همه اصطلاحات رپ و هیپ هاپ فارسی: فلو، رایم، پل، هوک و...

شایانیوز- با ورود موسیقی رپ به ایران اصطلاحات این سبک برای بسیاری از جوانان جذاب شده است اما تعریف های دقیق و مشخص متناسب با زبان فارسی کمتر وجود دارد. در این مظلب شایانیوز سعی دارد با استفاده از منابع مختلف و وبلاگ های رپ و هیپ هاپ فراسی و نوشته های برخی رپرهای مطرح فارسی تا حدی این اصطلاحات را توضیح دهد.

به طور کلی سه مبحث در رپ بسیار مهم است.

اول : محتوا اثر (محتوا هم بسته به تجارب و میزان مطالعه و جهان بینی و جهان گردی هر شخص متفاوت است )

دوم : فلو (فلو هیچ استاندارد و قائده مشخصی ندارد یعنی حتی ضعیف ترین رپر ها هم فلو خود را دارند اینکه میگویند ضعیف است یعنی گیرا نیست )

سوم : دلیوری (که بسته به نوع سبک رپ کردن متفاوت است برای مثال در یک اثر آلترناتیو رپ نمیتوانید دلیوری موجود در سبک نیو اسکول را انتظار داشته باشید ) که خود .فلو متشکل از ریتم و رایم است.

در ادامه به تعریف نمونه های اصطلاحات رایج در رپ فارسی می پردازیم.

Intro

اینترو چیست؟

اکثر قطعات موسیقی در ابتدای خود قسمتی دارند که در آن گوش شنونده با فضای آهنگ آشنا می شود. این معرّفی و شروع می تواند تکنوازی، «ریف» اصلی آهنگ، دکلمه ی خواننده و… بنا به سلیقه ی خالق اثر باشد.

Verse

ورس چیست؟

بخشی از آهنگ یا شعر که تنها یک بار در آن قرار می گیرد. مقوله ی «ورس و کوروس» صرفاً محدود به موسیقی نیست و بیشتر یک اصطلاح ادبی محسوب می شود. همان طور که ما در بسیاری از اشعار کهن فارسی می توانیم شاهد این بخش ها باشیم.

Chorus

کورس چیست؟

به بخش تکرار شونده در قطعه ی موسیقی یا ادبی گفته می شود که پیام اصلی خالق اثر و محتوای موسیقی یا شعر را به مخاطب گوشزد می کند. هم چنین این بخش شنونده را برای همخوانی دعوت کرده و به اصطلاح قطعه را از حالت یکنواختی خارج می نماید. البته این بخش در ادبیات اینگونه نامیده نمیشود.

دلیوری ( Delivery ) چیست؟

دلیوری، در لغت به معنای نحوه بیان و شیوه سخنرانی است. در موسیقی رپ نیز به معنی نحوه بیان ابیات (خط‌ها)، جمله‌ها و واژه‌ها است. واژه‌ها و جمله‌ها را می‌توان به روش‌های مختلفی بیان کرد. برای مثال جمله «دنیای زیبایی است» را می‌توانید به شیوه‌های مختلفی بیان کنید. می‌توانید آن را با لحنی خشک و یا طعنه آمیز بیان کنید، آن را فریاد بزنید و با به آرامی بیان کنید. می‌توانید با لهجه های مختلف آن را بیان کنید و دیگر شیوه‌های مختلف که می‌شناسید امّا بیانی که با معنای جمله ارتباط بیشتری داشته باشد، جذاب‌تر و مناسب‌تر خواهد بود. نحوه بیان یک رپر نیز به همین صورت است و هر شخص می‌تواند دلیوری خاص خود را داشته باشد. عوامل مختلفی بر خروجی دلیوری شخص تاثیر می‌گذارد. جنس صدا، گام صدا، لهجه، حس غالب، ملودی و لحن گفتار از اساسی‌ترین عوامل تاثیرگذار بر دلیوری است. آن‌چنان که می‌دانیم، لیریکس مجموعه‌ای از واژه ‎ ها و جمله‌های گوناگون است که طبق اصولی خاص سازماندهی شده است. در حین اجرای لیریکس برخی لغات بنابر دلایلی با قدرت بیشتری تاکید و کوبیده می‌شود و طبیعتاً توجه شنونده به این لغات بیشتر جلب خواهد شد لذا تاثیر دلیوری در میان این لغات که عموماً رایم‌های پایانی و واژه‌های تاکیدی را شامل می‌شود، بیش از پیش قابل اهمّیت و ملموس است.

وظیفه و کار اصلی دلیوری، انتقال حس است. انتقال احساس (خشم، نفرت، شادی، عشق، طنز، غم، ادعا، طعنه و...) نهفته در ورای مفهوم واژه‌ها و جمله‌ها، باید متناسب با فضای بیت و محتوای آهنگ باشد. هر چه نحوه بیان لیریکس با معنای آن تناسب بیشتری داشته باشد، مسلماً انتقال حس بهتر صورت می‌پذیرد. در مجموع، دلیوری نحوه بیان رپر را شامل می‌شود که تاثیر بسزایی بر جذب شنونده به اثر تولیدی دارد. در پایان برای درک بهتر، مثال‌هایی در باب انواع دلیوری از میان خواننده‌های معروف جهان ذکر خواهد شد.

Bridge

پل چیست؟

همانند «ورس» تنها یک بار در آهنگ آورده می شود اما تفاوت زیادی با آن دارد. اصولاً «بریج» چند میزانِ بسیار کوتاه است که برای ایجاد تنوّع و تغییر ذائقه ی مخاطب آورده می شود و به اصطلاح به گوش شنونده استراحت می دهد. این قسمت می تواند صرفاً یک تکنوازی یا یک «وکال ملودیک» باشد که البتّه به ندرت در موسیقی ها یافت شده و به همین دلیل وجود آن در آهنگ، نشانه ای از شعور موسیقیایی و سواد بالای خالق اثر می باشد.

Outro (Ending)

آترو چیست؟

«آترو» یک اصطلاح عامیانه ی آمریکایی است که تنها در دنیای هیپ-هاپ به کار برده می شود. اصطلاح رسمی آن «اِندینگ» بوده که به بخش پایانی آهنگ اطلاق می شود. مثل «اینترو» که گوش شنونده را با فضای آهنگ آشنا می کرد، ما در این قسمت از آهنگ نیز می توانیم شاهد مفهوم پایانی کار یا دور شدن از فضای آهنگ و برگشت به نقطه ی صفر، بنا به سلیقه ی خالق اثر باشیم.

Beat

بیت (ضرباهنگ) چیست؟

این اصطلاح در زبان انگلیسی به یک صدای تکرار شونده گفته می شود، همان طور که اوّلین بار برای صدای تپش قلب به کار برده شد، هنوز هم تداعی گر ضربان قلب در زبان انگلیسی است. این اصطلاح در هیپ-هاپ به خاطر تکرار زیاد آن نسبت به دیگر موسیقی ها کاربرد دارد و به موسیقی بدون کلام (منظور موسیقی صرف و بدون صدای خواننده) هیپ-هاپ اطلاق می شود.

Melody

ملودی چیست؟

به مجموعه ای از نت ها که در کنار یکدیگر می آیند و به صورت هم زمان قسمتی از یک قطعه یا کل یک قطعه را تشکیل می دهند؛ گفته می شود. به اضافه نت ها با هم نواخته نمی شوند؛ بلکه به ترتیب کنار هم قرار گرفته و در نهایت ملودی را می سازند.

Rhythme

ریتم چیست؟

هرگاه مقطع زمانی مشخّصی با داشتن نقاط قوی و ضعیف به طور پشت سر هم و مکرّر تکرار شود، عنصر منظّمی به نام ریتم تولید می شود.

رایم چیست؟

سیلاب‌های هم وزن و تکرار شونده‌ای که طبق قواعد خاصی طراحی و در بدنه لیریکس پیاده سازی می‌شود. رایم‌ها را از دو منظر «وزن و چیدمان» می‌توان بررسی کرد.

رایم‌ها به لحاظ وزنی به سه دسته (تک، جفت و چند سیلابی) تقسیم می‌شود. در ادامه مثال‌هایی از انواع وزنی رایم‌ها را می‌توانید مشاهده کنید.

تک سیلابی، جفت سیلابی، چند سیلابی

مکان رایم‌های موجود در لیریکس که درواقع چیدمان و نحوه قرارگیری رایم‌ها در هر خط را مشخص می‌کند، به طور کلی به دو بخش زیر قابل تقسیم است.

توجّه داشته باشید که رایم‌ها در مجموع کلمات، حروف و حتی صداهای هم‌وزن را شامل میشود. همچین به لحاظ مکانی و پیاده‌سازی، دارای محدودیت مکانی نیست.

میزان چیست؟

واحد تقسیمات یک قطعه ی ریتمیک موسیقی را از نظر زمان میزان می گویند. به عبارتی دیگر، میزان ها قالب هایی هستند که از نظر طول زمان (در یک آهنگ) با هم برابر بوده و در اثر کنار هم قرار گرفتن آن ها، عنصر «ریتم» به وجود می آید.

طول زمان میزان های یک قطعه را توسّط کسری به نام "کسر میزان" که در ابتدای آهنگ می آید مشخّص می کنند.

غالباً یک «بیت رپ» در دو میزان اجرا می شود. به طور مثال یک ورس استاندارد رپ که هشت بیت است روی شانزده میزان خوانده می شود.

ضرب چیست؟

واحد سنجش و تقسیمات زمان در موسیقی را ضرب می نامند. ضرب حالتی شبیه به ثانیه داشته اما برابر ثانیه نمی باشد. فرق ضرب با ثانیه این است که تعداد ثانیه در دقیقه برابر شصت بوده، ولی تعداد ضرب در دقیقه بنا به میزان آهنگ متغیّر می باشد. در هیپ-هاپ مفهوم "ضد ضرب" هم به کار برده می شود که کاربردی تخصّصی داشته و بنا بر طولانی شدن متن، از توضیح مجزّا آن صرف نظر می شود. { امید است دوستان با آگاهی تسلّط کامل به این تکنیک در مورد آن نظر بدهند…}

Solo

سولو چیست؟

نیاز به توضیح خاصی ندارد، برگردان فارسی به تنهایی بازگو کننده ی معنی این اصطلاح می باشد. تکنوازی به نواخته شدن حرفه ای و تنهای یک ساز در یک قسمت از آهنگ گفته می شود. لازم به ذکر است که تمامی سازها قدرت تکنوازی دارند و حتّی یک آهنگ می تواند به طور کامل تکنوازی یک ساز خاص باشد.

Falsh

فالش چست؟

هر نت موسیقی یک بسامد (فرکانس) خاص و ثابت دارد که باید دقیقاً همان گونه نواخته/ادا شود. «فالش» اصطلاح رایج خواننده های حرفه ای بوده و به معنی عدم تطابق فرکانس تولید شده با فرکانس اصلی نت مورد نظر است.

Vocal

وکال چیست؟

برخلاف زبان فارسی، در زبان انگلیسی برای تمامی صداها اسم خاصّی وجود دارد. وکال در زبان انگلیسی هم به معنای صدای انسان بوده، هم به عنوان اسم فاعل و هم به عنوان اسم مفعول در دنیای موسیقی به کار برده می شود.

Text (Lyrics)

تکست چیست؟

«تکست» را می توان تقریباً یک غلط مصطلح برای برگردان انگلیسی "شعر" نامید. در ادبیّات انگلیسی به هر نوع نوشته ای «تکست» میگویند، ولی اصطلاح درست برای شعر یک آهنگ «لیریکس» می باشد. متذکر می شوم، شعر یک آهنگ.

Arrangement

تنظیم چیست؟

این اصطلاح به معنای تنظیم اثر یک آهنگ ساز به درخواست خود صاحب اثر بر اساس اصول موسیقی می باشد. در صورتی که آهنگساز یک اثر خود به شخصه تنظیم را نیز بر عهده بگیرد (که اصولاً و اکثراً هم این طور است) به طور معمول دیگر اصطلاح تنظیم کننده به کار برده نمی شود.

Cover

کاور چیست؟

به باز آفرینی یک آهنگ به صورت کامل توسّط شخص یا گروهی دیگر گفته می شود. این کار اکثراً روی قطعات معروف و پرطرفدار قدیمی، برای بازسازی آن اثر انجام می شود. از جمله خواننده های ایرانی که موسیقی آن ها «کاور» شده است می توان "مرجان" و "فرهاد مهراد" را نام برد. این کار یک حرکت کاملا عادی و رسمی دراز سوی خالقین اثر در دنیای موسیقی می باشد.

امید است دوستان تفاوت این اصطلاح را با «بیت دانلودی ومجّانی» و «بیت دزدی» درک کنند و هرکدام را به جای خود به کار ببرند. این سه مقوله به طور کامل جدا از یکدیگرند که متأسّفانه این روزها به وفور شاهد به کار بردن اشتباه آن می باشیم.

Flow

فلو چیست؟

اگر بخواهید به دنبال معادل ادبی این واژه بگردید، قطعاً به کلمه ی "جریان" که نزدیک ترین مترادف فارسی آن است و دیگر ترجمه های گنگ و نامربوط بر خواهید خورد، امّا معنای اصلی این واژه در فرهنگ هیپ-هاپ طرز چینش و ادای واژه ها توسّط شاعر و خواننده بر روی ریتم است. نکته ی قابل ذکر این است که «فلو» هیچ ارتباطی به سرعت کار ندارد و لزوماً متعلّق به یک آهنگ با «تمپو»ی بالا نیست.

Beat-Box

بیت باکس چیست؟

به تولید «بیت» فقط و فقط توسّط انسان، بدون هیچ گونه استفاده از ابزارهای الکترونیکی در دنیای هیپ-هاپ گفته می شود. این عمل روشی قدیمی و رایج بین رپرها برای افزایش جذّابیت در اجراهای زنده می باشد.

Free-Style

فری استایل چیست؟

اجرای فی البداهه/زنده/خام

این روش از عادات قدیمی رپرها برای مجادله با یکدیگر بوده است. اجرای فی البداهه نه به معنای خواندن شعر از پیش نوشته شده بر روی «بیت-باکس» است و نه به معنای ارتباط دادن قافیه های از قبل آماده به یک دیگر و بازخوانی آن به طور زنده. بلکه به تولید و ارائه ی یک شعر رپ در یک زمان واحد می باشد. همچنین "روش آزاد" از ترجمه های غلط و واژه به واژه ی این اصطلاح است. {لازم به ذکر است که اگر نمی توانیم معادل مناسبی برای یک واژه یا اصطلاح غیر فارسی پیدا کنیم، به جای اصرار بر فارسی سازی مصنوعی و تولید کلمه ی جدید ناملموس، بهتر است از همان واژه به زبان اصلی آن استفاده کنیم. کما این که فارسی امروز ما هیچ شباهتی با پارسی اصیل وکهن ندارد… البتّه این نظر شخصی بنده ی نگارنده بوده و عقاید مختلف را محترم می شمارم.}

اصطلاحات عامیانه رایج در رپ فارسی

علاوه بر اصطلاحان فنی برخی عبارات در رپ فارسی توسط رپرها رایج شده است. که مشهورترین آنها «زاخار» است.

مایک : میکروفون { اول کلمه انگلیسی مایکروفون } داف : دختر زیبا . دوست دختر جوینت . فوینت . ماری جوانا : همه یک معنا رو میده کلان : پلیس . اول کلمه ی کلانتر رپ باز: شنونده ی حرفه ای..کسیکه نمیخونه ولی هم از نظر تیپ هم از نظر اطلاعات در حد یک رپره خوب هستش

عشق رپ: کسیه که فقط عشقش رو داره و فقط آهنگش رو گوش می ده و هیچکدام از کارهایی که رپ باز ها می کنن رو نمی کنه Battle rap مسابقه هایی هستش که Emcee ها تو اون مسابقه ها شرکت می کنن ، دو تا Emcee روبروی هم قرار می گیرن و هر کدام به مدت 45 ثانیه وقت دارن هم دیگه رو Diss کنن 45 ثانیه اول ، اولیه برای دومیه شعر می گه و بهش تیکه می ندازه ، 45 ثانیه دوم دومیه به اولیه تیکه و فهش و شعر می گه بعد مردم حاضر تو اون مسابقه به Emcee ها رای می دن Split اگه شخص اول ، شخص دوم رو دیس کنه و بعد شخص دوم جوابش رو تو یه تراک به شخص اول بده این معنی رو می ده beef در اصل به معنی گوشته گوساله هستش ، اما در رپ و هیپ هاپ یعنی در گیری meeting امسی یا رپر های دوره هم جمع می شن و یک Verse از شعرشون رو برای هم دیگه می خونند Emcee کسیه که فقط بخواطره دلش می نویسه و تو مسابقه Battle rap ها شرکت می کنه

میکس‌تیپ چیست؟ میکس‌تیپ مجموعه‌ای از آهنگ‌هاست که میتونه شامل آهنگای اصلیه آلبوم آینده،ریمیکس‌ها،فری‌استایل‌هاو همینطور آهنگ کاور شده‌ی خواننده‌‎های دیگه باشه.همینطور میکس‌تیپ شامل آهنگایی که به آلبوم قبل نرسیدن هم میشه.معمولاً برای این استفاده میشه که خواننده یه سر و صدای جزئی بین مردم ایجاد کنه و اونارو نگه داره تا زمان انتشار آلبوم رسمی،میکس‌تیپ اگه آهنگ کاور داشته باشه قابل فروش نیست مگر اینکه با خواننده توافق مالی و حقوقی صورت گرفته باشه.بعضی خواننده‌]ها از میکس‌تیپ برای افزایش محبوبیت هم استفاده میکنند.معمولاً تعداد آهنگ‌های میکس‌تیپ زیاد نیست. EP: Ep یا Extended play یک مجموعه کوچک از آهنگ‌های اُرجینال از آلبوم اصلی هست که معمولاً تعداد آهنگا بیشتر از هشتا نمیشه،مثل این سینگل‌‍‌هایی که قبل از آلبوم رسمی منتشر میشه.تا فضا رو برای انتشار آلبوم آماده کنه ، موفقیت EP نقش مهمی تو فروش آلبوم داره. LP: long play یا آلبوم یک مجموعه کامل از آهنگ‌های منظم و با ترتیب تر نسبت به میکس‌تیپ هست، آلبوم همونه که مردم میرن فروشگاه و اونو به طور رسمی میخرن. گگستا چیست؟ گنگستا که کلمه ای ابداعی مشتق از گانگستر است عملا همه ی زمینه های دیگر هیپ هاپ که میتواند عاشقانه یا امید بخش و اجتماعی باشدرا کنار میگذارد و فقط به نوعی رپ خلافکاری اشاره دارد یعنی شرح یک خلافکار از زندگی شخصی و جنایاتش و نا امیدی ها و خود ستایی اش همراه با وعی تمسخر همه چیز.

خصوصیات رپر گگستا شلوارشون جین بگ و فاق بلند (آبی و مشکی) تیشرت گشاد ***** (رنگش فرقی نداره) .از کلاه رپری (Cap‎) استفاده می کنن , کلاه زمستانی جامایکایی یا کلاه دم بلند و یا دوراگ یا دستمال سر می بندن و روش یه کلاه هیپ هاپی می ذارن. .کمربند ساده چرم مشکی .کتونی هیپ هاپ (کتون بزرگ) و یا کتونی زبانه بلند شورت بلند (یا همون مامان دوزه خودمون) که زمانی تیشرت بالا رفت لبه های شورت از شلوار بیرون بزنه گنگستا در مورد خصوصیات فرهنگی محله های بدنام آمریکا می باشد.