سرزمینهایی که با پول خریداری شدند! نگاهی به سه معامله بزرگ
سرزمینهایی که حراج شدند، خریدارانی که ثروتمند شدند، از امریکا تا پاکستان!
در طول تاریخ بسیاری از کشورها، بخشهایی از قلمروی سرزمینی دیگر را در ازای مبلغی پول خریداری کردهاند.
شایانیوز- در طول تاریخ، کشورهای مختلف به قصد گسترش قلمرو، تأمین منابع طبیعی، تقویت موقعیت استراتژیک یا به دلایل مالی، اقدام به خرید سرزمینهایی از کشورهای دیگر کردهاند. این خریدها نه تنها تأثیرات عمیقی بر روابط بینالمللی داشته، بلکه موجب تغییرات ساختاری در جوامع محلی و حتی در هویت ملی کشورها شده است.
سه نمونه برجسته از این سرزمینهای خریداری شده را با هم میبینیم.
خرید آلاسکا از روسیه (۱۸۶۷)
رقم قرارداد: ۷.۲ میلیون دلار امریکا
در سال ۱۸۶۷، ایالات متحده امریکا تصمیم به خرید آلاسکا از امپراتوری روسیه گرفت. این تصمیم در پی مشکلات اقتصادی و نظامی روسیه در امریکای شمالی اتخاذ شد. در ۳۰ مارس ۱۸۶۷، توافقنامهای میان وزیر امور خارجه امریکا، ویلیام اچ. سوئرد، و وزیر روسیه در واشنگتن، ادوارد دو استوکل، به امضاء رسید. این توافقنامه در ۱۵ مه ۱۸۶۷ توسط سنا تصویب شد و در ۱۸ اکتبر ۱۸۶۷، انتقال رسمی مالکیت انجام شد.
دلایل و انگیزهها:
برای روسیه نگهداری آلاسکا هزینهبر و دشوار بود. این سرزمین دورافتاده و با جمعیت کم، از نظر اقتصادی سودآور نبود و در صورت بروز جنگ، دفاع از آن مشکل بود.
ولی برای امریکا، آلاسکا یک قلمرو وسیع و غنی از منابع طبیعی، فرصتی برای گسترش قلمرو و تأمین منابع جدید بود. علاوه بر این، موقعیت استراتژیک آلاسکا در نزدیکی آسیا، امکان دسترسی به بازارهای جدید را فراهم میکرد.
ابعاد جامعهشناسی و سیاسی:
این خرید تأثیرات عمیقی بر ساختار اجتماعی و سیاسی آلاسکا داشت. با انتقال حاکمیت از روسیه به امریکا، تغییرات فرهنگی و اقتصادی در این منطقه آغاز شد. آلاسکا به تدریج به یکی از ایالتهای مهم امریکا تبدیل شد و نقش استراتژیکی در سیاستهای بینالمللی ایفا کرد.
چک ارائه شده از طرف امریکا برای خرید آلاسکا از روسیه
خرید جزایر ویرجین از دانمارک (۱۹۱۷)
رقم قرارداد: ۲۵ میلیون دلار آمریکا
در ۴ اوت ۱۹۱۶، ایالات متحده امریکا و دانمارک قراردادی را برای خرید جزایر ویرجین به امضاء رساندند. این جزایر شامل سنت توماس، سنت جان و سنت کروس بودند. در ۳۱ مارس ۱۹۱۷، انتقال رسمی مالکیت انجام شد و جزایر به نام «جزایر ویرجینیا ایالات متحده» شناخته شدند.
دلایل و انگیزهها:
برای دانمارک نگهداری این جزایر هزینهبر بود و از نظر استراتژیک اهمیت چندانی نداشت؛ اما برای ایالات متحده، به عنوان یک موقعیت استراتژیک در دریای کارائیب و نزدیک به کانال پاناما اهمیت داشت. حفظ امنیت این مسیر دریایی برای تجارت جهانی و نفوذ در منطقه از اهمیت بالایی برخوردار بود.
ابعاد جامعهشناسی و سیاسی:
این خرید تأثیرات قابل توجهی بر روابط بینالمللی ایالات متحده با کشورهای منطقه کارائیب داشت. حاکمیت ایالات متحده بر این جزایر منجر به تغییرات در ساختار اجتماعی و اقتصادی آنها شد.
خرید بندر گوادار از عمان (۱۹۵۸)
رقم قرارداد: ۵.۵ میلیون روپیه پاکستان
تاریخ و چگونگی: در سال ۱۹۵۸، پاکستان بندر گوادار را از عمان خریداری کرد. این خرید به منظور تأمین دسترسی به آبهای آزاد و تقویت موقعیت استراتژیک پاکستان در منطقه صورت گرفت.
دلایل و انگیزهها:
برای عمان گوادار اهمیت استراتژیکی نداشت و از نظر اقتصادی نیز سودآور نبود. لکن برای پاکستان به عنوان یک بندر مهم در سواحل دریای عمان، دسترسی پاکستان به آبهای آزاد را فراهم میکرد. این بندر به یکی از مهمترین بنادر تجاری و نظامی پاکستان تبدیل شد و نقش حیاتی در سیاستهای اقتصادی و امنیتی کشور ایفا کرد.
ابعاد جامعهشناسی و سیاسی:
این خرید تأثیرات عمیقی بر توسعه اقتصادی و زیرساختهای بندری پاکستان داشت. گوادار به یکی از مهمترین بنادر تجاری و نظامی پاکستان تبدیل شد.
تجربههای تاریخی
تاریخ نشان میدهد که خرید سرزمینها، فارغ از بزرگی یا کوچکی، همواره فراتر از یک معامله اقتصادی ساده بوده است؛ چنین اقدامی ترکیبی از منافع استراتژیک، انگیزههای اقتصادی و اهداف سیاسی قدرتهای جهانی است. از آلاسکا که به ارزش نظامی و منابع طبیعی آن در دوران جنگ سرد افزوده شد، تا دیگر مثالها که نشان دهنده تلاش کشورها برای گسترش نفوذ و تضمین امنیت ملی است، همواره انگیزههای پیچیده و چند لایهای پشت این خریدها وجود داشته است.
این معاملات، از یک سو، بیانگر عقلانیت محاسباتی دولتها و بهرهگیری از فرصتهای تاریخی است، و از سوی دیگر، بازتابی از روابط قدرت و تأثیر آن بر سرنوشت مردم و هویت فرهنگی مناطق مورد نظر به شمار میرود. امروز، با گذر زمان، این سرزمینها به بخشی از هویت ملی کشور خریدار بدل شدهاند، اما تجربه تاریخی نشان میدهد که هرگونه تلاش برای تصاحب یا معامله یک سرزمین، نیازمند توجه به ابعاد سیاسی، اجتماعی و بینالمللی است و بدون توجه به این وجوه، میتواند به تنش و بحرانهای دیپلماتیک منجر شود.
در نهایت، مطالعه این سه نمونه تاریخی، درک عمیقتری از سیاستهای توسعهطلبانه و رقابتهای ژئوپلیتیک ارائه میدهد، و نیز یادآور میشود که تاریخ «خرید سرزمینها» ترکیبی از فرصتطلبی، قدرت و پیچیدگیهای انسانی است. داستانی که همچنان در گوشه و کنار جهان ادامه دارد و پیشنهاد دونالد ترامپ برای خرید «گرینلند» از دانمارک جدیدترین نمونه آن است......
دیدگاه تان را بنویسید