جدال بر سر رتبه بندی معلمان

معلمان و بازنشستگان فرهنگی چندی است که نسبت به عدم اجرای فوق‌العاده ویژه و رتبه‌بندی معلمان و همسان‌سازی حقوق بازنشستگان فرهنگی اعتراض دارند.

به گزاش «شایانیوز» به نقل از اقتصاد 24، اعمال فوق‌العاده ویژه طرح طبقه‌بندی مشاغل معلمان قرار بود براساس بند ۱۰ ماده ۴۸ قانون مدیریت خدمات کشوری، با توجه به مصوبه‌ی هیأت وزیران به میزان حداقل ۲۱ درصد و حداکثر ۲۷ درصدی با رعایت مفاد این مصوبه و ترتیبات مندرج در جزء (۵) بند الف تبصره ۱۲ قانون بودجه سال ۱۴۰۰ کل کشور و سایر قوانین و مقررات مربوط به آن، از ابتدای سال جاری در سقف اعتبارات مصوب پرداخت شود. با این‌حال هنوز این مصوبه به طور کامل اجرایی نشده است.

یکی از این دلایل عدم پرداخت فوق‌العاده ویژه معلمان در این خصوص عدم تامین اعتبار از سوی سازمان برنامه و بودجه عنوان شد. از سوی دیگر رتبه‌بندی معلمان نیز هنوز اجرایی نشده و صرفاً وعده‌هایی مبنی بر اجرای آن تاکنون از سوی مسئولان عنوان شده است. این در حالی است که فعالان صنفی مستقل کانون صنفی معلمان ایران و نمایندگان مستقل بازنشستگان در طی سال‌های اخیر از طریق تحصن در مدارس و تجمعات اعتراضات خود را اعلام کرده‌اند. شب گذشته اتاقی در کلاب هاوس با عنوان «چرا نوبخت به معلمان شاغل و بازنشسته خیانت کرد؟» با حضور اعضای کانون صنفی معلمان ایران و یک عضو مجمع فرهنگیان ایران اسلامی برگزار شد که مختصری از مباحث آن را در ادامه می‌خوانید:

تامین مالی رتبه بندی معلمان فوق العاده ویژه

محمد حبیبی، عضو کانون صنفی معلمان ایران در ابتدا با تاکید بر ضرورت اجرای کامل رتبه‌بندی معلمان و فوق‌العاده ویژه به برخی مشکلات بودجه‌ای اجرای این قوانین اشاره کرده و اظهار داشت: درحالی برای اجرای طرح رتبه بندی معلمان نیاز به ۲۰۰ هزار میلیارد تامین مالی از سوی سازمان برنامه و بودجه خواهد بود که کسری بودجه دولت نزدیک به ۴۰۰ هزار میلیارد تومان است. دولت دوازدهم برای رفع مسئولیت بر زمین مانده تنها در روزهای آخر وعده اجرای طرح رتبه بندی معلمان را داده و مسئولیت تصویب آن را به مجلس یازدهم سپرده است. حال آنکه می‌داند به احتمال زیاد مجلس به علت بودجه بالای مورد نیاز برای اجرای رتبه بندی جلوی آن را خواهد گرفت.

او ادامه داد: از آنجا که این رتبه بندی معلمان هنوز هم اجرا نشده است، بعید می‌دانیم حتی در سال آینده نیز به این مطالبه مهم معلمان رسیدگی شود.

حبیبی با اشاره به عدم پرداخت فوق‌العاده ویژه معلمان در مرداد ماه علیرغم تعهد مسئولان تصریح کرد: مطابق آمار ارائه شده قرار بود برای فوق العاده ویژه بین ۳۰۰ تا ۷۰۰ هزار تومان به حقوق فرهنگیان اضافه شود که اگر این رقم را در تعداد فرهنگیان ضرب کنیم، نزدیک به ۳۶ هزار میلیارد تومان خواهد شد. در واقع نزدیک به ۵۰ درصد بودجه آموزش پرورش پول برای اجرای فوق‌العاده ویژه نیاز است. بنابراین دیدیم که با وجود صدور احکام آن، دولت ابراهیم رئیسی جلوی اجرای آن را گرفت. بنابراین می‌بینیم که درآمدهای نفتی دولت در نتیجه رانت و فساد از سفره مردم کنار گذاشته می‌شود.

ساختار رتبه بندی معلمان اشکال دارد

وحید میرشکار، دیگر عضو کانون صنفی معلمان ایران درباره تاریخچه رتبه بندی معلمان بیان کرد: رتبه بندی معلمان در سال ۹۲ به صورت سند به نگارش درآمد که تقریباً در اواخر دولت احمدی نژاد بود. این مسئله به فراموشی سپرده شد تا اینکه در دولت روحانی نیز در اواخر کار یعنی در سالهای ۹۸ و ۹۹ روی آن کار شد و مقداری به حقوق معلمان اضافه شد.

وی با اشاره به اینکه به نظر می‌رسد دولت‌ها در پایان دوره خود به شکل تبلیغاتی بحث رتبه بندی معلمان را مطرح می‌کنند تا فضای انتخاباتی را به دست بگیرند، گفت: این نگاه تبلیغاتی موجب شد تا این مطالبه صنفی به سرانجام مناسبی نرسد. یک حسن رتبه‌بندی معلمان این است که بعد از تصویب مجلس به شکل قانون در آمد و این مسئله باعث خوشحالی است.

این فعال صنفی معلمان تصریح کرد: از سویی متاسفانه افرادیکه تحت عنوان نماینده در جلسات شرکت می‌کردند، به منفعت معلم کار نمی‌کردند. از سوی دیگر نگاه کارمندگونه به لایحه رتبه بندی و عدم توجه به شرایط تربیتی و آموزشی در تصویب این لایحه وجود دارد. به این معنا که در رتبه‌بندی سنجش عددی اعمال شده و کیفیت کار معلم معیار نیست. در عین‌حال نیروهای شاغل غیرانتفاعی و آزاد و شاغلین هنرستان‌ها از این لایحه رتبه بندی برخودار نمی‌شوند، با اینکه طبق تبصره ۱ ماده ۶۵ قانون مدیریت خدمات کشوری، نخبه بودن امتیاز ویژه تلقی می‌شود اما این مسئله در لایحه رتبه بندی معلمان تعریف نشده است.

میرشکار افزود: البته اگرچه تعجیل در اجرای این لایحه در مناطق کمتر توسعه یافته لحاظ نشده بود اما در لایحه جدید این مسئله در نظر گرفته شد. باید توجه کرد که سیستم سنجش کیفیت معلم اهمیت دارد، نه مدلی که اکنون برای رتبه‌بندی معلمان مطرح شده است. در این لایحه ممیزی توسط رییس اداری و استخدامی انجام می‌شود که با نگاه اداری معلم را مورد سنجش قرار می‌دهد. در صورتیکه این افراد به شرایط معلم آگاهی ندارند. راهکار ما این بود که سرگروه‌های آموزشی تنها افرادی هستند که از لحاظ جغرافیایی و اجتماعی به مشکلات معلمان آگاه هستند و می‌توانند در رتبه‌بندی معلمان لحاظ شوند. ما معلمان نمی‌خواهیم لایحه رتبه بندی صرفاً معیشتی باشد.

محسن عمرانی، عضو کانون صنفی معلمان ایران دیگر سخنرانی بود که به مشکلات تشکل‌های صنفی مستقل و فشارهای امنیتی بر فعالیت صنفی معلمان اشاره کرده و تاکید کرد که طی سال‌های اخیر معلمان از طریق این مانع تراشی ها با مشکلات عمده‌ای روبه‌رو بوده‌اند.  

پروین اسفندیاری، فعال صنفی بازنشستگان کشوری فرهنگیان با تاکید بر عدم تعهد محمدباقر نوبخت به عنوان رئیس سازمان برنامه و بودجه نسبت به اجرای درست همسان سازی گفت: نوبخت در جلسه‌ای لایو اینستاگرامی که برگزار کرد، بر افزایشات بازنشستگان در مهر ماه ۹۹ اشاره کرده و آن را قسمتی از دیون ۱۴ ساله بازنشستگان دانست. همسان سازی برابر ماده ۶۴ قانون مدیریت خدمات کشوری باید به طور ۱۰۰ درصد با شاغلین برابر باشد، این درحالی است که تنها ۹۰ درصد همسان سازی با حقوق صورت گرفته است. ما تاکید داریم که حداقل حقوق باید بالای دوازده میلیون باشد، نه اینکه رقم کمی به مستمری بازنشستگان اضافه شود اما این افزایش ناکافی نیز با تورم ۴۰ درصدی عملا محو شود.

فروش املاک برای اجرای رتبه بندی

فرج کمیجانی، عضو مجمع فرهنگیان ایران اسلامی در ادامه به دفاع از عملکرد محمدباقر نوبخت پرداخته و در پاسخ به انتقادات فعالان صنفی مستقل بیان کرد: عمده مشکل معلمان این است که در آموزش و پرورش کسی نسبت به حقوق معلمان مطالبه گر نیست. نوبخت در ۸ سال گذشته در هیچ سالی کمتر از ۱۱۰ درصد بودجه به آموزش و پرورش اختصاص نداده است.

این در حالی است که امسال ۱۳۲ درصد بودجه به آموزش پرورش تخصیص داده است. دولت احمدی نژاد در سال ۸۷ قانون مدیریت خدمات کشوری تصویب کرد و همین مسئله مشکل ایجاد کرد. از طریق منابع مالی در نظر گرفته شده از سوی نوبخت، ۱۰ هزار میلیارد تومان بخشی از بازنشستگان رسید. ما طی این مدت بیست جلسه با آقای نوبخت گذاشتیم قرار بر این شد که ۵۰ هزار میلیارد تومان از محل فروش املاک دولتی اخذ شود که ۳۲ هزار میلیارد تومان را به تامین اجتماعی دادند و بقیه به آموزش پرورش داده شد. دائمی شدن همسان سازی از محل فروش املاک و شرکت‌های دولتی قابل اجرا است.

از بابت اجرای فوق العاده ویژه نیز از آنجا که معلمان بین ۱۴ تا ۲۱ درصد را می‌گیرند در مجموع به ۲۲۰۰ میلیارد تومان نیاز است که قابل تامین است. کمیجانی با تاکید بر اینکه از ماه شهریور فوق‌العاده ویژه معلمان و معوقات آن از فروردین ماه اجرا خواهد شد، گفت: از سوی دیگر برای اجرای فوق‌العاده ویژه برای سال ۱۴۰۰ نیاز به پنجاه هزار میلیارد تومان، تامین مالی داریم که ۱۰ هزار میلیارد تومان از آن از سوی نوبخت و ۲۰ هزار میلیارد تومان آن نیز از محل فروش املاک و بقیه نیز از طریق منابع دیگری تامین خواهد شد.

پروین اسفندیاری در ادامه ضمن انتقاد از صحبت‌های کمیجانی در خصوص همسان سازی بازنشستگان فرهنگی تصریح کرد: سال ۹۴ جلسه‌ای با محمدباقر نوبخت درباره معوقات ماده ۱۲۵ قانون مدیریت خدمات کشوری جلسه‌ای با فعالان مستقل برگزار شد. براساس این ماده «ضرایب حقوق مذکور در فصول دهم و سیزدهم به تفکیک هر فصل، متناسب با احکام این قانون در اولین سال اجراء پانصد ریال تعیین می‌گردد و در سالهای بعد حداقل به اندازه نرخ تورم که هرساله از سوی بانک مرکزی اعلام می‌گردد، افزایش می‌یابد.» اما در این جلسه مشاور نوبخت جمله‌ای گفت که من هرگز فراموش نمیکنم. او تاکید کرد که این حقوقی که بازنشستگان میگیرند برای زنده بودن است، نه زندگی کردن. آیا این حق ما معلمان بازنشسته است؟

اسفندیاری با اشاره به تجمعات معلمان مقابل سازمان برنامه و بودجه گفت: باید توجه کرد که صندوق بازنشستگی تنها ۱۰ درصد از بودجه همسان سازی ما را تامین می‌کند و بقیه از سوی سازمان برنامه و بودجه تامین می‌شود. پس اینهمه پولی که وارد صندوق بازنشستگی می‌شود، کجا می‌رود. همین آقای نوبخت از سود شرکت‌ها و هلدینگ ها برداشت می‌کند. اتفاقاً همه این بی‌تدبیری‌ها از جانب آقای نوبخت بوده است. چرا از او چهره سالم می‌سازید؟ به اعتقاد ما بازنشستگان آقای نوبخت در شرایط و بدبختی ما بازنشستگان سهیم است.

کمیجانی، عضو مجمع فرهنگیان ایران اسلامی در پاسخ به این انتقادات محمد حبیبی درباره تأمین مالی قوانین مربوط به معلمان تصریح کرد: اتفاقاً بحث تامین مالی به فروش نفت ارتباطی ندارد و از محل املاک مازاد دولت تامین می‌شود. دولت می‌تواند ۱۰ برابر این را بفروشد و موضوع هم ربطی به تورم نداشته باشد.

پولی‌سازی آموزش و فروش املاک عمومی خیانت است

جعفر ابراهیمی، عضو کانون صنفی معلمان ایران در پاسخ به صحبت‌های کمیجانی در خصوص شیوه تامین مالی قوانین مربوط به معلمان اظهار داشت: اتفاقا فعالان صنفی مستقل معلمان با فروش املاک عمومی که بخشی از پروژه خصوصی سازی در کشور است، مشکل دارند و اعتقاد دارند که این مسئله خیانت به مردم است. برخی از اینها بخشی از دارایی‌های آموزش و پرورش است و دولت ذیل سیاست‌های پولی‌سازی آموزش و ارزان سازی نیروی کار به فروش آنها اقدام می‌کند. خصوصی‌سازی از دولت محمود احمدی نژاد شروع شد و در دولت جدید و دوره نوبخت نیز ادامه پیدا کرد که انتقاد جدی نسبت به آن داریم و اصلا قابل توجیه نیست.

او ادامه داد: ما به عنوان تشکل صنفی مستقل معلمان همیشه بحثمان فراتر از معیشت و منزلت بوده و به بحث کیفیت آموزش و حقوق دانش آموزان نیز اشاره داشته‌ایم.

این فعال صنفی معلمان بیان کرد: آقای کمیجانی گفت برخی بحث ها به این دلیل است که ما اطلاع دقیقی از مباحث نداریم. درحالیکه ما معلمان به خوبی می‌دانیم که در وزارتخانه چه می‌گذرد. از بازی بر سر پرداخت فوق‌العاده ویژه معلمان در مرداد ماه که احکام را برگرداندند نیز کاملا اطلاع داریم. تشکل‌های صنفی وابسته شما که عملاً جزئی از سیستم است، در سطوح بالای مدیریتی وزارتخانه حضور دارند و به همین دلیل هم مطالبه گر نیستند.  

او ادامه داد: ما دیدیم که در گذشته چطور نمایندگان واقعی بازنشستگان و فرهنگیان و دوستان پارک شهر از گردونه مذاکرات خارج شدند و تشکل های صنفی مستقل به جلسات دعوت نشدند. ما اتفاقاً اعتقاد داریم که سیاست‌های کلی آموزش و پرورش مبنی بر ارزان سازی نیروی کار است و خیلی از همین اعضای تشکل‌های وابسته موسس مدارسی هستند که معلمان خرید خدمت را استثمار می‌کنند. انجمن اسلامی معلمان ۴۰ سال است در ساختار آموزش و پرورش نقش داشته و دارای رانت بوده است. بین یک تشکل مستقل و تشکل جریانی که قدرت و رانت و شرایط ویژه دارد، فرق وجود دارد.

شما مدتی مشاور وزیر امور تشکل ها بودید و ۴ وزیر رفته و آمده که از جریان سیاسی شما بوده است. شما عملاً تشکل‌های صنفی را به حاشیه بردید. متأسفانه با کوچک‌سازی مطالبات معلمان شکاف دستمزد را توجیه و شرایط ظالمانه موجود را نرمال‌سازی می‌کنید. مادامیکه الگوهای مطالبه‌گری شما این است ما نمی توانیم در یک جبهه باشیم. معلم خرید خدمت چطور می‌تواند با موسس چند مدرسه که معلمان خرید خدمت را به کار می‌گیرد، یکی باشد؟

محمد حبیبی، درباره مبلغ مورد نیاز برای اجرای رتبه بندی معلمان ضمن انتقاد به مبلغ اعلامی از سوی کمیجانی گفت: اگر قرار باشد که طرح رتبه‌بندی همترازی ۸۰ درصدی با دریافتی اعضای هیات علمی داشته باشد، ۲۰۰ هزار میلیارد تومان نیاز است. مگر اینکه قرار باشد پولی که به معلمان پرداخت می‌شود، جرح تعدیل بشود.

در سال ۹۴ آقای نوبخت در جلسه خصوصی به آقای بهشتی، عضو کانون صنفی معلمان گفته بود برای خوابیدن سر و صدای معلمان می‌خواهیم به عنوان طرح رتبه بندی، حقوقی را به دریافتی معلمان اضافه کنیم. درحالیکه از سال ۹۲ طرح فوق العاده ویژه نزدیک به ۵۰ درصد به دریافتی همه کارکنان دولت اضافه شده بود، الا معلمان. بعدا معلوم شد طرح رتبه بندی اولیه اجرایی شده، همان طرح فوق العاده ویژه است و منتی هم بر سر معلمان گذاشته بودند. ما به خاطر داریم که مجمع فرهنگیان ایران اسلامی غالباً تجمعات معلمان را نقد می‌کرد.

کمیجانی، در پاسخ به انتقادات حبیبی و ابراهیمی خاطرنشان کرد: ما یک مجتمع فنی زیر نظر وزارت کار داریم که در آنجا آموزش می‌دهیم و افراد را به سر کار می‌فرستیم در مجموع خوشبختانه موردی نیست که من یا اعضای مجمع فرهنگیان از رانتی استفاده کرده باشیم و اگر هست شما بگویید. ضمناً ما حق خود می‌دانیم پیگیر حقوق صنفی معلمان باشیم و نباید این خط کشی وجود داشته باشد.

وی افزود: قانون مدیریت خدمات کشوری در موارد زیادی اجرا نشده است، خوشحالیم که پیگیری کردیم تا این حقوق اجرا شود. الان شرایط به گونه ای است که ۹۰ درصد بازنشستگان فرهنگی همتراز شاغل دریافتی دارند.

در ارتباط با حضور تشکل ما در وزارتخانه نیز از بین ۱۴ هزار عضو ما شاید چهار نفر وارد شدند و این مسئله به علت شناخت وزیر از افراد بوده است. من شخصاً رییس ستاد فرهنگیان روحانی در انتخابات سال‌های ۹۲ و ۹۶ بودم. خیلی خوشحالیم که از نفوذ سیاسی خود برای پیگیری مسائل استفاده کردیم.

دستاورد مبارزات معلمان را به نام خود نکنید

ابراهیمی، فعال صنفی معلمان در پاسخ به او گفت: خیلی عجیب است که شما دستاورد ۲۰ سال مبارزات معلمان را به حساب نفوذ سیاسی خود می‌نویسید. دولت به خاطر فشارها زیر بار اجرای رتبه بندی معلمان رفت، نه نفوذ سیاسی شما. نباید فراموش کرد که بازنشستگان هر یکشنبه تجمع کردند. نگرش شما جامعه را پویا نمی‌بیند. حاصل مبارزات دیگران را در منیت و تشکل خود دیدن اشتباه است. حتی اجازه برگزاری مجمع عمومی به تشکل‌های مستقل داده نمی‌شد و با اینحال فعالان صنفی مجامع عمومی خود را در فضای باز و بدون حضور دولت برگزار کرده‌اند. ما از این مرحله عبور کرده‌ایم.

پروین اسفندیاری، در این زمینه گفت: به اعتقاد من اگر اعتصاب سال ۸۵ معلمان نبود، نظام هماهنگی حقوق محقق نمی‌شد. تشکل شما را در هیچ تجمع، فراخوان یا نشستی ندیدیم. به نظر من اگر مهر ماه مبلغی به مستمری بازنشستگان اضافه شد، نتیجه تلاش فعالان صنفی و معلمان بوده است. کسی نمی‌تواند بر سر حقوق بازنشستگان معامله کند و بازنشستگان نیز همواره به دنبال حق قانونی خود خواهند بود.