مناظره دوم؛ از حاشیه تا متن

فاصله طبقاتی

سیدابراهیم رئیسی نخستین فردی بود که نام وی از گوی‌ها بیرون آمد و نخستین پاسخ‌دهنده به سؤالات بود. با‌این‌حال، مجری از رئیسی پرسید که چه برنامه‌ای برای مقابله با افزایش فاصله طبقاتی دارد، اما این نامزد انتخاباتی به مباحث مطرح‌شده در نخستین مناظره انتخاباتی اشاره کرد و گفت که از حق درنظرگرفته‌شده خود برای پاسخ به توهین‌ها استفاده نمی‌کند.

رئیسی پرداخت تسهیلات به‌شکل ناعادلانه را ازجمله زمینه‌های ایجاد فاصله‌های طبقاتی دانست و گفت: بسیاری از فاصله‌های طبقاتی، محصول تصمیم‌گیری‌های ناعادلانه است. نتیجه ارز ۴۲۰۰تومانی بدون نظارت همچنین نظام قیمت‌گذاری، نظام نظارت بر تأمین و تولید تا مصرف می‌تواند به فاصله طبقاتی منجر شود. وی ادامه داد: بعضی وقت‌ها نکات دقیق مطرح نمی‌شود، هم زحمت برای مردم ایجاد می‌شود و هم به‌جای اینکه مسائل اصلی مطرح شود موضوع به حاشیه برده می‌شود. یکی از نامزد‌ها بار دیگر درباره مدرک معادل ما صحبت کرد، مدرک ما معادل نیست، مدرک حوزوی سطح۴ و همچنین یک مدرک دانشگاهی است.

مشکلات مردم

دومین فردی که نام وی از گوی‌ها برای پاسخ دادن به سؤالات بیرون آمد، محسن رضایی بود. مجری از رضایی پرسید اصلی‌ترین مانع امید بر سر راه جوانان چیست و چه راهکار عملی برای آن دارید، اما رضایی ترجیح داد مانند رئیسی به جای پاسخ دادن به سؤال، توضیحات دیگری را مطرح کند. رضایی با بیان اینکه «ملت ایران، مشکلات شما با شعار و وعده و شعبده بازی و حرف‌های مفت حل نمی‌شود»، گفت: یک دانشجوی شیمی درحال دست فروشی می‌گفت ما از گرسنگی، امید می‌خوریم، چون امید دیدنی است، نه شنیدنی.

دولت ما امید را به شما برمی گرداند و یک بار دیگر لبخند پیروزی بر لبان شما می‌نشیند. این نامزد انتخابات ریاست جمهوری که در مناظره نخست به دولت حملات متعددی کرده بود، در این مناظره نیز از هجمه به قوه مجریه غفلت نکرد و با ایراد ادعا‌هایی تصریح کرد: معتقدم امید زمانی تحقق می‌یابد که انرژی جدیدی ایجاد کنیم و از دولت‌های خواب آلوده‌ای که شب می‌خوابند و قیمت بنزین را چندبرابر می‌کنند و مردمی که با آن‌ها صحبت نمی‌شود، خداحافظی می‌کنیم.

نقد برجام

سعید جلیلی سومین فردی بود که نام وی از گوی قرعه کشی بیرون آمد. مجری برنامه از این نامزد انتخابات ریاست جمهوری درباره تقویت اعتماد مردم به دولت پرسید که وی فرهنگ غلط سیاسی را از موانع کشور برشمرد و گفت: اگر فرهنگ سیاسی غلط را پاک نکنیم، ظرفیت‌های کشور متوقف می‌ماند. جلیلی که به دفعات مختلف به برجام حمله کرده است، در این مناظره باز هم به برجام حمله کرد و ابراز داشت: می‌گویید فلان توافق را کردیم تا تحریم‌ها برداشته شود، اما وقتی تحریم‌ها دوبرابر شد، می‌گویید جام اخلاق را بردیم.

اگر تصمیم‌ها به موقع گرفته نشود، کشور معطل یکی دو تصمیم شود و چندشغله بودن بین مسئولان رواج داشته باشد، کار‌ها پیش نمی‌رود. وی در ادامه در نقدی به سخنان دیگر نامزد‌ها گفت: در جلسه قبل و در این جلسه هم گفتم یکی از مشکلاتی که کشور پیش نمی‌رود، فرهنگ سیاسی ماست که آن هم کار نمایشی و تعارفات است که باعث می‌شود کشور پیش نرود؛ با نمایش کشور اداره نمی‌شود.

واکنش به مدرک

چهارمین فردی که به سؤال مجری مناظره در بخش نخست نیمه اول مناظره پاسخ داد، محسن مهرعلیزاده بود که سؤال پرسیده شده از وی، مربوط به تحقق سیاست کلی نظام درقبال بازگشت آمریکایی‌ها به برجام بود که این نامزد انتخابات ریاست جمهوری، در بخش نخست پاسخ خود دراین باره گفت: براساس سیاست‌های نظام و به دلیل بدعهدی ها، فشار‌های حداکثری را وارد کردند و مقاومت جانانه مردم ایران توطئه‌ها را بر باد داده است. مواضع جمهوری اسلامی ایران مواضع درستی است و باید با قوت در جهت زنده کردن برجام در مذاکرات حاضر شویم.

این نامزد انتخابات ریاست جمهوری، در این مناظره که به قاضی بودن رئیسی بسیار اشاره کرد، درباره مدرک تحصیلی رئیس قوه قضاییه که در مناظره پیشین به آن اشاره کرد بود نیز خاطرنشان کرد: مطلبی که درباره مدرک تحصیلی آقای رئیسی عرض کردم، مطلب حقی بود؛ آقای رئیسی از نظر کلاسیک شش کلاس درس خواندند و من هم با احترام عرض کردم که ایشان پس از دروس حوزوی، این دروس را معادل سازی کردند و دکترا گرفتند. من عرض کردم که اصولا علم اقتصاد مثل علم پزشکی، علم خاص خود را می‌خواهد.

سؤالات مهم‌تر

عبدالناصر همتی پنجمین فردی بود که نام وی از گوی قرعه کشی بیرون آمد. مجری برنامه از این نامزد انتخابات ریاست جمهوری درباره نبود اعتبار معنادار میان نظام آموزشی و وضعیت اقتصادی و برنامه وی برای مناسب سازی در این زمینه سؤال کرد. وی در ابتدای صحبت‌های خود، شیوه برگزاری مناظره را مورد نقد قرار داد؛ موضوعی که در ادامه مناظره ازسوی تمامی نامزد‌های انتخاباتی ریاست جمهوری نیز مورد نقد قرار گرفت.

همتی در این بخش خاطرنشان کرد: لازم می‌دانم به شیوه مناظره انتقاد وارد کنم و اینکه شبیه مسابقه هفتگی شده است. مردم باید پاسخ به سؤالات مهم‌تر را از کاندیدا‌ها ببینند. این نامزد انتخابات ریاست جمهوری بر مخالفت خود با انحصار نیز اشاره کرد و ابراز داشت: من مخالف انحصار هستم که در اقتصاد و رسانه به یک اندازه بد است و باید رفع شود. همتی خود را صدای بی صدا‌ها و قدرت بی قدرتان دانست که آسیب فراوان از وضعیت فعلی می‌بینند و توجه به کول بران، زنان سرپرست خانوار، معتادان، کودکان کار، کودکان بدسرپرست و بی سرپرست را هدف اصلی دولت خود برشمرد.

فوتبال و والیبال

سیدامیرحسین قاضی زاده هاشمی نیز به موضوع مطرح شده درباره مدرک تحصیلی رئیسی پرداخت و بیان کرد: امروز باز هم از سواد و علم صحبت شد و مصداق آن در این جلسه، آقای رئیسی است و باز هم تکرار شد. قاضی زاده هاشمی در بخش نقد نامزد‌های انتخابات ریاست جمهوری بیان کرد: در نکات مطرح شده جای بحث بسیار است. اما جا دارد پیروزی تیم فوتبال و والیبال را تبریک بگویم. البته شیطنتی در محل برگزاری مسابقات رخ داد که وزارت ورزش و جوانان باید قوی‌تر وارد می‌شد.

وی تأکید کرد: در دولت سلام اجازه نخواهیم داد نهاد‌های بین المللی هرکاری دلشان می‌خواهد انجام دهند. این پیروزی نشان دهنده توانمندی جوانان است. این نامزد انتخابات ریاست جمهوری با بیان اینکه «جوانان ما بهترین و شادترین روز‌های عمر خود را در موضوعاتی همچون کنکور و سربازی می‌گذرانند»، تصریح کرد: پنج سال عمر را محصور در یک اتاق برای کنکور صرف می‌کنند و سپس با سربازی و مسائل پیرامون آن دست به گریبان هستند.

ازدواج و تجرد

آخرین فردی که در بخش نخست نیمه اول مناظره امروز، مورد پرسش قرار گرفت، علیرضا زاکانی بود. مجری مناظره از زاکانی درباره سیاست‌های جمعیتی و برنامه وی برای مقابله با عوامل تحریک کننده جمعیت مانند نرخ ازدواج،  تجرد قطعی و ناباروری پرسید که این نامزد انتخابات ریاست جمهوری، موضوع جمعیت در کشور را در یک نقطه بحرانی عنوان کرد که نیاز به تجدیدنظری خاص دارد.

رئیس مرکز پژوهش‌های مجلس که در مناظره پیشین، به دولت به صورت گسترده حمله کرده و همتی را نماینده دولت در مناظره‌ها نامیده بود، در این مناظره هم، دولت و همتی را بی نصیب نگذاشت و عنوان کرد: نماینده دولت اینجاست و حاضر به مناظره نیست که البته این مدلی است برای اینکه پاسخ ندهند، حاضر نیستند از نظر رقمی و کمی و کیفی با نامزد دیگر بحث کنند. زاکانی با اشاره به روند برگزاری مناظره خاطرنشان کرد: حاضرم با هر کدام از دوستان عزیز مناظره کنم. البته مناظره هم دقیق و برنامه‌ای باشد؛ چون بر این باور هستم خیلی بهتر می‌توان مناظره برگزار کرد و بهتر بود مناظره دوبه دو داشته باشیم که عیار گفته‌ها بهتر معلوم شود.