4 کاربرد اکسیژن در پزشکی

شاید تصور کنید اکسیژن صرفاً برای تنفس مورد استفاده قرار می‌گیرد. در حالی که گاز اکسیژن، کاربردهای متنوع و گوناگونی در زندگی بشریت دارد. در حال حاضر، ضروری‌ترین گاز در زندگی انسان‌ها اکسیژن است. بدون اکسیژن، هیچ انسان و موجود زنده‌ای حتی برای یک دقیقه زنده نخواهد ماند! در صنایع، از گاز اکسیژن برای تولید محصولات شیمیایی و غیر شیمیایی استفاده می‌شود. کاربردهای گاز اکسیژن در صنایع مختلف  که می توانید در اینجا بیشتر در خصوص آن بدانید، این گاز را به یک عنصر حیاتی و مهم تبدیل کرده است.

گاز اکسیژن در پزشکی نیز مورد استفاده قرار می‌گیرد. این گاز به صورت طبیعی در اتمسفر وجود دارد. برخی افراد به دلیل ابتلا به اختلالات تنفسی، نمی‌توانند به صورت طبیعی نفس بکشند و گاز اکسیژن را دریافت کنند. گاز اکسیژن برای بهبود تنفس این بیماران مورد استفاده قرار می‌گیرد و کاربردهای بی شماری در حوزه پزشکی دارد. در ادامه قصد داریم به طور کامل در رابطه با اکسیژن و اهمیت آن در پزشکی صحبت کنیم.

اکسیژن، گازی حیاتی در پزشکی

گاز اکسیژن از اوایل سال ۱۸۰۰ به حوزه پزشکی راه پیدا کرد. در سال ۱۸۱۰، گاز اکسیژن برای اولین بار در حوزه پزشکی مورد استفاده قرار گرفت. بعد از آن، حدود ۱۵۰ سال طول کشید تا پژوهش گران کاربردهای دیگر گاز اکسیژن را در حوزه پزشکی شناسایی کنند.

از اوایل تا اواسط قرن بیستم، این گاز به عنوان یک روش درمانی منحصر به فرد برای بهبود بسیاری از بیماری‌های انسانی مورد استفاده قرار گرفت.

در حال حاضر، تحقیقات بسیار زیادی روی کاربرد اکسیژن در حوزه پزشکی انجام شده است. نتیجه این تحقیقات نشان می‌دهد، اکسیژن یک گاز حیاتی و مهم است. در حال حاضر، اکسیژن در بسیاری از بیمارستان‌ها برای درمان بیماری‌های خاص مورد استفاده قرار می‌گیرد. این گاز، در آمبولانس برای بهبود وضعیت بیمار در شرایط اضطراری و حیاتی استفاده می‌شود.

بیمارانی که به مشکلات تنفسی دچار هستند، در خانه از کپسول گاز اکسیژن استفاده می‌کنند. دستگاه‌ها و تجهیزات مختلفی برای استفاده از اکسیژن در حوزه پزشکی طراحی شده است. این دستگاه‌ها پیوسته در حال تغییر هستند و مطابق با جدیدترین تکنولوژی روز دنیا ساخته می‌شوند.

به عنوان مثال در گذشته، استفاده از سیلندرهای اکسیژن در بیمارستان‌ها رایج بود. اما در حال حاضر، ژنراتور‌های گاز اکسیژن به جای سیلندر مورد استفاده قرار می‌گیرند. این ژنراتورها دارای مولدهایی هستند که اکسیژن هوا را دریافت کرده و نیتروژن را خارج می‌کند. گازی که در نهایت تولید می‌شود، غنی از اکسیژن بوده و برای بیمارانی که به مشکلات تنفسی دچار هستند، مورد استفاده قرار می‌گیرد.

اکسیژن در حیطه پزشکی چه کاربردهایی دارد؟

گاز اکسیژن کاربردهای مختلف در صنعت پزشکی دارد. در ادامه برخی از این کاربردها را برای شما بیان می‌کنیم:

· درمان تنگی نفس

یکی از مهم‌ترین کاربردهای اکسیژن در پزشکی، درمان تنگی نفس است. متاسفانه بسیاری از افراد به دلیل عوامل ژنتیکی یا در اثر پیری، اختلالات تنفسی و تنگی نفس را تجربه می‌کنند. این دسته از افراد، هنگام دریافت اکسیژن با مشکل مواجه می‌شوند. سرفه شدید، کبود شدن صورت، قطع تنفس و مواردی مانند این، از نشانه‌های عدم ورود اکسیژن به ریه فرد است. افرادی که به اختلالات تنفسی دچار هستند، باید از کپسول‌ها یا دستگاه‌های اکسیژن استفاده کنند. این مسئله در زمان ویروس کرونا اهمیت بیشتری پیدا کرد.

 یکی از مهم‌ترین علائم این ویروس، قطعی تنفس یا تنگی نفس شدید بود که منجر به مرگ بسیاری از افراد شد. در آن زمان، میزان استفاده از کپسول اکسیژن در بیمارستان‌ها افزایش یافت. بیماری‌های ریوی بسیار خطرناک هستند و در یک لحظه منجر به مرگ انسان می‌‌شوند. به همین دلیل، کپسول اکسیژن یکی از مهم‌ترین ابزارهایی است که در تمامی بیمارستان‌ها و کلینیک‌ها پیدا می‌شود.

· بهبود زندگی بیماران دارای تهویه مصنوعی

یکی دیگر از کاربردهای اکسیژن در پزشکی، بهبود زندگی بیماران دارای تهویه مصنوعی است. این دسته از بیماران، زندگی بسیار سخت و دردناکی دارند. زیرا مجبور هستند برای  باقی عمر خود از کپسول اکسیژن استفاده کنند. کپسول اکسیژن حتی یک لحظه نباید از این افراد دور شود وگرنه مسیر تنفسی آن‌ها مسدود شده و جان خود را از دست می‌دهند.

در گذشته، پیدا کردن کپسول اکسیژن برای بیماران تهویه مصنوعی بسیار سخت بود. خوشبختانه در حال حاضر، تمامی بیماران تهویه مصنوعی به کپسول‌های اکسیژن با کیفیت دسترسی دارند و برای فرایند تنفس با مشکل مواجه نیستند. بنابراین، می‌توان اکسیژن را یک گاز حیاتی و ضروری برای حفظ زندگی بسیاری از انسان‌ها به شمار آورد.

· برای کمک به ثبات ضربان قلب

از دیگر کاربردهای گاز اکسیژن، این است که برای کمک به ثبات ضربان قلب بیمار مورد استفاده قرار می‌گیرد. افرادی که به بیماری‌های حاد قلبی دچار هستند، در زمان بروز حمله قلبی به کپسول اکسیژن نیاز دارند.

در زمان حمله قلبی، رگ‌هایی که وظیفه خونرسانی به قلب را بر عهده دارند، مسدود می‌شوند. مسدود شدن عروق کرونر، با عنوان «سندرم کرونری حاد» شناخته می‌شود. این بیماری بسیار شایع است و تعداد زیادی از افراد را بخصوص در سنین بالا درگیر می‌کند. بسته شدن رگ‌های قلب، یکی از مهم‌ترین دلایل مرگ در سنین بالاست.

برای رفع این مشکل، از اکسیژن درمانی استفاده می‌شود. ابتدا اکسیژن خالص در یک محفظه کوچک قرار گرفته و تحت فشار قرار می‌گیرد. بیمار باید دهانه محفظه را مقابل دهان خود قرار دهد. به این ترتیب، اکسیژن با فشار بالا به ریه می‌رسد و بیمار را از خطر مرگ نجات می‌دهد.

· بیهوشی

یکی دیگر از مهم‌ترین کاربردهای اکسیژن در پزشکی، برای بیهوش کردن بیماران است. به این روش، القای سریع بیهوشی گفته می‌شود که با سایر روش‌های بیهوشی عمومی متفاوت است. القای سریع بیهوشی، برای بیمارانی مورد استفاده قرار می‌گیرد که به مشکلات تنفسی حاد دچار هستند و باید حین جراحی بیهوش شوند.

برای انجام این کار، یک تراشه‌ کوچک در مسیر تنفسی بیمار قرار داده می‌شود. در مرحله بعد داروی بیهوشی به بیمار تزریق خواهد شد. در چنین حالتی، بیمار برای تنفس با مشکل مواجه نمی شود. القای سریع بیهوشی باعث می‌شود هوای کمتری وارد معده بیمار شده و از بازگشت مواد غذایی درون معده جلوگیری می‌کند.

بررسی کلی

گاز اکسیژن، یک گاز مهم و حیاتی برای زندگی بشریت است. این گاز در وهله اول برای انجام فرآیند دم و بازدم مورد استفاده قرار می‌گیرد. به مرور زمان، پژوهشگران و محققان کاربردهای دیگر گاز اکسیژن را کشف کردند. در حال حاضر، اکسیژن در بسیاری از صنایع مورد استفاده قرار می‌گیرد. یکی از مهم‌ترین کاربردهای گاز اکسیژن، در حوزه پزشکی است. به صورت سالانه، جان بسیاری از انسان‌ها به لطف کپسول‌های گاز اکسیژن نجات پیدا می‌کند.

یکی از مهم‌ترین کاربردهای این گاز در حوزه پزشکی، جلوگیری از قطع شدن تنفس بیمار و درمان تنگی نفس است. همچنین بیماران تهویه مصنوعی، برای چندین سال پی در پی از کپسول‌های گاز اکسیژن استفاده می‌کنند. نگهداری از کپسول گاز اکسیژن در منزل کار چندان راحتی نیست. برای دریافت اطلاعات بیشتر درباره نگهداری از کپسول اکسیژن در منزل، می‌توانید مقاله «از کپسول اکسیژن طبی چگونه نگهداری کنیم» را مطالعه کنید.