیار خطرناک) درجه‌بندی می‌شود. هرچه این عدد بالاتر باشد، خطر سوختگی پوست، آسیب چشمی، و در درازمدت، احتمال ابتلا به سرطان پوست یا آب مروارید بیشتر است.

چرا باید شاخص فرابنفش را جدی بگیریم؟

مطالعات سازمان بهداشت جهانی نشان می‌دهد که هر سال، حدود ۳.۲ میلیون نفر به دلیل قرارگیری بیش از حد در معرض UV به سرطان پوست مبتلا می‌شوند. حتی در ایران، آمارها نشان می‌دهد که شهرهای مرتفع و خشک نظیر تهران، مشهد و یزد در فصل تابستان گاهی به شاخص‌های بیش از ۹ یا ۱۰ می‌رسند؛ سطحی که معادل خطر فوری برای پوست و سلامت چشمان است.

فرابنفش چگونه آسیب می‌زند؟

اشعه‌ی فرابنفش خورشید شامل سه طیف اصلی است:

• UVA (نفوذ عمیق، پیری پوست)
• UVB (سوختگی و آسیب DNA)
• UVC (فیلتر شده در جو زمین)

بیشترین آسیب به انسان ناشی از UVA و UVB است. وقتی این اشعه‌ها به پوست می‌رسند، سلول‌های زنده را تخریب و ساختار DNA را دچار جهش می‌کنند. نتیجه؟ سوختگی، پیری زودرس پوست، لک، چروک و در موارد شدید، سرطان پوست.

چرا ایران در معرض خطر است؟

زاویه تابش خورشید، آلودگی هوا، ارتفاع از سطح دریا و کمبود پوشش ابری همگی عواملی هستند که باعث می‌شوند ایران، مخصوصاً در ماه‌های گرم، یکی از کشورهایی با خطر بالای UV باشد. حتی در هوای ابری یا در زمستان هم شاخص UV می‌تواند بالا باشد، زیرا اشعه از ابر و مه عبور می‌کند.

چگونه از خود محافظت کنیم؟

• ساعات خطرناک (۱۰ صبح تا ۴ عصر) در فضای آزاد کمتر بمانید.
• همیشه از ضدآفتاب با SPF حداقل ۳۰ استفاده کنید.
• از عینک آفتابی استاندارد UV400 بهره بگیرید.
• لباس‌های پوشیده، لبه‌دار و کلاه استفاده کنید.
• اپلیکیشن‌های هواشناسی معتبر را چک کنید و شاخص UV روز را ببینید.

سخن پایانی: یک عدد کوچک که می‌تواند زندگی شما را تغییر دهد

شاخص UV عددی ساده است؛ اما در دنیای سلامت، می‌تواند مرز میان بیماری و تندرستی باشد. مراقبت از پوست و چشمان‌تان نه تنها سرمایه‌گذاری برای امروز، بلکه سپری است برای سال‌های آینده زندگی شما.