(عکس) کشف جسد دختر ۱۳ ساله اشکانی در اصفهان

علیرضا جعفری‌زند در گفت‌وگو با فارس اظهار داشت: در ادامه کاوش‌ها در تپه اشرف، به تدفینی رسیدیم که حدود ده متر با تدفین قبلی فاصله داشته اما از آن بسیار متفاوت است به گونه‌ای که این گور، یک گور سنگی طراحی شده با سنگ‌چین دورتا دور است.

سرپرست هیأت باستان شناسی تپه اشرف اصفهان ادامه داد: اسکلت درون آن متعلق به یک دختر نوجوان ۱۲ تا ۱۳ سال با قد حدود ۱۶۰ سانتی‌متر است که در پایین پای آن یک کوزه شکسته بر روی یک سکو قرار گرفته‌ و این نشان‌دهنده تدفین آئینی دوره اشکانیان است؛ کشف این جسد یقینا بیانگر همان گورستان اشکانی است که از قبل پیش‌بینی کرده بودیم.

وی افزود: علاوه بر کوزه شکسته، ستون فقرات یک اسب هم موجود است که به دلیل اینکه بقایای آن در زیر پیاده‌رو و خیابان قرار می‌گیرد اکتشاف بیشتر میسر نیست؛ مضاف بر اینکه احتمال وجود گورهای دیگری در پایین پای جسد کشف شده وجود دارد.

جعفری‌زند درباره نحوه خاک‌سپاری جسد دختر اشکانی تشریح کرد: دین مهرپرستی (خورشید پرستی) بیشترین پیرو را در دوره اشکانیان داشته است و در تدفین این آیین صورت به سمت شرق (طلوع آفتاب)، بالا و به سمت آسمان(خورشید در وسط آسمان) و به ندرت به طرف غرب (غروب آفتاب) قرار می‌گرفته و این نشان‌دهنده این است که صورت جسد در زمان دفن به سمتی که خورشید در آسمان بوده، بر خاک گذاشته می‌شده است.

سرپرست هیأت باستان شناسی تپه اشرف اصفهان اضافه کرد: از آنجایی که این دختر به صورت طاق‌باز به خاک سپرده شده و صورت او به سمت بالا قرار گرفته، می‌توان نتیجه گرفت که هنگام ظهر دفن شده است؛ اما نکته مشترک در بین اجساد اشکانی این است که سر به طرف شمال و پا به طرف جنوب قرار می‌گیرد.

وی در خصوص احتمال وجود گورهای بیشتر تأکید کرد: با توجه به گورخمره‌هایی که در فاصله ۲۰ الی ۳۰ متری از این گور‌ها یافت شده صد در صد اطمینان داریم که این منطقه یک گورستان اشکانی است و یقینا با کاوش‌های بیشتر گورهای بیشتری را پیدا خواهیم کرد.

جعفری‌زند در رابطه با امکان اکتشافات بیشتر تصریح کرد: با شهرداری اصفهان رایزنی‌هایی انجام شده است و آن‌ها قول مساعد برای همکاری هم از نظر مالی و هم فراهم کردن امکانات مورد نیاز همچون بستن خیابان به مدت یک ماه و نیم را داده‌اند؛ چرا که ما فکر می‌کنیم بیشتر این گورستان در زیر خیابان قرار گرفته است.

سرپرست هیأت باستان شناسی تپه اشرف اصفهان اشاره کرد: علاوه بر گورستان، ما معماری‌هایی داریم که فکر می‌کنیم بخش‌ عمده آن در زیر خیابان و فضای سبز است؛ در خصوص اینکه این معماری چیست دیدگاه دقیقی وجود ندارد زیرا زمانی که ما عرض یک‌ متر را در طول کاوش می‌کنیم، وقتی که می‌بینیم یک دیوار عبور می‌کند نمی‌توانیم درباره ساختار آن اظهار نظر کنیم مگر آنکه گسترش داده شود و به ترانچه‌های ده در ده تبدیل شود؛ پیشتر در همین منطقه یک کارگاه ذوب فلز و یک کارگاه گرفتن عصاره میوه را کشف کرده‌ایم.

وی همچنین در مورد وضعیت جسد کشف شده بیان داشت: چون اسکلت در زیر خیابان بوده و تحت فشار عبور ماشین‌های سبک و سنگین قرار داشته و نیز به دلیل همجواری با رودخانه و رطوبت زیاد آسیب دیده است و با انجام تکنیک‌های خاص و مرمت توانستیم از متلاشی‌شدن بیشتر آن جلوگیری کنیم و جنسیت را تشخیص دهیم؛ وضعیت وجود خیابان و عبور ماشین‌ها و فضای سبز و آبیاری‌ای که به داخل زمین نفوذ می‌کند، بدترین حالت برای یک گورستان تاریخی است.

جعفری‌زند احتمال جنسیت محور بودن گورستان تپه اشرف با توجه به کشف دو جسد مؤنث را رد کرد و گفت: در دوران باستان گورستان‌های جنسیتی نداشته‌ایم و تدفین معمولاً به صورت خانوادگی بوده است که با اکتشافات بیشتر، این موضوع روشن خواهد شد.

سرپرست هیأت باستان‌شناسی تپه اشرف اصفهان در خصوص طبقه جسد کشف شده توضیح داد: ما بر اساس محتویات داخل قبرها طبقه اجساد را تشخیص می‌دهیم اما در تدفین‌های دوران باستان خصوصاً در آئین مهرپرستی این تفاوت معمولاً دیده نمی‌شود و تنها اجسام ساده برای نذورات همراه ایشان دفن می‌شود؛ با این حال از آنجایی که طبقه مرفه‌تر این دوره درون تابوت یا دخمه دفن می‌شوند و این جسد درون خاک دفن شده، پس احتمالاً از طبقه عادی بوده است.

وی درباره تاریخ اصفهان با توجه به این اکتشافات اظهار کرد: تصور ما از اصفهان پیش از اسلام، اطلاعات مختصر در کتب یونانی یا اشارات دوران اسلامی است و ساختار دقیقی در خصوص آن وجود ندارد اما با اکتشافات انجام شده در تپه اشرف می‌توانیم نوری به تاریخ تاریک اصفهان پیش از اسلام بتابانیم.

منبع: فارس