۱۳ صفر؛ روز خوش‌یمن یا بازی با خرافات؟ خرید طلا به نیت برکت، واقعیت یا توهم؟

شایانیوز- در میان باورهای مردم درباره روزهای خاص سال، یکی از روایت‌هایی که دهان به دهان چرخیده، خوش‌یمن بودن روز ۱۳ صفر برای خرید طلا است. خیلی‌ها می‌گویند این روز، در تقویم قمری، روزی پر برکت است که خرید حتی یک تکه کوچک طلا در آن می‌تواند درِ رزق و روزی را باز کند. اما پشت پرده این باور چیست؟ آیا واقعا ۱۳ صفر چنین اهمیتی دارد؟ یا با یک روایت خرافی روبرو هستیم که فقط ظاهر مذهبی به خود گرفته؟

۱۳ صفر در تقویم؛ چه مناسبت مذهبی دارد؟

۱۳ صفر، سیزدهمین روز از ماه صفر در تقویم هجری قمری است. این روز نه در تقویم مذهبی شیعه و نه در روایات معتبر اسلامی، مناسبت خاصی ندارد. هیچ واقعه بزرگی در این روز رخ نداده و در منابع اصلی دینی هم به عنوان روزی خاص نام برده نشده است. جالب اینکه برخی اروپاییان مقیم ایران در دوره قاجار، در سفرنامه‌هایشان نوشته‌اند که ۱۳ صفر به شکلی جایگزین سیزده‌به‌در بوده است! شاید همین شباهت عددی باعث شده ذهن مردم بین این دو روز ارتباطی وهم‌آلود برقرار کند.

طلا بخریم؟ بله! ولی نه به هوای خرافه

این روزها اقتصاد ناپایدار و تورم بالا باعث شده خیلی‌ها به خرید طلا به عنوان سرمایه‌گذاری مطمئن نگاه کنند. کاملاً منطقی هم هست. طلا دارایی نقدشونده، با ارزش جهانی و محافظی در برابر کاهش ارزش پول ملی است. اما اینکه روز خاصی از سال، مثل ۱۳ صفر، طلا بخرید به امید برکت ناگهانی یا ثروت افسانه‌ای، برداشتی خرافی از یک عمل منطقی اقتصادی است.

حتی اگر در برخی منابع مذهبی آمده باشد که شروع کار در بعضی روزهای قمری (مثل روزهای ۱، ۲، ۶، ۷، ۹، ۱۴ و...) مبارک است، این‌ها توصیه‌های کلی هستند، نه دستورالعملی برای سرمایه‌گذاری با رنگ و بوی جادویی! اینکه کسی بگوید «در ۱۳ صفر یه جاکلیدی بخر تا خونه‌دار شی»، نه مبنای دینی دارد، نه عقلانی است.

سود واقعی را خریداران خرافاتی سال پیش کردند یا خوش شانسی بیش نبود؟

سال گذشته، درست در ۱۳ صفر که مصادف بود با ۲۸ مرداد ۱۴۰۲، قیمت هر گرم طلا حدود ۳ میلیون و ۴۹۶ هزار تومان بود. یک سال بعد، همون طلا به قیمت ۷ میلیون و ۵۷۱ هزار تومان رسید؛ یعنی ۱۱۶ درصد سود. سکه امامی هم از ۴۱ میلیون و ۶۰۰ هزار تومان به ۸۴ میلیون و ۵۰۰ هزار تومان جهش کرد؛ بیش از ۱۰۳ درصد رشد.

عده‌ای که اون روز به‌هوای «خوش‌یمنی ۱۳ صفر» طلا خریدن، امروز مدعی‌ان که این خرافه جواب داده! اما سؤال اینجاست:

آیا واقعاً طلا رشد کرد چون در ۱۳ صفر خریده شد؟ یا اینکه این رشد دلایل کاملاً اقتصادی داشت؟

پاسخ روشنه: هیچ سند معتبری درباره توصیه مذهبی به خرید طلا در این روز وجود نداره. روایت منتسب به امام صادق (ع) مبنی بر توصیه به خرید طلا در ۱۳ صفر، نه در منابع معتبر دینی پیدا میشه، نه در کتب حدیث.

اون‌چه اتفاق افتاده، ترکیب جذابی از روانشناسی جمعی، شبکه‌های اجتماعی و تبلیغات هدفمند فروشندگان طلاست؛ همون‌هایی که در ماه صفر، چون بازارشون سوت و کور میشه، سعی می‌کنن با بسته‌بندی معنوی، فروش خودشون رو بالا ببرن. بعضی پیج‌ها هم با کپشن‌های اغواگر مثل:  «۱۳ صفر طلا بخر، تا پایان سال پولدار می‌شی!» موج ساختن و احساسات مردم رو نشونه گرفتن.

در واقعیت، رشد طلا ربطی به ۱۳ صفر یا هر مناسبت قمری نداره. دلایل این جهش قیمت، اتفاقاً بسیار زمینی‌تر و اقتصادی‌ترن: افزایش نرخ ارز، تورم افسارگسیخته، نااطمینانی سیاسی در منطقه و کاهش ارزش پول ملی.

قمر در عقرب، دعاهای خاص و چهارشنبه آخر صفر؛ دکان خرافات؟

عده‌ای هم با استناد به مفاهیمی مثل قمر در عقرب یا دعاهایی خاص در چهارشنبه آخر ماه صفر، مردم را به خرید طلا یا انجام اعمال خاص تشویق می‌کنند. هرچند دعا کردن و توسل در فرهنگ دینی ما جایگاه والایی دارد، اما تبدیل این اعمال به ابزار پیش‌بینی آینده یا کنترل رزق، آن‌هم به شکل تجاری و کلیشه‌ای، تنها شکل مدرن‌تری از خرافه‌پرستی است.

بله، دعا خوب است. صدقه خوب است. نیت نیک خوب است. ولی اینکه انتظار داشته باشیم با خرید یک النگو، ناگهان مسیر زندگی‌مان تغییر کند، فرار از واقعیت و تکیه بر توهم است.

حرف آخر؛ طلا بخرید چون باهوش‌اید، نه چون خرافاتی‌اید

اگر قصد خرید طلا دارید، بسیار عالی! اما دلیلش را از دنیای عقل و اقتصاد بگیرید، نه از تقویم‌های پر از حاشیه یا باورهای بی‌پشتوانه. هوشمندانه خرید کنید، قیمت‌ها را مقایسه کنید، از نوسانات بازار آگاه باشید و از طلافروشی‌های معتبر خرید کنید. اگر هم خواستید با نیت برکت بخرید، نیت قلبی‌تان محترم، اما نگذارید این نیت، جای عقل را بگیرد.

۱۳ صفر یا هر روز دیگر، اگر خرید طلا را با آگاهی، برنامه‌ریزی و هدف‌مندی انجام دهید، همان برکتی را دارد که دنبالش هستید. نه بیشتر، نه کمتر.

خلاصه ماجرا اینه... خرافات رو طلا نکنیم.