روش‌های پاک کردن تتو؛ چطور خالکوبی خود را پاک کنیم؟

احتمالاً تجربه تاتو برای کسانی که برای اولین بار اقدام به چنین کاری می‌کنند بسیار هیجان انگیز باشد و تا مدت‌ها از داشتن چنین نقشی بر بدن خود خرسند باشند، اما کسانی که این تجربه را دارند می‌دانند که این حس همیشگی نیست و پس از مدتی فرد از این نقش خسته و یا حتی بیزار می‌شود. این بیزاری گاه در حدی است که فرد هیچ علاقه‌ای به نگه داشتن آن ندارد و به شدت تلاش دارد تا آن را به نحوی از روی بدن خود پاک کند و احتمالاً تاتوی جدیدی را جایگزین آن کند. این مسئله طبیعی است چرا که انسان در کل موجود تنوع طلبی است و به نظر می‌رسد داشتن یک نقش هنری بر روی بدن نمی‌تواند تا ابد او را راضی نگه دارد.

پس اگر قصد دارید از یک نقش قدیمی تتو بر روی بدن خود خلاص شوید، خواهید دید که تنها فرد در جهان نیستید که چنین حالتی دارید. جالب است بدانید که طبق نظرسنجی در ژورنال آکادمی پوست آمریکا، ۲۴ درصد از افراد ۱۸ تا ۵۰ ساله این کشور دارای تاتو هستند و ۱۷ درصد از این میزان، به دنبال پاک کردن تاتو‌های خود هستند. اما هنگامی که نوبت به پاک کردن تاتو می‌رسد، باید بدانید که در این خصوص خبر‌های خوب و بدی وجود دارد. خبر بد این است که خال کوبی‌ها دائمی است و حتی تکنیک‌های مدرن برای از بین بردن کامل آن‌ها کارایی کافی ندارند. در واقع شانس موفقیت شما بسته به رنگ پوست و رنگ و اندازه تاتو متفاوت است. خبر خوب این است که شما نیازی به استفاده از تکنیک برداشتن خال کوبی خود ندارید. فرآیند دفع جوهر از روی سطح لایه‌های پوست در سال‌های اخیر پیشرفت زیادی کرده است. وبسایت Health شما را در پاک کردن تاتو‌های خود، به شیوه‌ای کاملاً ایمن راهنمایی می‌کند.

راه‌های پاک کردن تاتو از گذشته تا به امروز

در دهه‌های گذشته، افرادی که سعی در خلاص شدن از تاتو‌ها را داشته اند، به روش‌های بسیار سخت و حتی خطرناکی روی می‌آوردند. به عنوان مثال، یکی از تکنیک‌های معروف قدیمی به نام «درم ابریژن» شامل خراشیدن پوست است و در روش دیگری به نام «سلبریاسیون»، یک محلول نمکی به پوست مالیده شده و گرم می‌شود. در هر دو حالت، هنگامی که منطقه بهبود می‌یابد، ممکن است خال کوبی از بین برود، اما احتمالاً جای زخم‌ها باقی می‌ماند. روش جراحی برای از بین بردن خال کوبی نیز ممکن است جای زخم بگذارد. در این روش پوست خال کوبی بریده شده و پوست‌های اطراف آن دوباره به هم دوخته می‌شود. گاهی اوقات، پزشکان می‌توانند بر روی خالکوبی‌های کوچک، جراحی‌های موفقیت آمیز را انجام دهند، اما برای تاتو‌های بزرگ، عملاً این روش هم کارآیی ندارد.

به عبارت بهتر ایجاد جای زخم، شایع‌ترین عارضه از بین بردن تاتو و خال کوبی در روش‌های قدیمی است. با این حال، برای بعضی از افراد، این موضوع هم سبب شده است تا از آن به عنوان روش دیگری برای هنر روی بدن، مثل تاتو تلقی شود. در واقع برخی با استفاده از محلول‌های اسیدی و مالیدن دقیق آن‌ها بر روی طرح‌های تاتو، رنگ این طرح‌ها را پاک می‌کنند، اما بجای آن طرحی با زخم‌های خوب شده ظاهر می‌شود که آن هم طرفداران بسیار معدودی دارد. جراحی «کرایوس»، که گاهی اوقات «کرایوتراپی» نیز خوانده می‌شود، برای از بین بردن خال کوبی نیز استفاده شده است. این روش پوست خال کوبی شده را با نیتروژن مایع که معمولاً برای درمان زگیل و سایر ضایعات پوستی استفاده می‌شود، منجمد می‌کند.

دکتر «پل جرود فرانک»، بنیانگذار و مدیر مرکز جراحی و لیزر پوست در شهر نیویورک می‌گوید: «هیچ یک از اشکال فوق برای از بین بردن تاتو‌ها توصیه نمی‌شود. شما با این روش‌ها انگار نفت بر روی تاتو‌ها ریخته باشید و آن را به آتش بکشید، نتیجه تفاوت چندانی نخواهد داشت». به نظر می‌رسد هنوز بهترین روش برای از بین بردن تاتوها، استفاده از لیزر‌های q-switched است که در دهه گذشته بسیار مورد استفاده قرار گرفته است. نحوه عملکرد این لیزر به این صورت است که ذرات رنگ داخل پوست را منفجر و آن‌ها را به ذرات ریز تبدیل می‌کند. این ذرات توسط سلول‌های لاشه‌خوار برداشته شده و کم‌کم دفع می‌شود بنابراین عمل اصلی پاک شدن رنگ تاتو را سلول‌های ایمنی خود تاتو انجام می‌دهند و درواقع رنگ‌های ریز شده را ریزه‌خواری کرده و از بین می‌برند. دکتر فرانک می‌گوید: «از بین بردن تاتو‌ها با این لیزر استاندارد است، اما این بدان معنا نیست که بی نقص باشد. «هنوز هیچ راه حل عالی و بی نقصی وجود ندارد».

آیا روش‌های خانگی برای پاک کردن تاتو، کارآیی دارند؟

به نظر می‌رسد موضوع هزینه و حتی ترس از عوراض برخی روش‌های پاک کردن تاتو‌ها باعث شده است تا بسیاری از افراد را به سمت راه‌های کم هزینه و خانگی و حتی طبیعی برای خلاص شدن از این نقش و نگار‌ها بکشاند. روش‌هایی که مدعی هستند با ساده ترین، کم هزینه‌ترین و کم عوارض‌ترین راهکار‌ها می‌تواند ما را از شر تاتو‌های قدیمی برهاند. مثلاً استفاده از آلوئه ورا، نمک، عسل، لیمو، چوب صندل یا ترکیبی از این مواد و عصاره‌های برخی گیاهان، به عنوان راه حل‌هایی ساده برای پاک کردن تاتو‌ها در خانه معرفی می‌شود، اما در واقع عملاً این راهکار‌ها تأثیر چندانی ندارند.

روش‌های خطرناک دیگری همچون سوزاندن تاتو‌ها و اقدامات اینچنینی در خانه نیز بسیار خطرناک است، چون در شرایط خانه نمی‌توان شرایط بهداشتی یک مرکز درمانی را ایجاد کر و همین امر به راحتی ممکن است سبب ایجاد عفونت‌های پوستی خطرناک شود؛ بنابراین به هیچ وجه از انجام چنین روش‌هایی در محیط خانه و با استفاده از ابزار غیر بهداشتی جداً خودداری کنید.

آیا پاک کردن تاتو‌ها با لیزر واقعاً مؤثر است؟

درمان با لیزر بسته به نوع تاتو متفاوت است. به گفته دکتر فرانک، هر چه اختلاف رنگ بین جوهر و پوست بیشتر باشد، حذف آن آسان‌تر خواهد بود. استفاده از لیزر برای تغییر رنگ ماده خالکوبی شده در افراد با رنگ پوست تیره کمی مشکل‌تر است زیرا میان رنگ پوست و رنگ ماده خالکوبی شده هنگام پاک شدن رقابتی به وجود می‌آید و در نتیجه احتمال دارد پوست عکس‌العمل‌های مختلفی از خود نشان دهد مثلا ممکن است پررنگ یا حتی سفید یا بی‌رنگ شود البته در بعضی موارد نیز جوش‌هایی روی پوست پدید می‌آید.

رنگ‌های سیاه و قهوه‌ای پررنگ معمولا به لیزر جواب مثبتی می‌دهند و به‌راحتی پاک می‌شوند، اما اغلب پاک کردن رنگ‌های قرمز با مشکلاتی همراه می‌شود و رنگ قرمز دیرتر به لیزر جواب می‌دهد. پاک کردن رنگ‌های سبز و آبی نیز ممکن است با مشکلاتی مواجه شود در عین حال خالکوبی (تاتو)‌های سفید یا خالکوبی (تاتو)‌های همرنگ پوست ممکن است بر اثر لیزر تبدیل به رنگ خاکستری یا سیاه شود. در خصوص رنگ‌های فلورسنت - به ویژه سبز و بنفش - نیز پاک کردن آن‌ها تقریباً غیرممکن است. دکتر فرانک می‌گوید: «من در واقع سعی می‌کنم بیمارانی که دارای تاتو‌هایی با این نوع رنگ‌ها هستند را متقاعد کنم که آن‌ها را از بین نبرند، مگر اینکه آن‌ها فقط بخواهند آن را محو کنند تا آن را با یک خال کوبی دیگر پوشانند».

راه های پاک کردن تاتو در خانه چندان موثر نیست و ممکن است عوارضی برای پوست به همراه داشته باشد

خالکوبی‌های کوچکتر نیز مانند خال کوبی‌های قدیمی‌تر راحت‌تر از بین می‌روند، زیرا جوهر کم رنگ‌تر می‌شود. با توجه به این فاکتورها، طبق گفته‌های دکتر فرانک، بیماران باید انتظار داشته باشند که ۵ تا ۱۲ جلسه درمان با لیزر را پشت سر بگذارند و فاصله بین هر جلسه حدود یک ماه خواهد بود؛ بنابراین انتظار می‌رود که این روند شش ماه تا یک سال به طول بکشد.

استفاده از لیزر برای پاک‌کردن تاتو بدون عارضه نیست. درد هنگام انجام لیزر، سوزش و سرخی ناحیه تا چند هفته بعد از انجام عمل و مشکلات نادرتری مانند باقی‌ماندن جای زخم، روشن یا تیره شدن پوست و… نیز ممکن است بروز کند. به عبارت بهتر شما علاوه بر درد ممکن است با عوراض متفاوتی هم مواجه شوید؛ پوست ممکن است در معرض خطر عفونت قرار گیرد و حتی ممکن است زخم شود و این زخم‌ها به طور دائم روی پوست باقی بمانند یا به طور کامل پاک نشوند. در صورت محو شدن خالکوبی از روی پوست نیز ممکن است پوست محل خالکوبی شده تغییر رنگ دهد و رنگ آن نسبت به بقیه مناطق کمرنگ‌تر یا تیره شود که به مرور زمان بهبود می‌یابد. مثلا در پاک کردن خالکوبی لب‌ها، خط چشم و ابرو ممکن است رنگدانه‌ها به طور کامل محو نشوند و جای خالکوبی به صورت یک سایه روی بدن باقی بماند. در برخی موارد نیز واکنش‌های آلرژیکی گزارش می‌شود به خصوص در مواردی که جوهر خالکوبی حاوی سولفید جیوه باشد. در این حالت واکنش‌ها به شکل قرمزی، خارش و التهاب بروز می‌کنند. برای جلوگیری از واکنش‌های احتمالی، اغلب آنتی هیستامین‌های خوراکی و نستروئید‌های ضدالتهاب تجویز شده و به بیمار توصیه می‌شود حتما از قرار گرفتن در معرض نور خورشید خودداری کند.

دکتر فرانک می‌گوید، افرادی که اقدام به پاک کردن تاتو‌های خود می‌کنند باید مانند شرایط سوختگی از موضع لیزر شده مراقبت کنند و از پماد آنتی بیوتیک استفاده کرده و پوست را در باند مخصوص نگه دارند. در مقایسه با درمان‌های قدیمی تر، لیزر زخم کمتری ایجاد می‌کند، اما ممکن است باعث ایجاد واکنش‌های آلرژیک در برخی افراد شود. در بعضی موارد، پوست اطراف ناحیه تاتو شده می‌تواند تغییر رنگ یا آلوده شود و محافظت از این پوست آسیب پذیر با ضد آفتاب بسیار مهم است. همچنین هر گونه زخم یا تغییر رنگ باید محدود به آن منطقه باشد.

راهکاری به نام استتار کردن تاتو‌ها

اگر شما هنوز آمادگی پاک کردن تاتو‌های با لیزر را ندارید، کیت‌های آرایش سنگین می‌توانند یک ترفند جایگزین برای این مسئله باشند. سال‌ها قبل شرکت‌هایی مانند Tattoo Camo و Tattoo Cosmetics کیت‌های پوششی را عرضه کردند که افراد را قادر می‌کند که تاتو‌های خود را بپوشانند. به دنبال ان حتی شرکت‌های تخصصی لوازم آرایشی مانند Dermablend نیز محصولاتی را عرضه کردند که ممکن است در پنهان کردن تاتو‌ها موثر باشد. در ادامه شرکت‌های مختلف بهداشتی و آرایشی، شروع به تولید محصولات مشابهی کردند که نیاز به نسخه پزشک نیز ندارد.

افرادی که اقدام به پاک کردن تاتو‌های خود می‌کنند باید مانند شرایط سوختگی از موضع لیزر شده مراقبت کنند و از پماد آنتی بیوتیک استفاده کرده و پوست را در باند مخصوص نگه دارند

کرم‌های پاک کننده تاتو که از آن‌ها به عنوان جایگزین لیزر یا جراحی نام برده می‌شود، اغلب دو شکل اصلی دارند: انواعی که حاوی TCA (تری کلرواستیک اسید) هستند که نوعی اسیدشیمیایی پیلینگ است و بیشتر به فرم محلول یافت می‌شود، ولی اشکال ژل یا کرم آن نیز وجود دارد که با سوزاندن لایه فوقانی پوست عمل می‌کند. استفاده از این ماده خطر بروز اسکار را به همراه دارد و از آن نمی‌توان در مواردی مثل لب، چشم یا سایر نقاط حساس استفاده کرد، چون باعث تحریک در آن نواحی می‌شود.

نوع دوم کرم‌های غیر TCA که شامل ترکیبات روشن کننده، لایه بردار و سفیدکننده هستند. این کرم‌ها برای روشن کردن تاتو در مدت زمان طولانی استفاده می‌شوند و تاتو را با هل دادن جوهر تزریق شده به سطح پوست محوتر می‌کنند. به طور کلی اثر بخشی این کرم‌ها بسیار کند است. دقت کنید بعضی از این کرم‌ها حاوی هیدروکینون نیز هستند که طبق نظر اتحادیه اروپا احتمال بروز سرطان را به همراه دارد.

این محصولات به علت ارزان بودن، به سرعت مورد توجه قرار گرفت و میزان عرضه و تقاضای آن به شدت افزایش یافت. اما سازمان غذا و داروی ایالات متحده می‌گوید که این محصولات را زیاد مورد استفاده قرار ندهید چرا که ممکن است باعث بروز واکنش‌های پوستی شوند. به گفته دکتر فرانک، مواد مؤثر در فرآیند محو شدن تاتو‌ها در این محصولات، مواد تحریک کننده شیمیایی هستند که این به معنای از بین بردن پوست است.

نکته قابل توجه دیگر این است که آکادمی پوست ایالات‌متحده به طور بالقوه جوهر‌های تاتو را مضر و غیراستاندارد می‌داند و از آنجا که هیچ یک از تولیدکنندگان این جوهر‌ها ملزم به فاش کردن مواد و رنگدانه‌های جوهر‌ها نیستند و آن‌ها را اسرار تجاری خود می‌دانند، به‌طور کامل نمی‌توان مطمئن بود استفاده از این جوهر‌ها چه عوارض جانبی دیگری به همراه دارد.