صندوقچه اسرار خشتی، برج اسرار آمیز کبوترخانه
کبوترخانه عمدتا محلی برای اسکان کبوترهای بی پناه بوده و البته در حال حاضر نیز وفور جاذبه را برای گردشگران سرتاسر جهان به ارمغان آورده اند.
شایانیوز- یزد یکی از شهرهای تاریخی است که قدم زدن در کوچه و خیابان های آن، حکم عبور از برگ برگ یک کتاب تاریخی و اصیل را دارد. شهری آکنده از بناهایی ماندگار که هنر دست معماران روزگار خویشند. در این میان یکی از خارق العاده ترین جلوه های معماری را می توان در کبوترخانه میبد یافت. تماشای بافت تاریخی و خشت به خشت این بنا، بی شک شما را سر ذوق خواهد آورد.
کبوترخانه چه جور جایی است؟!
اگر سری به چند قرن اخیر سرزمینمان بزنیم، خواهیم دید که عنوان کبوترخانه، برای مردم روزگاران گذشته چون امروز، غریب جلوه نمی کرده است. این نوع بناها عمدتا محلی برای اسکان کبوترهای بی پناه بودند و البته در حال حاضر نیز وفور جاذبه را برای گردشگران سرتاسر جهان به ارمغان آورده اند. جالب است بدانید که این نوع بناها، کارکردی شبیه به کارخانه داشتند. لذا کودی که به واسطه استقرار کبوتران و دیگر پرندگان از کبوترخانه ها جمع آوری می شد را در صنایع مختلف از جمله کشاورزی، باغداری، دباغی، چرمسازی و باروتسازی به کار میبردند.
جاذبه توریستی کبوترخانه میبد
هر بنای تاریخی دارای ویژگی معماری منحصر به فرد است. این ویژگی ها گاها آنقدر ظریف هستند که هر تماشاگری را مات و مبهوت خلقت خود می کنند. برج کبوترخانه میبد نیز از این قاعده مستثنی نیست. چرا که یکی از اصلی ترین علل جذب گردشگران به این بنا، معماری جالب و بدیع آن است. وقتی پا به درون این کبوترخانه بگذارید، ابتدا به ساکن، شمایل مدور و هزارتوی قسمت داخلی آن شما را شگفت زده خواهد کرد. هنر دست معمار این بنای استوانه ای و جالب، اصیل و کاملا ایرانی است. در این خصوص گفتنی است لانه های مستطیلی که در دیواره های آن تعبیه شده و به صورت حفره هایی با ابعاد 20 در 20 سانتی متر نمایانگر اند، روزگاری آشیانه ی حدود 40 هزار کبوتر بوده اند.
معماری کبوترخانه، حفاظی در برابر حیوانات موذی
هوش به کار گرفته شده در ساخت کبوترخانه میبد، سرشار از ظرافت و حساب و کتاب است. این موضوع حتی در رنگ استفاده شده در این بنای تاریخی نیز پیداست. جالب ترین نکته در خصوص معماری کبوترخانه این است که در دل کویر واقع شده اما با این حال، طراحی آن به گونه ای است که حیواناتی نظیر مار، موش، جغد، لاکپشت و … هرگز نمی توانند راهی برای ورود به محوطه داخلی بیابند. چرا که قطر مجراهای ورودی برج به گونه ای مهندسی شده که فقط کبوترها قادر به عبور از آن هستند و حتی انواع پرندگان شکاری نیز امکان داخل شدن نخواهند داشت. به طور خلاصه، رنگ به کار گرفته شده در ساخت برجک های آن که بسیار تند است، پوششی گنبدی و شش ضلعی، تله های مارگیر و تزئینات گچی، همه و همه از جمله مواردی هستند که از نفوذ حیوانات موذی به داخل برج، جلوگیری می کنند.
اکنون دست در دست ما بدهید تا با مرور خشت به خشت این بنای شگفت انگیز، به تماشای هنر معماری برجای مانده از دوران قاجار بنشینیم.
در زمان قاجار برج کبوترخانه را در قسمت جنوب شرقی باروی قدیم شهر با خشت و گل به شکل استوانه ای بنا کردند.
ارتفاع این برج سه طبقه حدوداً ۸ متر است
روی بام بنا، ۴ برجک کوچک و یک برجک بزرگ جهت رفتوآمد کبوتران ایجاد شده است.
درون بنا ۴ هزار آشیانه برای کبوتران ساخته شده است
سایز هر لانه در این برج به اندازه یک کبوتر حدوداً ۲۰ × ۲۰ سانتی متر است
بنا به گونهای طراحی شده است که درون آن در تابستان خنک و کبوتران در زمستان از وزش بادهای سرد در امان هستند
با این که این سازه از اهمیت بالایی در صنعت کشاورزی برخوردار بوده است، اطلاعات چندان دقیق و کاملی در مورد آن ها وجود ندارد
کبوترخانه ها از جمله نخستین سازه هایی هستند که رابطه انسان با پرندگان و درک اهمیت آنان را به خوبی برای ما روشن می کنند
این بنا، پناه هزاران پرنده است
معماری شگفت انگیز کبوترخانه میبد
لانه ها از نمای نزدیک
برای مشاهده ی سبک و سیاق معماری ایران و جهان ، مهمان خشت خانه ما باشید
دیدگاه تان را بنویسید