قزل آلای رنگین کمانی چیست؟ - چرا و چگونه ماهی قزل آلای رنگین کمانی پرورش دهیم؟

چقدر به ماهی‌ها علاقمند هستید؟ دنیای ماهی‌های آنقدر زیباست که ورود به آن برای هر شخصی میتواند جذاب باشد. آیا تاکنون قدمی برای پرورش ماهی برداشته‌اید؟ خب همه ما حداقل برای چند روزی که شده از یک یا چند ماهی نگهداری کرده‌ایم! عید نوروز با آن آیین و آداب دوست داشتنی‌اش این اجازه را داده تا چند مدتی میزبان ماهی قرمز زیبای تُنگ باشیم! آیا واقعا از این نگهداری و حرکت ماهی‌ها لذت نبرده‌اید؟ اما مسئله دقیقا همینجاست؛ ایا نگهداری از تمامی ماهی‌ها به همان آسانی‌ست؟! قطعا خیر! کمی به ماهی قزل آلای رنگین کمان فکر کنید؟ اصلا در رابطه با این ماهی شنیده‌اید؟

باید بدانید؛ تمامی ماهی‌های موجود در دنیا اسم علمی دارند! نام علمی ماهی قزل آلای رنگین کمان (Salmo gairdneri rich) که به دلیل شباهت بیش از اندازه به گونه Oncorhynchus یا همان آزاد ماهیان کبیر، بسیار مورد توجه و علاقه محققان و دانشمندان قرار گرفته است! یک ماهی خوش آب و رنگ که کمتر کسی از دیدن آن به هیجان نیوفتد! هر چند که واقعیت‌هایی درخصوص آن وجود دارد که میتواند کمی شما را دلزده کند.

مثلا اینکه؛ ماهی قزل آلای رنگین کمان گوشتخوار است! البته نگران نباشید این ماهی کاری با ما انسان‌ها ندارد و به کرم‌ها و نرم‌تنان موجود در آب بسنده می‌کند.

گر بخواهیم به مقایسه‌ای جزئی بپردازیم باید بگوییم؛ ماهی قزل آلای رنگین کمان در سراسر جهان زندگی می‌کند و بدون هیچگونه اقراری پس از ماهی کپور یکی از قدیمی‌ترین و عمده‌ترین ماهی‌های پرورشی به حساب می‌آید! حتی صید آنها نیز آزاد بوده و تنها با آموزش ماهیگیری میتوانید به یکی از قدیمی‌ترین شغل‌های بشریت مسلط شوید. برای مشاهده آموزش ماهیگیری به لینک زیر مراجعه کنید.

• آموزش ماهیگیری، صید آبزیان و تعمیر ادوات صیادی — کلیک کنید

اگر علاقمند به کسب اطلاعات بیشتر در رابطه با این ماهی زیبا با نام عجیبش هستید؛ توصیه داریم در ادامه همراه ما باشید. توضیحات کامل‌تری را شرح خواهیم داد.

شنایایی ماهی قزل آلای رنگین کمان

اصالت ماهی قزل آلای رنگین کمان به بومی‌های شمال آمریکا می‌رسد. درواقع باید آنها را دسته‌ای از خانواده ماهیان آزاد Salmonidae دانست. کافیست تنها یکبار به ماهی قزل آلای رنگین کمان نگاه کنید؛ آن تعداد خال‌های سیاه رنگ، بر روی باله دمی و آن نوار رنگین کمانی در دو طرف بدن، آنچنان شما را جذب می‌کند که همواره در ذهن‌تان باقی خواهد ماند. دقیقا همین نوارهاست که در فصل تخم‌ریزی که عمدتا در نیمه دوم سال آغاز می‌شود، پررنگ‌تر و زیباتر شده و چنان جلایی به این ماهی می‌بخشد که حرکت آن به سان حرکت رنگین کمان در زیر آب است!

واقعا تماشای چنین زیبایی نیازمند شکرگزاری نیست؟!

ماهی‌های قزل آلای رنگین کمانی اغلب در آب‌های شیرین زیست می‌کنند. هر چند که برخی از نژادهای آنان خصوصا قزل آلای سرپولادی در فصل تخم‌ریزی به قسمت‌های بالا دست روخانه می‌روند تا این فرآیند در شرایط بهتری به اتمام رسد!

اما چرا باید به سراغ پرورش ماهی قزل آلای رنگین کمان برویم؟ اصلا هیچگونه اطلاعاتی در این خصوص در دست دارید؟ آیا با انواع بیماری‌های آن آشنا هستید؟

خب قبل از اینکه به سراغ توضیحات تکمیلی این مبحث برویم باید بگوییم که فرادرس مجموعه آموزشی را جهت شناسایی بیماری‌های مرتبط با این ماهی و البته آشنایی کامل با این گونه تدارک دیده‌ است، اگر فکر می‌کنید آماده فعالیت در این عرصه هستید؛ حتما سری به این بخش بزنید.

تفاوت ماهی قزل آلا رنگین کمان با دیگر انواع قزل آلا

قبل از اینکه به سراغ موارد مرتبط با پرورش ماهی قزل آلای رنگین کمان برویم اجازه دهید کمی از تفاوت‌های آن با سایر گونه‌های موجود بگوییم!

خب باید بدانید؛ ماهی‌های قزل آلا همگی خال‌هایی را بر روی بدن خود دارند و این وجه تمایز آنها در مقایسه با سایر ماهی‌های موجود است. حال این خال‌ها میتواند سیاه، قرمز و یا ترکیبی از سیاه و نوار قرمز باشد. برای معرفی انواع ماهی‌های قزل آلا به شرح زیر عمل میکنیم:

• ماهی قزل آلا ( با خال سیاه)
• ماهی قزل آلا خال قرمز
• ماهی قزل آلا رنگین کمان

ماهی قزل آلای رنگین کمان را باید گونه‌ای وارداتی و غیربومی از خانواده قزل آلا بدانید که در کشور ما تکثیر شده است و برعکس سایر گونه‌های موجود، قزل آلای رنگین کمان یک ماهی مهاجم به شمار می‌آید.

واقعا که به این ظاهر زیبا، مهاجم بودن نمی‌آید! اما خط قرمزی که در دو طرف بدن این ماهی وجود دارد نه تنها آن را از سایر گونه‌های موجود متمایز میسازد بلکه مهاجم بودن آن را به اثبات میرساند.

چرا باید قزل آلای رنگین کمان پرورش دهیم؟

در طی سال‌های گذشته پرورش ماهی قزل آلای رنگین کمان بطور قابل توجهی در کشور رواج پیدا کرده است و حتی در حال حاضر به گونه‌ای استراتژیک در حال افزایش است!

اصلی‌ترین دلیل این اتفاق هم به آزادی و سازگار بودن این ماهی به شرایط مختلف نظیر غذای دستی و بازاری، اسارت، عوامل محیطی و نوسانات موجود برمیگردد.

امروزه در دنیای پیشرفته‌ای زندگی می‌کنیم؛ براساس امکاناتی که در حوزه پرورش آبزیان در بازار ایران موجود است؛ در راستای تکثیر خارج از فصل قزل آلای رنگین کمان نیاز است تا نسبت به مسائل ژنتیکی و زیست شناسی آشنایی پیدا کنید. خوشبختانه فرادرس با فراهم آوردن مجموعه آموزش زیست شناسی دغدغه فعالان این حوزه را برطرف کرده است.

برای مشاهده مجموعه آموزش زیست شناسی در سایت فرادرس — کلیک کنید

تکثیر ماهی قزل آلای رنگین کمان در صورتی که از طریق مسائل جنسی کنترل و رسیدگی شود و واردات تخم چشم زده در داخل و خارج فصل تکثیر انجام گیرد، در کل سال در دسترس مصرف کنندگان قرار میگیرد.

بهینه‌ترین دمایی که برای پرورش ماهی قزل آلای رنگین کمان باید در نظر گرفته شود؛ 15 الی 17 درجه سانتی گراد است. البته این دما برای رسیدگی جنسی تا 12 درجه کاهش پیدا می‌کند. حتی دمای بهینه جهت انکوباسیون تخم‌ها 10 درجه سانتی‌گراد است. حواستان باشد برای پرورش این نوع از ماهی باید حتما از آب‌های چشمه، نهرها، چاه‌ها، رودخانه‌ها، قنات و حتی آب‌های لب شور استفاده شود.

برای اینکه بتوانید در راستای توسعه پرورش ماهی قزل آلای رنگین کمان قدمی بردارید؛ در ابتدا باید به فکر ارتقا سطح کیفی محصولات تولیدی و از طرفی دانش خود باشید. در این مسیر تمرکز بر تولید تخم و بچه ماهی مهم‌ترین و اولین مسئله‌ای‌ست که باید به آن فکر شود. تهیه خوراک باکیفیت را باید مسئله مهم دیگری دانست که حتما باید در راستای استانداردهای جهانی صورت گیرد. از طرفی که در صورت بروز هرگونه باشد نباید خللی جهت تهیه دارو به وجود آید.

در این صورت میتوان آینده‌ای روشن را پیش روی ماهی قزل آلای رنگین کمان دانست. البته در این مسیر برای اینکه موفق‌تر از قبل عمل کنید؛ آشنایی با ویژگی‌های این ماهی بسیار کمک‌کننده خواهد بود. بیایید این ویژگی‌ها را بشناسید.

ویژگی های مهم ماهی قزل آلای رنگین کمان

شناخت ویژگی‌های ماهی قزل آلای رنگین کمان به متخصصان و افراد فعال این حوزه اجازه می‌دهد تا عملکرد بسیار بهینه‌تری را در راستای نگهداری و پرورش آنها صورت دهند!

1. سازگاری ماهی قزل آلای رنگین کمان به مراتب آسان‌تر و سریع‌تر از سایر ماهی‌های قزل آلا خصوصا قزل آلای قرمز انجام میگیرد. این دسته از ماهی‌ها راحت‌تر اهلی می‌شوند و از غذای دستی استقبال می‌کنند.

2. نگهداری از ماهی قزل آلای رنگین کمان در حرارت بالا بسیار راحت بوده و آنها به خوبی خود را با کمبود اکسیژن سازگار می‌کنند. حتی در آب‌های تجدیدی میتوانند تا 22 درجه سانتی‌گراد را تحمل کنند.

3. ماهی قزل آلای رنگین کمان نسبت به سایر ماهی‌های پرورشی کمتر دچار عارضه و بیماری می‌شوند و حتی در مقابل بیماری Furunculosis مقاومت بالاتری نشان می‌دهند.

4. رشد و نمو تخم قزل آلا در مدت زمان کوتاهتری انجام میگیرد. درواقع رشد آنها بسیار سریع است. البته این موضوع که قزل آلای رنگین کمان گوشتخوار است میتواند تاثیری در این مسئله داشته باشد هر چند که شکار آنها بسیار کم بوده و به انواع کرم‌ها و نرم تنان اکتفا می‌کنند. آنها برای رسیدن به چنین غذایی اغلب در آبگیرها به جستجو میپردازند. از همین طعمه حتی برای صیدهای ورزشی نیز استفاده می‌شود.

5. رشد بسیار سریعی دارند و اگر رژیم غذایی و تغذیه درستی برای آنها در نظر گرفته شود؛ در یک سالگی وزن آنها به چیزی حدود 100 گرم و در دو سالگی به 250 الی 300 گرم نیز خواهد رسید. از نظر اندازه طولی نیز در چهار سالگی باید اندازه 40 الی 45 سانتی متری را از آنها داشت.

براساس گزارشات حداکثر وزنی که برای آنها گزارش شده 7 کیلو و اندازه 70 سانتی‌متر است!

6. ماهی قزل آلای رنگین کمان جزء مناسب‌ترین ماهی‌ها برای پرورش در آب‎‌های سرد هسستند. حتی به غذای دستی عادت کرده و کمتر حساس می‌باشند.

7. ماهی قزل آلای رنگین کمان از جمله بهترین گزینه‌ها برای ماهی‌دار آبگیرهای طبیعی است.

صادرات ماهی قزل آلای رنگین کمان

صادرات ماهی قزل آلا زنده و صید شده این روزها به کشورهای زیادی انجام میگیرد. حواستان باشد؛ ماهی‌های صید شده آن هم به صورت زنده، مزایای زیادی را برای کشورهای مقصد به همراه دارد! هر چند که نباید از مبحث شیلات و فرآورده‌های گوشتی غافل شد! و حتی باید همین مسئله را عاملی برای گشایش و گسترش مجموعه آموزش شیلات دانست! فرادرس آموزشاتی را درخصوص شیلات فراهم آورده که در آن به چگونگی نگهداری ماهی و فرآوری آن و همچنین تولیدات محصولات جانبی مرتبط با ماهی می‌پردازد. البته نکاتی را درخصوص استانداردها و شرایط و ضوابط وزارت بهداشت کشور در اختیار شما قرار می‌دهد تا در صورت ورود به این صنعت با هیچگونه مشکلی مواجه نشوید!

اگر میخواهید در حوزه شیلات و مباحث مرتبط با آن اطلاعات بیشتری بدست آورید سری به آموزش شیلات فرادرس بزنید.

• آموزش تکنولوژی گوشت و شیلات — کلیک کنید

اما اجازه دهید به مبحث اصلی یعنی صادرات قزل آلای رنگین کمان بپردازیم!

ایران یکی از کشورهای واردکننده قزل آلای رنگین کمانی و سایر انواع ماهیان قزل آلاست. هر چند که خودمان در حوزه پرورش آن عملکرد بسیار قابل قبولی را ارائه کرده‌ایم. با این حال تقاضای مصرف این نوع از ماهی به اندازه‌ای بالاست که واردات آن در دستور کار قرار گرفته است.

اما اخبار جالبی که در این خصوص وجود دارد به کشورهایی برمیگردد که از ایران در راستای واردات ماهی قزل آلای رنگین کمان آن هم به صورت زنده استفاده می‌کنند. در واقع ایران در حال حاضر در حال صادرات این نوع از ماهی‌های قزل آلا به کشورهایی نظیر اسپانیا، ژاپن، روسیه، کره جنوبی، عراق، امارات، لهستان، ایتالیا، هند، انگلستان، هلند و.. است! براساس آمار بدست آمده چیزی حدود 28 کشور آسیایی و اروپایی به خرید قزل آلای رنگین کمان زنده از ایران میپردازند که این تعداد همچنان در حال افزایش است.

از جمله عواملی که بر علاقمندی کشورها به خرید از ایران تاثیر میگذارد؛ قیمت و کیفیت آنهاست! درواقع قیمت ماهی ارتباط مستقیمی با وزن؛ اندازه، نژاد، کیفیت و البته روش حمل و نقل آنها برمیگردد.

کلام آخر در خصوص ماهی قزل آلا رنگین کمانی

در این مقاله تا حد امکان تلاش کردیم در خصوص ماهی قزل آلای رنگین کمان توضیحاتی را خدمت شما ارائه دهیم! مسئله اینجاست؛ حال به اندازه کافی درخصوص این ماهی اطلاعات در اختیار دارید! مطمئنا پس از مطالعه این مقاله در حین خرید ماهی قزل آلای رنگین کمان، دقت بیشتری را بکار میگیرد و حتی در شناخت آنها موفق‌تر عمل می‌کنید!

حواستان باشد در حین خرید ماهی قزل آلای رنگین کمان مواردی مانند نوع ماهی رنگین کمانی، رنگ پوست آنها، اندازه‌شان، کیفیت و وزن‌شان تاثیر مستقیمی بر قیمت نهایی دارد! به خاطر بسپارید یک ماهی قزل آلای رنگین کمان حتما از رنگی روشن و متالیک برخوردار است! یک ماهی تیره و کدر هیچگاه کیفیت مناسب و مرغوبی ندارد!

پوست ماهی قزل آلا در زمان فشار نباید هیچ جای اثر انگشتی را بر خود بگذارد. اگر با چنین صحنه‌ای مواجه شدید بدانید که ماهی مربوطه در مدت زمانی طولانی نگهداری شده و گوشت آن لذیذ و خوشمزه نیست!

با این تفاسیر فکر می‌کنید بتوانید یک ماهی قزل آلای رنگین کمان مرغوب را خریداری کنید؟!

البته در این مقاله درخصوص نکات پرورشی و تولید مثل ماهی‌ها نیز صحبت کردیم. مواردی را ذکر کردیم که به ندرت میتوانید در هر کتاب و یا مقاله‌ای به آنها دست پیدا کنید. از طرفی مجموعه آموزش‌هایی در سایت فرادرس بارگذاری شده که به اطلاعات شما در حوزه شیلات می‌افزاید و به آن دسته از افرادی که قصد ورود به دنیای پرورش ماهی قزل آلای رنگین کمان را دارند نیز کمک می‌کند تا نسبت به مسائل زیست شناسی ماهی‌ها آگاهی بیشتری بدست آورند.

به عنوان مثال، با مشاهد ه آموزش زیر می توانید با انواع بیماری های ماهی آشنا شوید.

• آموزش شناخت انواع بیماری ماهی ها — کلیک کنید