همه چیز درباره قرارداد (از نگارش تا مسائل حقوقی)

همه افراد در زندگی خود تعهداتی با دیگران دارند که به موجب آن وظایفی را باید انجام دهند. این تعهدات ممکن است در زمینه شخصی و یا کاری باشد. یکی از مواردی که در این تعهدات باید توجه شود، مکتوب کردن آن است؛ زیرا مکتوب کردن، باعث رسمی شدن تعهد می‌گردد و اگر کسی از وظیفه‌اش سر باز زد به وسیله آن قابل پیگیری است. قراردادها یک توافق مکتوب هستند که می‌توان آن‌ها را در مراجع قضایی پیگیری کرد. در این مقاله به بررسی قراردادها می‌پردازیم.

قرارداد چیست؟

بر اساس ماده 183 قانون مدنی، «عقد عبارت است از اینکه یک یا چند نفر در برابر یک یا چند نفر دیگر، تعهد بر امری نمایند و مورد قبول آن‌ها باشد» به عبارت ساده‌تر، قرارداد توافق مکتوب میان افراد برای انجام امور است و در آن تعهدات طرفین و شرایط مورد قبول آن‌ها ذکر می‌گردد.

نحوه نوشتن قرارداد چگونه است؟

در هنگام نوشتن قرارداد باید موارد زیر ذکر شود:

• عنوان قرارداد

عنوان مشخص می‌کند که قرارداد در چه زمینه‌ای است؛ قرارداد ممکن است استخدام، اجرای کار، معامله ملک و ... باشد

• مشخصات طرفین

باید مشخصات کامل دو طرف به صورت دقیق در متن قرارداد نوشته شود. با توجه به ضروری بودن ذکر آدرس، در صورت تغییر آدرس هر یک از طرفین، باید وی به صورت کتبی آدرس جدید را به طرف دیگری اطلاع دهد.

• تاریخ و شماره قرارداد

تاریخ قرارداد باید به صورت دقیق ذکر شود؛ در غیر این صورت ممکن است باعث ابطال قرارداد شود.

• مدت زمان قرارداد

مدت زمان انجام کار و تعهدات باید در قرارداد ذکر شود.

• مبلغ دقیق قرارداد و نحوه پرداخت آن

باید مبلغ قرارداد و نحوه پرداخت آن در قراراد قید شود.

• ضمانت و نحوه اخذ آن

ضمانت می‌تواند سفته یا چک باشد و باید مشخصات، تاریخ و مبلغ آن در قرارداد ذکر شود.

شرایط فسخ قرارداد

شرایطی که طرفین تعیین می‌کنند تا در صورت عدم تعهد دیگری باعث فسخ قرارداد می‌گردد باید به صورت دقیق نوشته شود.

• تعیین دقیق تعهدات طرفین

تعهدات طرفین باید نسبت به یکدیگر به صورت دقیق در قرارداد قید گردد.

• امضا تمام صفحات توسط طرفین

همه صفحات باید به امضای دو طرف قرارداد برسد تا قابلیت پیگیری داشته باشد. عدم امضا و تایید قرارداد باعث ابطال قرارداد می‌گردد.

مسائل مربوط به قرارداد کار

بر اساس ماده ۷ قانون کار، قرارداد کار عبارت است از قرارداد کتبی یا شفاهی که بر طبق آن کارگر در برابر حق السعی، کاری را به مدت موقت یا غیر موقت برای کارفرما انجام می‌دهد.

گاهی اوقات کارفرما بدون قرارداد فردی را استخدام می‌کند؛ دلیل این کار می‌تواند تعداد زیاد فارغ‌التحصیلان در رشته‌های مختلف و بازار کم کار باشد. در چنین شرایطی استخدام و عقد قرارداد برای تعداد زیاد اشخاص وجود ندارد؛ همچین برخی از کارفرمایان با نبستن قرارداد، فرصت قطع همکاری در هر شرایط و زمانی را برای خود فراهم می‌کنند و گمان می‌کنند مسئولیتی شامل حال آن‌ها نمی‌شود؛ اما ثابت کردن رابطه همکاری بین کارگر و کارفرما تنها به قرارداد بستگی ندارد و شکایت از کارفرما بدون قرارداد کار غیرممکنی نیست. کارگر می‌تواند با ادعا، ارائه فیش حقوقی و وجود شاهدان عینی، همکاری خود را اثبات کند.

عدم وجود قرارداد احتمال باخت در دعواهای مالی و حقوقی را برای کارفرما افزایش می‌دهد؛ زیرا با توجه به نبود قرارداد، تاریخ شروع و پایان همکاری و جزئیات پرداختی‌ها مشخص نیست و از نظر قانونی معنای دائمی بودن قرارداد را می‌دهد و کارگر می‌تواند هر ادعایی درباره پرداختی‌ها داشته باشد.

برخی از تخلفات کارفرمایان در قراردادها

برخی از تخلفات کارفرمایان که منجر به شکایت کارگر از کارفرما می‌شود، شامل موارد زیر است:

• عدم پرداخت حقوق کارگر یا تعویق در پرداخت آن

• عدم پرداخت حقوق کارآموزی کارگر 

• مانع شدن کارفرما از بازگشت کارگر به کار

• عدم بیمه کارگر

مراحل شکایت کارفرما بدون قرارداد

شکایت از کارفرما مراحل مختلفی دارد که شامل موارد زیر است:

• ابتدا کارگر باید مدارک لازم را جمع‌آوری و با ثبت نام در سامانه وزارت کار، شکایت خود را ثبت نماید.

•  ابلاغیه به کارفرما  ارسال و  تاریخ جلسه رسیدگی تعیین می‌شود

• کارگر و کارفرما در جلسه برای حل اختلاف

• در صورت عدم رفع اختلاف، دو هفته پس از جلسه، یک جلسه تشخیص برگزار و کارگر باید مدارک خود را ارائه دهد.

• پس از این جلسه، کارشناسان رای خود را صادر می‌کنند و اگر با پذیرش طرفین همراه باشد، پروسه شکایت به اتمام می‌رسد.

• در صورت عدم پذیرش رای از سمت هر یک از طرفین، جلسه حل اختلاف پس از ۱۰ روز برگزار می‌گردد.

مشاوره حقوقی قراردادها

گاهی پیش آمده که افراد قراردادی را امضا کرده باشند و بعدا برای آن‌ها دردسرساز شود. بسیاری از پرونده‌هایی که در دادگاه‌ها وجود دارد به علت سهل‌انگاری در تنظیم قراردادها است. همه افراد آگاهی زیاد درباره اصول نگارش قرارداد را ندارند و بهتر است از مشاوره حقوقی قراردادها استفاده کنند. همه بندهای قرارداد از نظر حقوقی دارای معنا است و در صورت بروز مشکل، می‌توان با استناد به آن‌ها در مراجع قضایی پیگیری کرد. مشاور حقوقی قرارداد، به خوبی از بندهای قرارداد‌ها آگاه است و درباره موضوعاتی مانند قانون کار، رابطه کارگر و کارفرما، قانون تامین اجتماعی، قانون تجارت و ... آگاهی‌های لازم را دارد. مجموعه کارمنتو با داشتن مشاورین خبره و آگاه می‌تواند افراد را در تنظیم قراردادها راهنمایی نماید؛ بنابراین افراد می‌توانند بدون دغدغه قراردادهای خود را امضا کنند و بعدا دچار ضرر و زیان نشوند.