پلانتین موز چیست؟ تفاوت پلانتین یا موز پختنی با موز

در بسیاری از میوه فروشی ها به جای موز به فروش می رسد. اما پلانتین چیست و چه تفاوتی با موز معمولی دارد؟

پلانتین که به آن موز پختنی یا سرخ شده هم می‌گویند، بسیار از نظر ظاهری شبیه موز است اما میوه پلانتین چه خواصی دارد؟ پلانتین با موز چه تفاوتی دارد؟ پلانتین؛ میوه‌ای شبیه به موز است که در پخت و پز مورد استفاده قرار می‌گیرد و نشاسته بسیاری دارد. برخلاف موز، پلانتین تقریبا همواره باید پیش از مصرف پخته شود.

در حقیقت، مزه این میوه در حالت خام چندان خوشایند نیست، از این رو، نباید گول ظاهر موز مانند آن را بخورید. در ادامه توضیحاتی درباره خواص پلانتین و تفاوت پلانتین با موز ارائه داده‌ایم، با ما همراه باشید.

پلانتین موز چیست؟

پلانتین (plantain) شباهت بسیاری با موز دارد و اغلب با آن اشتباه گرفته می‌‌شود. اما مردمِ 120 کشوری که این میوه در آنها کشت می‌‌شود، کشورهایی مثل اوگاندا، کلمبیا و کامرون، به‌ خوبی از فرق بین این‌ دو آگاه‌‌اند. پلانتین، در مقایسه با موز، نشاسته بیشتر و شکر کمتری دارد؛ به این دلیل، دست‌‌مان برای استفاده از آن در انواع‌ و اقسام غذاها بازتر است. تفاوت دیگر آن با موز در شیوه استفاده است که بیشتر طبخ می‌‌شود و کمتر به‌ صورت خام خورده می‌‌شود.

ارزش غذایی پلانتین موز

پلانتین منبع غنی از کربوهیدرات‌های پیچیده، سرشار از فیبر، ویتامین‌های A، C، و B6 و مواد معدنی منیزیم و پتاسیم است. اما پلانتین منبع خوبی برای پروتئین و چربی نیست، از این رو، تنها یک بخش از یک رژیم غذایی سالم و متعادل را ارائه می‌کند. در جدول زیر می‌‌توانید ارزش غذایی پلانتین خام با پلانتین پخته‌ شده را مشاهده کنید.

جدول ارزش غذایی پلانتین

پلانتین موز چه خواصی دارد؟

پلانتین دارای خواص درمانی بسیاری می‌باشد که در ادامه به آنها اشاره خواهد شد.

کاهش وزن و افزایش سوخت و ساز

یکی از مهم‌ترین خواص مصرف پلانتین کاهش وزن و افزایش سوخت و ساز می‌باشد چرا که فیبر و نشاسته موجود در پلانتین کربوهیدارت‌های پیچیده هستند که البته فیبر و کربوهیدارت‌های پیچیده نسبت به کربوهیدارت‌های موجود در غذاهای پردازش شده کمتر پردازش شده و آرام‌تر گوارش می‌شوند. آنها احساس‌پری و سیری را برای مدت زمان طولانی‌تری پس از وعده غذایی حفظ می‌کنند که می‌تواند به معنای پرهیز از پرخوری و مصرف مواد غذایی ناسالم باشد.

کمک به دستگاه گوارش

بهبود عملکرد دستگاه گوارش از دیگر مزایای استفاده از پلانتین است چرا که فیبر موجود در این میوه خود می‌تواند باعث بهبود عملکرد است و همچنین مانع ابتلا به یبوست نیز شود.

کمک به سلامت قلب

کاهش احتمال ابتلا به بیماری‌های قلبی را می‌توان یکی دیگر از مزایای استفاده از پلانتین نام برد چرا که این میوه سرشار از پتاسیم است که خود می‌تواند برای حفظ مایعات سلولی و بدن که ضربان قلب و فشار خون را کنترل می‌کنند تاثیرگذار باشد.

بدیهی است که فیبر موجود در پلانتین نیز به کاهش کلسترول کمک می‌کند که این خود برای عملکرد مناسب قلب نیز بسیار موثر خواهد بود.

تقویت سیستم ایمنی بدن

پلانتین حاوی تقریبا 32 درصد از مقدار مصرف توصیه شده روزانه ویتامین C در هر فنجان است. این ویتامین به عنوان یک آنتی‌اکسیدان عمل می‌کند و در تقویت سیستم ایمنی بدن نقش دارد. به عنوان یک آنتی‌اکسیدان، ویتامین C ممکن است از بدن در برابر آسیب رادیکال‌های آزاد مرتبط با افزایش سن، بیماری قلبی، و حتی برخی انواع سرطان محافظت کند.

مطالعات رابطه‌ای معکوس بین مصرف ویتامین C و سرطان‌های مختلف مانند سرطان ریه، پستان، روده بزرگ، معده، و مری را نشان داده‌اند. همچنین، مشخص شده است که افراد مبتلا به سرطان دارای تراکم پایین‌تر ویتامین C در پلاسمای خون خود هستند.

درمان زخم معده با پلانتین

کسانی که به‌خاطر آرتروز روماتیسمی و دردهای مزمن مجبور به استفاده از داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی هستند، بیشتر از دیگران در معرض زخم معده قرار می‌گیرند. طبق نتایج تحقیق یادشده، با مصرف پودر پلانتین خشک‌شده می‌توان به رشد لایه داخلی معده و بهبود آن کمک کرد.

پیشگیری از پوکی استخوان

پلانتین منبعی غنی از منیزیم است و منیزیم به جذب بهتر و بیشتر کلسیم کمک می‌کند؛ به این سبب به تقویت استخوان کمک کرده و برای پیشگیری از پوکی استخوان مفید است. به‌علاوه با بهبود سوخت‌وساز کربوهیدرات و تنظیم انسولین به کنترل میزان قند خون، و کاهش خطر بروز دیابت نوع 2 هم کمک می‌کند. سردردهای میگرنی، بی‌خوابی و افسردگی از دیگر اختلالاتی هستند که با مصرف منیزیم می‌توان به تخفیف علائم‌شان کمک کرد.

انواع پلانتین

به‌طور کلی، پلانتین بسته به میزان رسیدگی به 3 نوع مختلف تقسیم‌بندی می‌شود:

• پلانتین سبز: در این مرحله قسمت داخلی پلانتین تا حدودی سفت است و برای جداکردن پوست آن به چاقو نیاز است. پلانتین سبز، مثل سیب‌زمینی سرشار از نشاسته است و چندان شیرین نیست. این نوع برای درست‌کردن چیپس پلانتین ایدئال است.
• پلانتین زرد: در این مرحله پلانتین نسبت‌به مرحله قبل کمی شیرین‌تر و رسیده‌تر می‌شود. بسیاری افراد از این نوع برای درست‌کردن پلانتین سرخ‌شده استفاده می‌کنند. پختن، گذاشتن در فر و کبابی‌کردن دیگر روش‌های مصرف پلانتین زرد هستند.
• پلانتین سیاه: وقتی پوست پلانتین سیاه می‌شود، هنوز هم قابل‌خوردن است و نباید فکر کنید فاسد یا خراب شده است. پلانتین در این مرحله به شیرین‌ترین و رسیده‌ترین حالت می‌رسد. معمولا آن را کمی می‌پزند و برای تهیه دسر استفاده می‌کنند.

نحوه استفاده از پلانتین

برای استفاده از پلانتین می‌توانید مراحل زیر را انجام دهید:

• میوه ها را بشویید؛
• سر و ته آنها را با چاقو ببرید؛
• روی پوست میوه شکاف‌های طولی ایجاد کنید (مراقب باشید خیلی عمیق نشوند)؛
• با چاقو پوست را بگیرید، شبیه به موقعی که پوست هویج را می گیرید؛
• باقی مانده‌های پوست را از روی میوه بگیرید؛
• می‌توانید میوه را حلقه حلقه کنید یا هر جور دیگری که دوست دارید برش بزنید و استفاده کنید.
• با بخارپزکردن یا قراردادن پلانتین در آب جوش هم می توانید پوست آن را به سادگی بلند کنید. اگر میوه کاملا رسیده باشد، شاید بتوانید پوست آن را مثل موز بلند کنید، اما در بیشتر مواقع این طور نیست و پوست برای این کار بیش از حد سفت است.

پلانتین را می‌توان به روش‌های مختلف مصرف کرد. در ادامه، تعدادی از این روش‌ها را معرفی می‌کنیم:

• پختن، کباب کردن و سرخ کردن؛
• تکه تکه کردن به قطعات کوچک یا تهیهٔ پوره از آن و استفاده در سوپ یا خورش؛
• بخارپزکردن برای نوزادان و سالمندان؛
• خشک کردن و تهیه آرد از آن؛ می‌توان این آرد را با شیر ترکیب کرد و به نوزادان داد؛
• سرخ کردن پلانتین مثل سیب زمینی و مصرف آن به عنوان میان وعده؛
• استفاده از پلانتین برای درست کردن ادویهٔ کاری هم رایج است.

تفاوت پلانتین و موز؛ کدام یک سالم‌تر است؟

موز و پلانتین هر دو ماده غذایی سالم هستند. زیرا هر دو غذای بسیار سالم و غنی از مواد مغذی هستند. با این حال، روش‌های پخت و پز می‌تواند بر ارزش غذایی این میوه‌ها تأثیر بگذارد و آنها را کم و بیش سالم کند. این ارتباط کمتری با خود میوه و ارتباط بیشتری با آنچه که به آن اضافه می‌کنید ندارد.

هر دوی این میوه‌ها در یک گروه طبقه‌بندی شده‌اند و ازلحاظ ظاهری هم بسیار شبیه‌به یکدیگرند. از این دو مسئله که بگذریم، ازلحاظ مواد مغذی موجود هم تا حدود زیادی با هم شباهت دارند. هم پلانتین و هم موز سرشار از تعدادی از مهم‌ترین مواد مغذی هستند مثل پتاسیم، منیزیم، ویتامین C، فیبر و ترکیبات آنتی‌اکسیدانی. در جدول زیر، این شباهت دقیق‌تر بررسی شده است:

میزان مواد مغذی موجود در 100 گرم پلانتین و موز (تقریبا نصف فنجان)

اگر نگران بالا رفتن قند خون هستید، باید بدانید هر دو اینها بدلیل بالا بودن میزان کربروهیدارت قند خون شما را بالا می‌برند. البته به خاطر داشته باشید که پلانتین و موز، غذاهای کامل و حاوی فیبر هستند. که ممکن است به کاهش قند خون در برخی افراد کمک کند، به ویژه در مقایسه با غذاهای فرآوری شده.

سخن پایانی

پلانتین یا همان موز سبز یک میوه جدید در بازار ایران است و در کمترین فروشگاهی می‌توان پلانتین رسیده پیدا کرد. انتظار می‌رود که در ماه‌های آینده پلانتین در بازار ایران به فور یافت شود. اگر از پلانتین استفاده کردید، لطفاً تجربه خودتان را در نظرات ارسال کنید.

فروش پلانتین به جای موز

زهرا جلیلی مقدم، مدیر کل دفتر امور میوه‌های گرمسیری و نیمه گرمسیری وزارت جهادکشاورزی، در گفت‌وگو با ایلنا در مورد خبر فروش پلانتین بجای موز در برخی از واحدهای فروش میوه اظهار داشت:‌ بطور کلی ما دوگونه موز داریم؛ نوع اول بصورت دسری و تازه خوری هستند و نوع دوم موز پختنی یا پلانتین است که پیش از مصرف بهتر هست حرارت داده شود. وی ادامه داد: پلانتین شباهت بسیاری با موز دارد و اغلب با آن اشتباه گرفته می‌شود. اندازه میوه پلانتین بزرگتر از موز تازه خوری است، نوع کربوهیدرات آنها متفاوت هست. اما مردمِ ۱۲۰ کشوری که این میوه در آنها کشت می‌شود، کشورهایی مثل اوگاندا، کلمبیا و کامرون، به خوبی از فرق بین این دو آگاه‌ هستند. پلانتین، در مقایسه با موز، نشاسته بیشتر و قند کمتری دارد. تفاوت دیگر آن با موز در شیوهٔ استفاده است که بیشتر طبخ می‌شود و کمتر به صورت خام خورده می‌شود. وی تصریح کرد: شرایط ایده‌آل برای پرورش درخت‌های پلانتین آب وهوای مرطوب و استوایی است. میوه دادن درخت پلانتین منحصر به فصل خاصی نیست؛ این میوه در تمام طول سال قابل کاشت و برداشت است. به همین سبب، در کشورهای درحال توسعه منبع غذایی ارزشمندی به شمار می‌رود. بیشتر کشورهای تولید کننده پلانتین ، مصرف کننده آن هم هستند و تنها ۱۵ درصد از تولید جهانی پلانتین به کشورهای دیگر صادر می‌شود. این مقام مسئول در مورد واردات پلانتین و موز اظهار داشت: در کتاب مقررات واردات و صادرات، برای موز دو کد تعرفه دارد. برای کد تعرفه موز تازه خوری باید عنوان « موز دسری یا تازه خوری معادل واژه banana » و برای پلانتین « موز پختنی» قید شود. وی افزود: کد تعرفه 81031000 که حقوق ورودی آن 20 درصد است، در بخش نوع کالا موز سبز یا پلانتین تعیین و تعریف شده در حالیکه کد تعرفه 8039000 تحت عنوان سایر هست که حقوق گمرکی آن 26 درصد تعیین گردیده. در واقع این دو محصول، با وجود شباهت‌های زیاد ولی به دلیل تفاوت در کاربرد و نوع مصرف، دو کد تعرفه و حقوق ورودی گمرکی متفاوت دارند و پلانتین حقوق ورودی کمتری دارد. جلیلی مقدم در مورد اختلاف قیمت موز و پلانتین گفت: بستگی به سایز، کیفیت و کشور مبدا دارد. در کل متوسط قیمت پلانتین، تفاوت چندانی با متوسط قیمت موز دسری یا تازه خوری ندارد. براساس آمار فائو، در جهان، تولید موز دسری یا تازه خوری چیزی حدود سه برابر تولید پلانتین است. وی افزود: البته در کشور ما تقاضا مصرف برای پلانتین به اندازه موز تازه خوری نیست. البته مصرف پلانتین عوارضی ندارد، فقط ممکن است حس سنگینی برای برخی افراد بعد از مصرف ایجاد کند