ارزیابی عملکرد تنها وزیر زن دولت پزشکیان
فارغ التحصیل دانشگاه آزاد و منصب وزارت؛ همه چیز درباره خانم وزیری که کیفش خبرساز شد
ماجرای گشتن کیف فرزانه صادق در فرودگاه اردبیل و متعاقباً برکناری مدیر فرودگاه، اخیراَ بحث برانگیز شده. نگاهی میاندازیم به سابقه خانم وزیر.
شایانیوز- فرزانه صادق مالواجرد، فارغالتحصیل رشته معماری و شهرسازی، پیش از ورود به وزارت راه و شهرسازی، سالها در نهادهای دولتی و شورای عالی شهرسازی فعالیت کرده است. با این حال، تحصیلات او در مقطع دکتری در دانشگاه آزاد اسلامی هرچند رسمی و معتبر است، اما از نظر برخی کارشناسان «برجسته و ممتاز» ارزیابی نمیشود و این موضوع به درستی سبب میشود باور پیدا کنیم که انتخاب وی به عنوان وزیر راه و شهرسازی بیشتر تابع ضرورتهای سیاسی دولت وقت باشد تا شایستگی علمی محض؛ به ویژه با توجه به اصرار مسعود پزشکیان برای حضور یک وزیر زن در کابینه. به عبارت دیگر، سابقه مدیریتی او در بدنه وزارتخانه و سوابق اجرایی محدود، بیش از تحصیلاتش تعیین کننده بوده است.
در سالهای پیش از وزارت، فرزانه صادق مسئولیتهای کلیدی از جمله معاونت معماری و شهرسازی وزارت راه و شهرسازی، دبیرکلی شورای عالی شهرسازی و مدیریت در نهادهای مرتبط با ارزیابی طرحهای کلان شهری را بر عهده داشته است. این سوابق، پایهای برای ورود او به وزارتخانه فراهم کرد.
مسعود پزشکیان در جلسه رأی اعتماد در صحن علنی مجلس شورای اسلامی درباره فرزانه گفت: «رهبر انقلاب گفتند خانم صادق مالواجرد در لیست باشد. من می خواهم بگویم هماهنگ شدیم اینجا آمدیم شما از من بپذیرید. همه وزرای پیشنهادی هماهنگ شدند و آمدند. برخی ها که تفاهم نبود وارد لیست نکردیم.»
نقاط قوت عملکرد به عنوان وزیر
از منظر نقاط قوت، برنامههای صادق معمولاً کارشناسی شده و مبتنی بر مطالعات میدانی و پژوهشهای شهری بودهاند. برخی تحلیلگران بر این باورند که او رویکردی «مطالعهمحور و علمی» به مسائل راه و شهرسازی داشته و تلاش کرده تصمیماتش با دادههای واقعی و بررسیهای کارشناسی همراه باشد.
تأکید بر شفافیت و ضد رانت بودن عملکرد وزارتخانه
توجه ویژه به توسعه متوازن شهری و مدیریت رشد شهرها
برنامهریزی برای ارتقای فضای سبز و کیفیت زندگی شهری
توجه به مطالعات حمل و نقل شهری و کاهش تراکم ترافیکی
این موارد به ویژه از سوی رسانهها و برخی کارشناسان داخلی و دانشگاهی مورد توجه قرار گرفتهاند و به عنوان شاخصهایی از توان مدیریتی او مطرح شدهاند.
نقاط ضعف و نقدهای مطرح شده
با این حال، عملکرد وی در سمت وزیر راه و شهرسازی با نقدهایی جدی مواجه شده است:
1. ضعف در مدیریت بخش مسکن:
بخش مسکن یکی از پرتحدیترین و حساسترین حوزههای وزارتخانه است. در دوران وزارت صادق، مسکن مهر با تأخیرهای طولانی، قیمتهای بسیار بالا و ناکافی بودن عرضه مسکن برای اقشار متوسط و ضعیف مواجه شد. بسیاری منتقدان معتقدند که رویکرد او به توسعه شهری و کنترل بازار مسکن ناکافی بوده و طرحهای انبوهسازی و توسعه افقی شهرها به طور مؤثر پاسخگوی نیاز فوری جامعه نبوده است.
2. ضعف در پاسخگویی به بحرانها:
برخی حوادث و مسائل مدیریتی، از جمله گزارشهای ناقص پروژههای شهری و کمبود شفافیت در اطلاعرسانی، انتقادهایی را علیه او برانگیخته است.
3. سایر نقدها:
برخی نمایندگان مجلس و رسانهها بر این باورند که انتخاب او به عنوان یک وزیر «زن» بیشتر نمادین بوده و توان علمی و مدیریتی وی در مقایسه با چالشهای کلان وزارتخانه اصلاً قوی نبوده است.
تحلیل عملکرد در بخش مسکن
بخش مسکن به عنوان شاخص اصلی ارزیابی وزیر راه و شهرسازی، مهمترین محل آزمون عملکرد صادق بوده است. تحلیل عملکرد او نشان میدهد:
طرحهای انبوهسازی: برنامههای انبوهسازی با هدف کاهش فشار قیمتی بر بازار مسکن، با تأخیر و ناکارآمدی مواجه شدند.
قیمت مسکن: علیرغم وعدههای کاهش قیمتها، در دوران وزارت او قیمت مسکن نه تنها کاهش نیافت. تنها عاملی که از خرداد ماه به بعد موجب افت قیمت مسکن شد، جنگ 12 روزه و عواقب بعد از آن بود.
مدیریت زمین و شهرسازی: سیاستهای توسعه افقی و کنترل زمینهای شهری با مشکل هماهنگی میان نهادهای دولتی و بخش خصوصی روبهرو شد.
در مجموع، بخش مسکن در دوران وزارت وی هنوز با ناکارآمدی و فاصله قابل توجه از اهداف کلان، به خصوص در تأمین مسکن ارزان قیمت برای اقشار متوسط و ضعیف، مواجه است. و این بزرگترین شکست در دوران وزارت خانم وزیر تا به اینجاست.
ماجرای استیضاح
بحث استیضاح فرزانه صادق در مجلس شورای اسلامی نیز مطرح شده است. در ماههای اخیر، نمایندگان مجلس به دلیل عملکرد این وزارتخانه در حوزههای مختلف، از جمله مسکن و حمل و نقل، انتقادات جدی داشتهاند. این انتقادات منجر به جمعآوری امضا برای طرح استیضاح وی شده و اکنون پیشنویس استیضاح وزیر راه با امضای حدود ۵۰ نماینده تهیه شده است .
در واکنش به این موضوع، فرزانه صادق در حاشیه جلسه هیئت دولت اعلام کرد که تقسیمبندی موافقان و مخالفان سرسخت را نمیپذیرد و ترجیح میدهد با نگاه سازنده به مسائل رسیدگی کند. وی همچنین اشاره کرد که هنوز جلسهای با کمیسیون عمران در خصوص استیضاح خود نداشته است .
در مجموع، استیضاح فرزانه صادق در مجلس جدی شده و باید دید در آینده چه روندی خواهد داشت.
یک کیف دردسرساز
در تاریخ ۲۳ مهر امسال، او طی سفر رسمی به جمهوری آذربایجان، در فرودگاه اردبیل با درخواست بازرسی از کیف خود مواجه شد؛ اما از بازرسی امتناع کرد و با عصبانیت فرودگاه را ترک نمود. متعاقب این حادثه، چند روز بعد مدیرکل بخت برگشته فرودگاه اردبیل، محمد قصابی، عزل شد. این ظلم ساختاری در نظام سیاسی این کشور بی سابقه نیست اما این بار گویی بسیار بی پرده از رانت حکومتی بهرهبرداری شده است.
اقدام سخیف خانم وزیر و واکنشهای پس از آن، انتقادهای سنگینی را در پی داشت. این رفتار ممکن است به تضعیف جایگاه قانونی و اجرایی او منجر شود. همچنین، این حادثه موجب شد که برخی نهادهای نظارتی و رسانهها خواستار شفافسازی در خصوص محتویات کیف وزیر و دلایل امتناع از بازرسی شوند.
این ماجرا به عنوان یک رویداد قابل تأمل در تاریخ مدیریتی کشور مطرح شد و نیاز به بازنگری در رویههای اجرایی و نظارتی را برجسته ساخت.
در نهایت، تجربه وزارت صادق نشان میدهد که حضور نمادین و جنسیتی در سطوح مدیریتی کلان، بدون توان عملیاتی، مدیریت بحران و سیاستگذاری مؤثر، نمیتواند راهگشا باشد و تنها توجه به نقدهای عملکردی، شفافیت و ارزیابی واقعی است که میتواند به بهبود عملکرد و اعتماد عمومی کمک کند.
دیدگاه تان را بنویسید