سوار ماشین زمان بشوید؛ قاجار و عزاداری محرم به سبک سوراخ کردن بدن با قفل!

عزادارن طی عملی دردناک برای قفل آجین کردن بدن خود را سوراخ کرده که گاه به عفونت و بیماری فرد منجر می‌شد.

لینک کوتاه کپی شد

شایانیوز- از گذشته تا به امروز، اعتقادات مردم کشورمان به برگزاری مراسمات مذهبی به ویژه مراسم تعزیه خوانی و روضه خوانی در ماه محرم رواج داشته است.

به عنوان مثال تعزیه خوانی که از دوران آل بویه آغاز شده بود، به مرور زمان از شکل ساده و اولیه ی خود خارج شد و در دوران های صفوی و قاجار، جلوه ی بیشتری پیدا کرد. اما این تنها تعزیه خوانی نبود که در ایام محرم، توجه طرفداران زیادی را از میان مذهبیون جامعه به خود

جذب کرده بود. بلکه بنا بر گزارش های به دست آمده، از آنجایی که ناصرالدین شاه بیشتر از دیگر شاهان قاجار به مراسم عزاداری و عاشورا علاقه داشت، دستور ساخت تکیه دولت را صادر نمود. در آن دوران به غیر از تکیه های شاهی دولتی و تکیه هایی که توسط اعیان و اشراف ساخته می شد در میان عوام کوچه و بازار، با هر گذر از کوی و برزن، یک یا چند تکیه دیده می شد که بانیان آن ها ساکنین محله ها و اصناف بودند. این قضیه تا جایی بود که بر اساس آمار دارالخلافه تهران، در سالهای اولیه ی سلطنت ناصرالدین شاه، در شهر تهران 54 باب تکیه وجود داشته است که از این تعداد، سه باب تحت عنوان تکیه پادشاهی، تکیه جناب صدراعظم، تکیه دریچه در محله ارک و مابقی در محله های عودلاجان، بازار، سنگلج و چال میدان قرار داشته اند.

هدف از ساخت این تکیه ها به طور کل فراهم نمودن فضایی برای عزاداری عموم توسط بانیان آنها و بی طور عمده به دست آوردن اجری اخروی و برجای گذاشتن نامی نیک از خود در میان دوستان و آشنایان بوده است.

از رسوم دیگر عاشورا مراسم قمه‌ زنی بود که در روز عاشورا انجام می‌ گرفت و عزاداران کفن‌ پوش در دسته‌ های چند نفره اقدام به قمه‌ زنی می‌ کردند.در این میان رسومی مانند زخم‌ زنی، سنگ‌ زنی، قفل‌ آجین و شمع‌ آجین کردن بدن وجود داشت که اکنون منسوخ شده است. عزادارن طی عملی دردناک برای قفل آجین کردن بدن خود را سوراخ کرده که گاه به عفونت و بیماری فرد منجر می‌شد.

اینک همراه ما شوید تا با گذر از کوچه بازار تاریخ، اینبار از پشت لنز دوربین عکاسان آن دوران به ویژه آنتوان سریوگین به تماشای تعزیه خوانی و برگزاری مراسمات مذهبی در دوران قاجار بنشینیم. مردمانی که روزگاری در این محافل حضور به هم رسانده و با چشمانی گریان به سوگواری ایام محرم نشسته اند.

مراسم تعزیه زمان ظهر آغاز و زمان غروب آفتاب تمام می‌شد و شاه با زنانش تا آخر مراسم تکیه را ترک نمی‌کردند

تعزیه از نظر لغوی به معنی اظهار همدردی، سوگواری و تسلیت است، ولی به عنوان شکلی از نمایش ریشه در اجتماعات و مراسم یادکرد شهادت امام حسین (ع) در ایام محرم دارد

به نقل از کارلا سرنا، لباس‌های نقش زنان دربار یزید در تعزیه را زنان دربار می‌دوختند.

زنان حرمسرای شاه و دختران و زنان رجال در برپایی تعزیه نقش و حضوری قابل توجه داشتند

سینه زنی در ایام محرم

مراسم قمه زنی در زمان قاجار

در آن وقت همه مردم، از صدر تا ذیل در ساختن و دایر کردن تکیه برای برگزاری مراسم عزاداری سالار شهیدان و تعزیه‌‌ خوانی در ایام سوگواری، به خصوص در دهه محرم، شوق و علاقه فراوانی نشان می‌‌ داده‌‌اند.