آیا با درخواست افزایش قیمت خودرو موافقت شده است؟

شرکت‌های ایران خودرو و سایپا در حالی در چند دهه گذشته، هر سال خواهان مجوز افزایش قیمت خودرو بوده و قیمت‌های رسمی را پوشش دهنده هزینه‌ها و بهای تمام شده خود نمی‌دانند که یکبار هم باید پاسخ دهند سوءمدیریت، هزینه‌های فزاینده سربار، هزینه‌های مدیریتی و پرسنلی بالا و فضای غیررقابتی چه نقشی در بهای تمام شده بالا و زیان سالانه و انباشته این شرکت‌ها دارد و اساسا چرا ۸۵ میلیون ایرانی باید از جیب خود بهای این ناکارآمدی و فساد را بپردازند؟

در چند دهه اخیر، درخواست گران شدن قیمت خودرو به خواسته همیشگی خودروسازان تبدیل شده است. در روز‌های گذشته نیز بار دیگر لابی خودروسازان موفق شد موافقت شورای رقابت را برای افزایش قیمت محصولاتشان جلب کند. پس از درخواست خودروسازان، هفته گذشته شورای رقابت رأی به آزادسازی قیمت ۴۵ درصد از خودرو‌های داخلی داد. البته اگر چه روی این اقدام نام "فرمول جدید قیمت‌گذاری" گذاشته است، اما باطناً این فرمول جدید همان مجوز گران شدن محصولاتشان است.

مجوز افزایش مجدد قیمت خودرو، بهانه‌ای شد تا نگاهی به صورت‌های مالی و وضعیت مالی دو شرکت اصلی خودروساز کشور بیندازیم تا مشخص شود ناکارآمدی چه نقشی در افزایش هزینه‌ها و قیمت محصولات‌شان دارد. در بخش نخست این گزارش، وضعیت ایران خودرو را واکاوی می‌کنیم و در بخش دوم این گزارش، نگاهی به صورت‌های مالی شرکت ساپیا خواهیم داشت.

درستی اطلاعات ۱۱ شرکت زیرمجموعه مشخص نیست!

تجارب مدیریتی و حسابرسی در شرکت‌های بزرگ نشان می‌دهد بسیاری از تخلفات و سوءمدیریت‌ها نه در شرکت اصلی که در شرکت‌های فرعی و زیرمجموعه صورت می‌گیرد. معمولا هیئت مدیره شرکت‌های فرعی به نحوی برگزیده می‌شوند که تابع دستورات مدیریت و هیئت مدیره شرکت اصلی باشند و بسیاری از تصمیمات شُبهه‌برانگیز و دارای مسئله، به جای شرکت اصلی در شرکت‌های فرعی و زیر مجموعه به اجرا گذاشته می‌شود.

بر اساس گزارش حسابرس رسمی، در ایران خودرو، ۱۱ شرکت فرعی، اساسا حسابرسی نشده‌اند و در واقع صحت اطلاعات مالی این ۱۱ شرکت مشخص نیست. همچنین صورت‌های مالی ۳ شرکت فرعی و ۶ شرکت وابسته نیز در صورت مالی تلفیقی ایران خودرو منعکس نشده است که در صورت انعکاس وضعیت بدهی‌ها و زیان ایران خودرو تغییر می‌کند و افزایش می‌یابد.

متن کامل گزارش سازمان حسابرسی در این خصوص به شرح زیر است:

 صورت‌های مالی ۱۱ شرکت فرعی حسابرسی نشده که جمع دارایی‎ها، بدهی‎ها و درآمد آن‌ها به ترتیب مبالغ ۶۴ هزار و ۵۸۱ میلیارد ریال، ۵۷ هزار و ۸۱۰ میلیارد ریال و ۳۱ هزار و ۸۲ میلیارد ریال است. ضمن اینکه صورت‌های مالی ۳ شرکت فرعی و ۶ شرکت وابسته در صورت‌های مالی تلفیقی گروه انعکاس نیافته است. همچنین محاسبه ارزش ویژه ۶ شرکت وابسته و نیز سرمایه‌گذاری در بانک پارسیان (شرکت وابسته) براساس صورت‌های مالی تلفیقی حسابرسی نشده شرکت‌های مذکور صورت گرفته است.

بیشتر بخوانید: فرمول جدید قیمت‌ گذاری به نفع چه کسانی است؟

 

مضافا به موجب صورت تطبیق حساب با شرکت‌های فرعی حداقل مبلغ ۶ هزار و ۷۶۴ میلیارد ریال اقلام باز بدهکار و حداقل مبلغ ۱۱ هزار و ۸۹۹ میلیارد ریال اقلام باز بستانکار بدون تعیین ماهیت و رفع مغایرت مزبور، در صورت‌های مالی تلفیقی گروه منظور شده است. افزون بر این در خصوص تغییرات حاصل از جریان‌های نقدی و تغییرات غیرنقدی در بدهی‌های حاصل از فعالیت تأمین مالی گروه و وضعیت ارزی افشاء لازم در صورت‌های مالی انجام نشده است. هرچند اعمال تعدیلاتی از بابت موارد فوق ضروری است، لیکن به دلیل عدم دسترسی به اطلاعات و مستندات کافی تعیین میزان آن در شرایط حاضر برای این سازمان میسر نشده است.

زیان عملیاتی و زیان انباشته ایران خودرو

سود و زیان عملیاتی به لحاظ حسابداری و در تحلیل صورت‌های مالی از آن رو حائز اهمیت است که نشان می‌دهد وضعیت یک شرکت به لحاظ موضوع اصلی فعالیت یک شرکت به چه نحو است. موضوع اصلی فعالیت ایران خودرو، ساخت اتومبیل است و این شرکت از این محل ماموریت اصلی خود که فلسفه وجودی آن است، هر سال متحمل زیان می‌شود.

حسابرس تاکید داد: نتایج عملیات گروه و شرکت در سال مالی مورد گزارش به ترتیب به مبالغ ۱۱۳ هزار و ۸۸۲ میلیارد ریال و  ۵۲ هزار و ۶۰۱ میلیارد ریال منجر به زیان شده است. مضافا زیان انباشته گروه و شرکت در پایان سال مالی مورد گزارش به ترتیب بالغ بر مبلغ  ۲۷۵ هزار و ۱۶۵ میلیارد ریال و ۱۴۴ هزار و ۳۳۶ میلیارد ریال گردیده است.

زیان انباشته شرکت‌های فرعی و زیرمجموعه

زیان‌دهی از محل اصلی فعالیت شرکت صرفا مختص شرکت اصلی ایران خودرو نیست و شرکت‌های زیرمجموعه نیز از موضوع اصلی فعالیت خود متحمل زیان عملیاتی و انباشته هستند. طبق بررسی‌‌های انجام شده، زیان انباشته شرکت‌های فرعی توسعه خودروکار، تاپ سرویس، گواه، تولید موتور‌های دیزل ایران (ایدم)، مهندسی و تأمین قطعات ایران خودرو دیزل (اپکو)، تاپ خودرو و تولید قطعات خاور جمعا به مبلغ ۲ هزار و ۸۹۸ میلیارد ریال بوده که عمدتا فعالیت آن‌ها متوقف و یا دارای ابهام در تداوم فعالیت هستند.

با توجه به مراتب فوق و عدم ارزیابی کاهش ارزش و تعیین مبلغ بازیافتنی بهای تمام شده سرمایه‌‌گذاری و طلب شرکت از شرکت‌های مذکور به ترتیب به مبالغ ۸۹۳ میلیارد ریال و ۴ هزار و ۸۵۰ میلیارد ریال، آثار تعدیلات احتمالی ناشی از موارد مذکور بر صورت‌های مالی مشخص نشده است.

ابهام در توانایی ایران خودرو دیزل برای ادامه فعالیت

ایران خودرو دیزل از شرکت زیرمجموعه مهم در ایران خودرو است که مسئولیت تولید خودرو‌های سنگین را بر عهده دارد. این شرکت نیز به لحاظ ساختار مالی در وضعیتی اسفناک و آشفته قرار دارد توانایی آن برای ادامه فعالیت در ابهام قرار دارد. در گزارش سازمان حسابرسی تاکید شده است: «روند زیان‌دهی سنوات اخیر فعالیت‌های عملیاتی، وجود زیان انباشته بیش از سرمایه شرکت، عدم وصول بخش عمده‌ای از مطالبات و نیز عدم تسویه تسهیلات مالی دریافتی، موجب شده هر ساله هزینه‌های مالی عمده‌ای به شرکت تحمیل گردد.

مضافا بابت تامین مالی انجام شده از طرف شرکت ایران خودرو (سهامدار اصلی) طی سال مورد گزارش، شرکت متحمل مبلغ ۴ هزار میلیارد ریال هزینه مالی گردیده (کل هزینه مالی سال جاری شرکت ۸ هزار و ۴۴۳ میلیارد ریال و سال قبل ۸ هزار و ۳۹۹ میلیارد ریال) که روند افزایش هزینه‎های مالی تداوم داشته و شرکت با توجه به صورت وضعیت مالی از ساختار مالی مناسب برخوردار نیست. همچنین مبلغ ۲۶ و ۴۴۷ میلیارد ریال از بدهی‌های دیگران توسط شرکت تضمین شده است. مراتب فوق نشان هنده وجود ابهامی با اهمیت است که نسبت به توانایی شرکت به ادامه فعالیت تردید قابل ملاحظه ایجاد می‌کند.»

ضرورت تصمیم قاطع برای انحلال ایران خودور دیزل

زیان انباشته ایران خودرو دیزل به ۱۱ برابر سرمایه این شرکت رسیده و طبق قانون تجارت باید در مورد انحلال آن تصمیم گیری شود. در این خصوص در گزارش سازمان حسابرسی آمده است: «زیان انباشته شرکت در تاریخ صورت وضعیت مالی بدون در نظر داشتن آثار موارد مندرج در بند‌های ۵ الی ۷ این گزارش، مبلغ ۵۵ هزار و ۱۴۳ میلیارد ریال و حدود ۱۱ برابر سرمایه ثبت شده می‌باشد. دراین خصوص در راستای ماده ۱۴۱ اصلاحیه قانون تجارت و ماده ۱۶ اساسنامه، مجمع عمومی فوق‌‌العاده صاحبان سهام دعوت و در تاریخ ۱۳۹۷/۱۰/۲۲ تشکیل شده و به شرح یادداشت توضیحی ۳-۱ برای هیئت مدیره تکلیف شده که تا تاریخ این گزارش اقدامات مدیریت شرکت به نتیجه موثری نرسیده است.»

منبع: دیدارنیوز