گزارش آژانس علیه ایران؛ آیا موج جدیدی از تنش زایی در راه است؟

جمعه گذشته (۱۶ خردادماه)، آژانس بین المللی انرژی اتمی در گزارشی محرمانه به اعضای این نهاد که نسخه‌ای از آن به دست خبرگزاری آسوشیتدپرس نیز رسیده است اعلام کرده: جمهوری اسلامی ایران در حال نقض تمامیِ مفاد توافق هسته‌ای برجام است. بلافاصله پس از مطرح شدنِ رسانه‌ای این موضوع، طیف گسترده‌ای از رسانه‌های خارجی مخصوصا رسانه‌های عبری (نظیر تایمز آو اسرائیل، اسرائیل هیوم و جروزالم پست)، جنگ رسانه‌ای گسترده‌ای را به راه انداختند و با مانور تبلیغاتی خود سعی کردند تصویری منفی و مخدوش از ایران ارائه کنند.

نکته مشترکِ فعالیت اغلب این رسانه‌ها در این موضوع، این مساله بود که هیچ کدام از آن‌ها به چراییِ عبور ایران از برخی مفاد توافق برجام اشاره‌ای نداشتند و صرفا تمرکز خود را بر محکوم کردن این کشور قرار داده بودند. در این راستا، آن‌ها با اشاره به آمار‌هایی نظیر افزایش قابل توجه ذخایر اورانیوم غنی شده ایران از ۱.۱ تن به بیش از ۱.۵ تن و یا افزایش غلظت فعالیت‌های غنی سازی از سوی ایران از ۳.۶۷ درصد به ۴.۵ درصد، سعی داشتند تصویری نگران کننده از ماهیتِ برنامه هسته‌ای ایران در برهه کنونی و لزوم مقابله با آن ارائه کنند. بدون تردید، این رفتار سیاسی از جانب مخالفان ایران، تبعاتی را به دنبال خواهد داشت که در ادامه به آن‌ها پرداخته می‌شود.

سیاه نمایی و اجماع سازی علیه ایران، یکی از بنیان‌های رفتاریِ جریان‌های سیاسی و رسانه‌ای غربی بر علیه این کشور از ابتدای پیروزی انقلاب اسلامی بوده است. در این راستا، در چهارچوبِ سناریوی جدید این جریان‌ها با محوریتِ گزارش جدید سازمان بین المللی انرژی اتمی بر علیه ایران، انتظار می‌رود در روز‌های آتی، بار دیگر جوسازی‌ها علیه فعالیت‌های هسته‌ای کشورمان و تلاش جهت ارائه چهره‌ای امنیتی و مخدوش از آن و به تبع، اجماع سازی علیه ایران تشدید شود. هدف اصلی این دستور کار نیز، هموار کردن مسیر برای اقدامات غیرقانونی و نامشروعِ احتمالیِ دولت‌های منطقه‌ای و غربیِ مخالف با جمهوری اسلامی ایران است. در واقع، جریان‌های رسانه‌ای خارجی سعی خواهند کرد با ایجاد بازیِ روانی در مورد فعالیت‌های هسته‌ای ایران و خطرناک جلوه دادن آن (بدون اشاره به اینکه رفتار ایران واکنشی به بدعهدی طرف‌های غربی است)، زمینه یِ ذهنی لازم برای افکار عمومی بین المللی جهت برخورد غیرقانونی با ایران را فراهم کنند.

یکی از تبعات احتمالیِ گزارش آژانس بین المللی انرژی اتمی بر علیه ایران، استفاده ابزاری از آن توسط ایالات متحده آمریکا جهت پیشبرد دستور کارِ این کشور مبنی بر تمدید تحریم‌های تسلیحاتی ایران خواهد بود. آمریکا از ماه آوریل سال جاری میلادی، جنجال گسترده‌ای را مبنی بر تلاش جهت تمدید تحریم تسلیحاتی ایران که بایستی بر اساس برجام در پنج الی شش ماه آینده لغو شوند، به راه انداخته است. بدون تردید، گزارش جدید آژانس علیه ایران بهانه خوبی را به دستِ مقام‌های آمریکایی می‌دهد تا بدون اشاره به بدعهدی‌های خود در چهارچوب برجام و ترکِ غیرقانونی آن، بر گزاره به اصطلاح "تهدید ایران" تاکید کنند و از جامعه بین المللی بخواهند که با تلاش‌های غیرقانونی آمریکا علیه ایران مبنی بر تمدید تحریم‌های تسلیحاتی ایران (ولو به صورت غیرقانونی) همراهی کنند.

یکی دیگر از تبعات احتمالی گزارش جدیدی آژانس علیه ایران، تشدید رقابت تسلیحاتی در منطقه خاورمیانه خواهد بود. بدون تردید، گزارش اخیر آژانس بین المللی انرژی اتمی که با القائات پیدا و پنهانِ قدرت‌های فرامنطقه‌ای همراه است، موجب ایجاد موجی از نگرانی در میان رقبای منطقه‌ای ایران و به طور خاص دولت‌های حاشیه خلیج فارس خواهد شد. این مساله در نوع خود موجب می‌شود تا آن‌ها به یکی از راه حل‌های همیشگی خود مبنی بر تشدید خرید‌های تسلیحاتی‌شان جهت خریدِ امنیتِ بیشتر روی بیاورند.

در واقع، قدرت‌های فرامنطقه‌ای نظیر آمریکا، در پیِ گزارش اخیر آژانس بین المللی انرژی اتمی، علاوه بر اینکه با محوریت "ایران هراسی" سعی خواهند کرد دستورکار ضدایرانی خود را در عرصه بین المللی و در ابعاد مختلف پیگیری کنند، در عین حال، تلاش می‌کنند تا از فرصتِ پیش آمده مخصوصا در برهه کنونی که اقتصاد آمریکا به دلیل اپیدمی ویروس کرونا آسیب‌های جدی دیده، استفاده کنند و مقداری سلاح به کشور‌های منطقه خلیج فارس جهت تقویت بنیان‌های قدرت نظامی‌شان در برابرِ به اصطلاح "تهدید ایران" بفروشند. از این رو، باید گفت کشوری نظیر آمریکا بر آن است تا از گزارش اخیر آژانس علیه ایران برای خود یک بازی دو سر سود ایجاد کند و هم در بعد سیاسی و هم اقتصادی، کسب دستاورد نماید.