ماجرای اختلاف نظر روحانی و همتی چیست؟

روز آخر ثبت‌نام داوطلبان زمانی که برای شرکت در کارزار انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۰ پا به وزارت کشور گذاشت احتمالا خودش هم فکر نمی‌کرد روزی به عنوان یکی از نامزدهای این دوره از انتخابات باشد. نه ‌تنها او که دیگران هم آمدنش را چندان جدی نگرفتند؛ در ترافیک حضور چهره‌های شاخصی چون اسحاق جهانگیری، سیدابراهیم رییسی، علی لاریجانی و... حضور عبدالناصر همتی حتی چندان به چشم اهالی رسانه حاضر در وزارت کشور هم نیامد. 10 روز بعد و با اعلام فهرست 7نفره کاندیدای مورد تایید شورای نگهبان اما ورق برگشت.

به گزارش اعتماد، اصلاح‌طلبان تمام نامزدهای اصلی‌شان را مقابل‌نظارت استصوابی ناکام یافتند و با فهرستی 7 نفره مواجه بودند که بیش از دوسوم اعضایش را اصولگرایان تشکیل می‌دادند و البته ۲ گزینه دیگر که اصولگرا نبودند اما هیچ ارتباط تشکیلاتی هم با اصلاح‌طلبان نداشتند؛ دو گزینه‌ای که اگر شرایط به شکل عادی پیش می‌رفت شاید بزرگ‌ترین دستاوردشان وقتی می‌توانست تا حدودی به واقعیت نزدیک شود که با تشکیلات اصلاحات همراه می‌شدند و درنهایت به نفع یکی از کاندیداهای اصلی اصلاح‌طلبان انصراف می‌دادند تا مگر در صورت پیروزی آن گزینه اصلی جایی در دولت سیزدهم و تشکیلات اصلاح‌طلبان داشته باشند.

حالا اما شرایط فرق کرده است؛ اگرچه جبهه اصلاحات ایران اعلام کرده که در انتخابات کاندیدایی ندارد و اصلاح‌طلبان برنامه‌ای برای حضور تشکیلاتی در انتخابات ندارند اما عبدالناصر همتی برای تعدادی از اصلاح‌طلبان، کاندیدای اصلی است و گروهی از حضور او در انتخابات حمایت می‌کنند.

اگرچه با باقی ماندن رییس بانک مرکزی دولت حسن روحانی در فهرست کاندیداهای انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۰ انتظار می‌رفت که حضور او با استقبال دولت مواجه شود اما همان روزهای نخست پس از ثبت‌نام و در حالی که هنوز شورای نگهبان مشغول بررسی صلاحیت کاندیداهای انتخابات ۱۴۰۰ بود، خبرهایی غیررسمی منتشر شد که حکایت از آن داشت که رییس‌جمهوری چندان از این اقدام انتخاباتی رییس کل بانک مرکزی راضی نیست و فراتر از آن با او به تندی برخورد کرده و از در پرخاش درآمده که چرا ثبت‌نام کردی!

خبرهایی که در هیاهوی گمانه‌زنی‌ها درباره رد صلاحیت این کاندیدا و تایید آن یکی و البته به این دلیل که تصور می‌شد شایعه‌ای است صرفا برای افزایش حواشی انتخاباتی پیرامون اصلاح‌طلبان و دولت مورد توجه قرار نگرفت. با رد صلاحیت چهره‌های شاخصی که می‌توانستند کاندیدای اصلی اصلاح‌طلبان باشند و تایید صلاحیت همتی به عنوان یکی از دو بازمانده غیراصولگرا در نبرد با نظارت استصوابی باز هم کسی دنبال این خبر را نگرفت؛ چراکه تصور می‌شد حتی اگر حسن روحانی پیش از اعلام نتایج بررسی صلاحیت از کاندیداتوری همتی ناراضی بوده، بعید نیست اکنون که گزینه‌ای در میدان نمانده، او مورد حمایت دولتی‌ها و حسن روحانی قرار گیرد؛ حتی اگر اصلاح‌طلبان حاضر به حمایت ازاو نباشند.

موضوعی که احتمال نارضایتی روحانی از ثبت‌نام همتی را قوت می‌بخشد. براساس شنیده‌ها حالا این اختلاف بین حسن روحانی و عبدالناصر همتی دو راهی‌ تازه‌ای پیش پای عبدالناصر همتی قرار داده است؛ او حالا یا باید از نامزدی انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۴۰۰ انصراف دهد یا از رییس کلی بانک مرکزی استعفا.

کناره‌گیری همتی علاوه ‌بر این تعارض منافعی که با روحانی دارد از سوی برخی اصلاح‌طلبان هم مطرح شده است. آنها از دو گزینه غیراصولگرای باقی مانده در انتخابات خواسته‌اند تا از صحنه این انتخابات کناره‌گیری کنند. راهبردی که ظاهرا حداقل مورد توجه همتی قرار نگرفته و تصمیم آقای رییس‌کل برای ادامه حضور در انتخابات جدی است.

هر چه هست به نظر می‌رسد که اختلاف میان همتی و روحانی جدی است؛ چراکه حتی افراد نزدیک به دولت هم اگرچه دلیل کنار گذاشتن همتی از بانک مرکزی را چیزی جز آنچه در رسانه‌ها مطرح شده، می‌خوانند اما اصل اختلاف میان این دو را تایید می‌کنند. تنها تفاوت آنجاست که آنها می‌گویند، روحانی اعتقاد دارد که حضور همتی در عرصه انتخابات با مسوولیت‌های حرفه‌ای او تضاد منافع دارد و این دو مسوولیت قابل ‌جمع نیست و همین دلیلی است برای کنار گذاشته شدنش از دولت یا فشار به او برای استعفا.

به هر صورت با فرض برکناری یا کناره‌گیری عبدالناصر همتی از ریاست بانک مرکزی علت هر چه باشد، حسن روحانی باید فردی را جایگزین او کند و محمد نهاوندیان، حمید پورمحمدی و اکبر کمیجانی گزینه‌هایی‌اند که نام‌شان میان گزینه‌های متعدد برای ریاست بر بانک مرکزی مطرح شده است. اما ظاهرا جدی‌ترین گزینه محمد نهاوندیان، معاون اقتصادی رییس‌جمهوری است که گفته می‌شود از سوی روحانی برای ریاست بانک مرکزی به ‌شدت تحت فشار است.

نکته اما اینجاست که به نظر می‌رسد نهاوندیان تمایلی ندارد درحال حاضر در صف اول باشد و ترجیح می‌دهد، پرده‌نشین بماند. احتمالا به همین دلیل هم گزینه دومی به نام حمید پورمحمدی معاون اقتصادی سازمان برنامه هم مطرح شده؛ بروکراتی با قدرت خطرپذیری بالا که معمولا گریزی از پذیرش مسوولیت‌ها ندارد. شنیده‌ها اما حکایت از آن دارد که علاوه‌ بر او، اکبر کمیجانی هم به عنوان یکی از گزینه‌های احتمالی است؛ قائم‌مقام کنونی بانک مرکزی که در زمان ریاست ولی‌الله سیف نیز این سمت را عهده‌دار بود.