فضای مجازی ساماندهی می شود یا فیلتر؟!

گروه اجتماعی- «صیانت» نام طرحی است که نمایندگان مجلس برای ساماندهی فضای مجازی و یا به عبارتی صیانت از حقوق کاربران آن را در دستور کار خود قرار داده اند اما این طرح که به گفته کاربران فضای مجازی تبعات اقتصادی و اجتماعی مختلفی را برای مردم دارد به شدت مورد اعتراض قرار گرفته است.البته این طرح مانند سایر طرح ها مجلس حامیانی نیز دارد.

به گزارش «شایانیوز»، اعتراضات گسترده کاربران فضای مجازی به طرح صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی و ساماندهی پیام‌رسان‌های اجتماعی باعث شد، بهارستان نشینان بررسی این طرح را از دستور کار صحن علنی مجلس خارج کنند. در حالی که گفته می‌شد این طرح از دستور کار صحن علنی خارج شده بود، اما برخلاف انتظارها بار دیگر به راهروهای بهارستان بازگشت و این بار طراحان طرح تصمیم گرفتند با تنظیم درخواستی تازه بررسی آن را به دور از چشم کارشناسان و کاربران فضای مجازی به کمیسیون تخصصی ارجاع دهند. برای همین در دستور کار جلسه علنی هفته پیش مجلس مشخص شد که برخی نمایندگان در خصوص رسیدگی به این طرح، خواستار اجرای اصل ۸۵ قانون اساسی شدند.

نهایتاً نمایندگان مجلس شورای اسلامی با بررسی طرح ساماندهی فضای مجازی طبق اصل ۸۵ قانون اساسی موافقت کرد.

طبق اصل ۸۵ قانون اساسی، «سمت نمایندگی قائم به شخص است و قابل واگذاری به دیگری نیست. مجلس نمی‌تواند اختیار قانون‌گذاری را به شخص یا هیئتی واگذار کند ولی در موارد ضروری می‌تواند اختیار وضع بعضی از قوانین را با رعایت اصل هفتاد و دوم به کمیسیون‌های داخلی خود تفویض کند، در این صورت این قوانین در مدتی که مجلس تعیین می‌نماید به صورت آزمایشی اجرا می‌شود و تصویب نهایی آنها با مجلس خواهد بود.»

فیلترینگ از کجا شروع شد؟

سال ها قبل با ورود یاهو و جی میل به ایران در حالی که هنوز وایبر،وی چت و... بسیاری از پیام رسان های کنونی در فضای مجازی راه اندازی نشده و به ایران وارد نشده بودند، یاهو مسنجر و جی تالک به عنوان دو پیام رسان پرطرفدار در ایران روزهای طلایی داشتند به تدریج بنابه دلایل مختلف یاهو مسنجر فیلتر شد و کاربران به جی تالک یا پیام رسان جی میل کوچ کردند که اندکی بعد با هئشمند شدن گوشی ها و به تدریج با ورود وایبر و برخی دیگر از پیام رسان ها جی تاک نیز به خاطره ها پیوست اما فیلترنشد. اکنون سال ها از آن زمان می گذرد.

با ورود گسترده گوشی های هوشمند به کشور حضور کاربران ایرانی در فضای مجازی با انواع و اقسام پیام رسان ها و اپلیکیشن های ریز و درشت نیز دائمی شد. آزمون و خطای کاربران از وایبر به وی چت فیلتر شده در نهایت به تلگرام روسی رسید که شدت محبوب ایرانی ها بود  که در نهایت نیز تلگرام بعد از مقاومت کاربران و دور زدن این فیتلرینگ با انواع و اقسام راه ها بالاخره کاربران تسلیم شده وب سمت واتس آپ کوچ کردند.

ورود مجلس به فضای مجازی

مدت هاست که ساماندهی فضای مجازی در دولت و مجلس زمزمه می شود. هرچند برخی شلختگی ها در این فضا در کشور را نمی توان نادیده گرفت اما تصویب و اجرای هر برنامه ای در این زمینه باید با درنظر گرفتن شرایط اقتصادی، اجتماعی و سیاسی و البته تبعات آن باشد. اینکه در همه جای دنیا فضای مجازی و استفاده از آن دارای قوانین مشخصی است قابل کتمان نیست اما باید اضطراب ناشی از فیلترینگ و تعطیلی بسیاری از کسب و کارها و ترس از کنترل بدون قید و شرط حریم شخصی افراد را در این فضا از ذهن افکار عمومی زدود.

این روزها طرح «صیانت»در مجلس در حال بررسی است باید دید خروجی طرح تصویب شده چه خواهد بود.

مرتضی آقاتهرانی، رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس در رشته توییتی نوشت: ۵ دقیقه هم آقای زاکانی در ضرورت ورود به این فضای بی صاحب صحبت کردند. هیچ جای دنیا این قدر برنامه فضای مجازی‌ش که اینک حقیقی شده یله، رها و شل نیست، بی برنامگی کجایش افتخار است؟!

از مشتی پیام رسان نترسید؟

سردار محمد رضا نقدی معاون هماهنگ کننده سپاه هم در پیامی به بسته شدن صفحه اینستاگرام رئیس دستگاه قضا واکنش نشان داد و نوشت: شما که از ارتش بعث و ارتش آمریکا نترسیدید و جلوی آن‌ها ایستادید از یک مشت منافق کامنت گذار که در سالن‌های هدایت جنگ روانی در فضای مجازی در ریاض و آلبانی و دبی و لس‌آنجلس نشسته‌اند و با شیفت‌های شبانه روزی که با پول‌های نفتی عربستان! اسرائیل و سازمان سیا با انبوه پیام‌ها خود را، جای افکار عمومی ایران جا زده‌اند نترسید. مردم با شما هستند مردم استقلال و عزت شان را می‌خواهند نترسید و از شرف این ملت دفاع کنید به حاکمیت بیگانگان بر مدیریت فضای مجازی ایران پایان دهید.

در نهایت نیز محمدباقر قالیباف در صفحه شخصی خود در توییتر نوشت: «هیچ طرحی در حال حاضر تصویب نشده و مجلس صرفا به آغاز بررسی طرح رای داده است. طرح در کمیسیونی از منتخبین کمیسیون‌ها بصورت علنی و شفاف بررسی خواهد شد. عمدۀ ادعا‌ها درباره طرح خلاف واقع است. مسدود سازی اینستا و واتساپ برنامۀ مجلس نیست و طرح درخصوص این پلتفرم‌های پرکاربرد باید اصلاح شود.»

هنوز طرحی تصویب نشده که اجرا شود

رییس مجلس و برخی از نمایندگان برای کاهش التهابات پیرامون این طرح واکنش هایی داشتند.

غلامرضا منتظری، نایب رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس یازدهم، در خصوص جزئیات طرح صیانت از حقوق کاربران در فضای مجازی اظهار کرد: نکته‌ای که باید به آن توجه بکنیم این است که هنوز قانونی به کسی در خصوص این طرح ابلاغ نشده بنابراین آنچه در مجلس اتفاق افتاده این است که بنا بر اصل ۸۵، مجلس اجازه داده که بررسی این طرح توسط یک کمیسیون مشترک تخصصی ادامه پیدا کند و این نکته‌ای است که کمتر به آن توجه شده است. خبر‌ها این مسئله را متصور می‌کند که قرار است طرح ابلاغ و اجرا شود خیر مجلس اجازه داد بررسی تخصصی‌تر این طرح با توجه به پیچیدگی‌هایی که فضای مجازی دارد، انجام شود.

طرح «صیانت» قطعا و یقینا نیازمند چکش کاری و استفاده از نظرات کاربران و کارشناسان این بخش است. در واقع تصویب این طرح باید بر اساس اصول و معیارهای مشخص باشد. قطعا چنین طرح هایی نباید کشور را به سمت فیلترینگ و قطع ارتباط با دنیا بیرون سوق دهد در عین حال باید این فضای جایی امن برای همه کسانی باشد که در آن فعالیت کرده و حضوردارند.