منظور از طلاق رجعی چیست؟ حبس یا جزای نقدی برای مردی که رجوع از طلاق را ثبت نکرده

شایانیوز- همان طور که می دانید ازدواج در قوانین ایران به دو صورت دائم و موقت امکان پذیر است که هر کدام شرایط خاصی دارند. انحلال این دو نوع ازدواج هم قوانین خاصی دارد که با هم متفاوت هستند. طلاق از نظر حقوقی به معنی انحلال نکاح دائم با رعایت تشریفات و شرایط مقرر در قانون می‌باشد؛ بنابراین طلاق ویژه نکاح دائم است و از بین رفتن نکاح موقت از طریق پایان مدت معین آن صورت می‌گیرد.

به موجب ماده 1120 قانون مدنی عقد نکاح به فسخ یا به طلاق یا به بذل (بخشش) مدت در عقد موقت منحل می‌شود. طلاق متداول‌ترین راه انحلال نکاح دائم است که انشاء آن به اختیار مرد است انشاء طلاق به صیغه مخصوص و در حضور ۲ مرد عادل باید واقع شود حضور ۲ مرد عادل صرفا از شرایط اثبات طلاق نیست بلکه از شرایط ثبوت طلاق است یعنی بدون حضور آن‌ها اصلا طلاقی حاصل نمی‌شود.

به موجب ماده ۱۱۴۳ قانون مدنی انواع طلاق را از یک جهت می‌توان به دو نوع رجعی و بائن تقسیم نمود که در ادامه ویژگی و احکام طلاق رجعی را مورد بررسی قرار می دهیم.

تعریف طلاق رجعی به موجب قانون مدنی

طلاق رجعی به طلاقی گفته می‌شود که مرد می‌تواند پس از جاری شدن صیغه طلاق و در طول مدت زمان عده مجدداً به همسرش رجوع کرده و بدون اینکه نیاز به خواندن خطبه عقد باشد زندگی مشترک را از سر بگیرد. به موجب ماده ۱۱۵۰ قانون مدنی اگر نکاح به واسطه طلاق و ... منحل شود مدتی به نام عده آغاز می‌شود که در این مدت زن نمی‌تواند با دیگری ازدواج کنید.

منظور از رجوع چیست؟

به موجب ماده ۱۱۴۹ قانون مدنی به هر لفظ یا فعلی حاصل می‌شود که دلالت بر رجوع کند، مشروط بر اینکه مقرون به قصد رجوع باشد. رجوع تشریفات خاصی ندارد کافی است مرد قصد بازگشت به زندگی مشترک را داشته باشد در این خصوص موافقت زن شرط نیست و در صورت درخواست شوهر به از سرگیری زندگی مشترک زن حق مخالفت نخواهد داشت.

مرد باید اراده واقعی مبنی بر از سرگیری رابطه زناشویی را داشته باشد و بخواهد مجددا با همسر مطلقه خود زندگی کند؛ بنابراین اگر مرد قصد رجوع نداشته باشد، حتی اگر عملی انجام دهد که نشان از رجوع باشد (مثل لمس کردن دست همسر خود یا در آغوش گرفتن وی) قانونا رجوع واقع نشده است.

علت اینکه در مدت عده طلاق رجعی، در صورت رجوع، نیازی به ازدواج مجدد نیست آن است که زن در این زمان، در حکم همسر مرد است و انگار که ازدواج پا برجا است. بنابراین در این دوران تمامی آثار زوجیت وجود خواهند داشت لذا مرد موظف است در این دوران نفقه زن را پرداخت نماید حال چنانچه از پرداخت نفقه امتناع کند، زن می تواند از وی تحت عنوان ترک انفاق شکایت کند.

به موجب ماده 49 قانون حمایت از خانواده چنانچه مردی پس از رجوع تا یک ماه از ثبت آن خودداری کند، ضمن الزام به ثبت واقعه به پرداخت جزای نقدی یا حبس تعزیری محکوم می ‌شود. برای ثبت رجوع مرد باید به دفترخانه رسمی که طلاق در آن تنظیم شده است مراجعه نمود و سردفتر، اقدام به ابطال صورت جلسه طلاق نماید. 

 مدت زمان عده طلاق رجعی

لازم به ذکر است که مدت زمان عده طلاق رجعی برابر با ۳ دفعه پاکیزگی یا ۳ طُهر است. به عبارت دیگر اگر زنی که باردار نباشد، چند روز بعد از اجرای صیغه طلاق عادت ماهیانه شود و سپس پاک شود (پاکی اول)، دوباره عادت ماهیانه شود و پاک شود (پاکی دوم) و برای بار سوم عادت ماهیانه شود و پاک شود (پاکی سوم)، پایان این پاکی که مصادف می‌شود با شروع عادت ماهیانه چهارم، عده طلاق برای این زن تمام و مجوز ازدواج برای ایشان صادر می‌شود.

حال اگر آن زن در هنگام بارداری طلاق داده شود، عده‌اش را باید تا زمان وضع حمل نگاه دارد؛ خواه کمتر از ۳ پاکی شود و خواه بیشتر. ولی اگر زنی با اینکه به سن یائسگی نرسیده باشد، عادت زنانگی نبیند، در این حالت باید ۳ ماه عده نگه دارد؛ بنابراین مرد در این مدت می‌تواند از طلاق رجوع کند و به زندگی زناشویی بازگردد.