چرا رتبه بندی معلمان بعد از یک دهه هنوز اجرایی نشده؟

«جرقه توسعه یافتگی از آموزش وپرورش آغاز می‌شود» این گذاره بار‌ها و بار‌ها در محافل مربوط به نظام تعلیم و تربیت مطرح شده است، موضوعی که شرایط حاکم بر نظام تعلیم و تربیت به ویژه بخش نیروی انسانی چندان بهره‌ای از آن نبرده است.

به گزارش «شایانیوز» و به نقل از رسا، در کنار این موضوع باید ببنیم قوانین بالا دستی، سند تحول بنیادین آموزش و پرورش چه می‌گویند و از آموزش و پرورش و سایر دستگاه‌های اجرائی، نظارتی و برنامه ریزی چه انتظاری دارند؟ عموما این موضوع مطرح است که دستگاه تعلیم و تربیت نیاز به یک تحول بنیادین در نظام مدیریت آموزش و پرورش دارد و این یکی از مهمترین موضوعات اساسی کشور است.

سند تحول بنیادین آموزش و پرورش حاصل سال‌ها تجربه، دانش و نهایت خرد جمعی بسیاری از دست اندر کاران امر تعلیم و تربیت و هم اندیشی برای تهیه این سند از منظر مدیریت، دینی، مذهبی، نظام‌های آموزشی و راهبری آموزشی یک سند معتبر و قابل رجوع است که با استناد به قوانین جاری کشور باید آموزش و پرورش بر اساس اصول و راهکار‌های این سند فعالیت کند. پس باید به دنبال این موضوع بود که لازمه اجرای این سند مهم چیست و چه بوده که نمی‌توان دقیق عمل کرد.

توجه شرکت‌های بزرگ فناوری به بازار‌های آموزشی

منصور مجاوری، مشاور پیشین وزیر آموزش و پرورش با اشاره به شرایط تولید و اقتصاد کشور و نامگذاری سال جاری توسط مقام معظم رهبری اظهار کرد: استفاده دولتمردان، سیاستگذاران، قانونگذاران، برنامه ریزان، سرمایه گذاران و تولید کنندگان از این دستور شفاف و صریح رهبر فرزانه کشور برای ایجاد شرایط تحقق این نامگذاری آن هم پس از گذشت ۶ ماه از سال چگونه است؟ هر یک از ما به عنوان یکی از افراد جامعه از خود سوال کنیم و بپرسیم که وظیفه من در قبال اجرایی شدن و تحقق این اصل مهم کشورداری چیست؟

آیا هدف از پشتیبانی و مانع زدائی صرفا برای تولیدات خاصی در کشور است؟ یا در یک کشور به این گستردگی با دارا بودن هزاران ظرفیت اقتصادی وتولیدی این هدف عام بوده و جرقه‌ای برای روشن شدن کلید همه فعالیت‌های تولیدی در همه بخش‌ها و صنایع کشور است.

او ادامه داد: سال‌ها از رسانه‌ها شنیده ایم که آموزش باید بر اساس نیاز بازار کار باشد و تمام بخش‌های فعال جامعه نیاز به نیروی متخصص دارد و برای متخصصین اهمیت قائل هستیم؛ باور داریم که اگر نیروی مختصص کار نباشد چرخ تولید به حرکت در نمی‌آید یا شاید از بهره وری و کارائی کمی برخوردار باشد؛ اما عجیب است که کمتر به دستگاه عظیم تعلیم وتربیت اصلی نیروی انسانی مورد نیاز جامعه و بازار کار توجه شده است.

به گفته او، موفقیت بازار کار و توسعه اقتصادی باعث رونق اجتماعی می‌شود به همین دلیل سرمایه گذاری برای تربیت نیروی متخصص در اولویت کشور‌ها قرار گرفته است. نمونه بارز آن کشور‌های آسیایی، اروپائی خصوصا ژاپن، کره، دانمارک وآلمان است که به عنوان پر هزینه‌ترین کشور‌ها از نظر سرمایه گذاری درآموزش وپرورش هستند.

مشاور پیشین وزیر آموزش و پرورش اظهار کرد: برخی شرکت‌های بزرگ فناوری طی سال‌های گذشته توجه ویژه‌ای برای بازار‌های آموزشی داشتند. این سرمایه گذاری نه تنها سود‌های کلان روانه خزانه آن‌ها کرده بلکه دقیقا توانسته اند نسل جوان و فعال کشور‌ها را به سمت خود معطوف کنند و به عنوان هواداران همیشگی در کنار خود منفعت داشته باشند. باید بدون، چون و چرا و خط و نشان پذیرفت که نقش آموزش در رشد و توسعه اقتصادی کشور‌ها از منظر اقتصاددانان و برنامه ریزان کلان اهمیت ویژه‌ای دارد.

او اضافه کرد: برهمین اساس اعلام می‌کنند سرمایه گذاری برای آموزش نیاز اصلی بشر وهر کشوری است، زیرا باعث ارتقای سطح دانش، آگاهی، توانمندی، اشتغال، تولید، درآمدزائی، بهداشت وسلامت و رفاه کلی زندگی جامعه می‌شود.

مجاوری تصریح کرد: حال با توجه به اینکه همه به صورت عام ومسئولین به صورت خاص از این موضوع اطلاع داشته وقطع به یقین باور دارند پس چرا در برنامه ریزی‌های کلان کشوری به هردلیل و برهان به این دستگاه عظیم تعلیم وتربیت توجه کمتری کرده اند.

معلم؛ تکمیل کننده زنجیره تعلیم و تربیت

او با اشاره به معضل مزمن مسایل مالی و اعتباری در آموزش و پرورش گفت که به خاطر دارم از سال ۱۳۶۸ که به عنوان دبیر به آموزش وپرورش تعهد داده ام، دائما این نقیصه بزرگ وحل نشدنی کمبود منابع مالی برای آموزش وپرورش را از همکاران فرهنگی، مسئولان وزارت و برنامه ریز کشور شنیده ام و اینجانب که متولی بخش اصلی بودجه ومنابع مالی این دستگاه بوده ام فکرکردم که چقدر تفاوت باید بین نگاه‌ها در حدود ۲۰ دستگاه اجرائی یا سایر دستگاه‌های دیگر کشور وجود داشته باشد.

مدیرکل اسبق دفتر برنامه و بودجه آموزش و پرورش تاکید کرد: باید توجه داشته باشیم که در ساختار آموزشی در کل کشور‌ها شاید بدون کلاس بتوان تدریس کرد مثل کپر‌های سیستان و مدارس عشایری و شاید بدون تجهیزات آموزشی مدرن مثل بسیاری از مدارسی که درس خوانده ایم ودرس داده ایم و بازدید داشته ایم بازهم می‌توان تدریس کرد وشاگرد خوب تربیت کرد؛ شاید بتوان بدون کتاب وجزوه درس داد و از دانش آموز امتحان گرفت ونمره قبولی را کسب کرد؛ اما هیچگاه نمی‌توان بدون معلم این فرایند و زنجیره تولید را تکمیل کرد.

به عقیده او یکی از مهمترین وسخت‌ترین قسمت‌های زنجیره تامین نیروی انسانی ماهر، نیمه ماهر و متخصص در تعلیم وتربیت افراد هستند که توسط معلم ومربی صورت می‌گیرد و اگر این عنصر به هر دلیل حذف، کم رنگ، بی انگیزه، سرخورده و نومید شود باید منتظر شکست‌های پی درپی در توسعه اقتصادی واجتماعی کشور باشیم.

مجاوری افزود: معلم ومربی فکر وهدفشان تربیت انسان‌های آگاه با توانمندی‌های مختلف است؛ به همین دلیل بازارکار در هر بخش که نیروی انسانی متخصص و تکنسین نیاز دارد می‌تواند در جامعه آن را بیابد؛ زیرا معلمی شغل نیست یک هنری است که در راه عشق به توسعه وطن وجامعه فعالیت می‌کند. شاید سال‌ها با حداقل‌های ممکن در حقوق ومزایا تحمل کند، اما دست از فعالیت جدی خود برندارد، زیرا وجدان بیداری دارد ومی داند که این کودک، نوجوان وجوانی که در کلاس درس او حضور دارد سرمایه کشور برای نسل‌های آینده است.

تنزل جایگاه اجتماعی و مالی معلم

مدیرکل اسبق دفتر برنامه و بودجه آموزش و پرورش گفت که بزرگترین زخم کهنه برای یک فرهنگی حس تبعیض بوده وهست. سال‌ها افرادی خواسته یا ناخواسته بر این پیکره عظیم تعلیم وتربیت کم لطفی‌هایی روا داشته اند که باعث شده است تا معلم از صدر جامعه کارکنان به بخش‌های بسیار پائین جامعه کار کنان دولت از منظر حقوق ومزایا برسند و متاسفانه این شد که امروز نارضایتی وشکوه‌های بسیار زیادی را از گوشه و کنار استان‌ها یا در فضای مجازی می‌شنویم.

او اظهار کرد: نقش امروز دولتمردان ونمایندگان بسیار سنگین‌تر شده است؛ باید از فرمایشات مقام معظم رهبری بهره برد ودر جهت مانع زدائی در هر بخش وسازمان و قانون و پشتیبانی همه جانبه بدون قول وقرار، بهاری دیگر در پی توجه واهمیت به شان وجایگاه معلمین در ابتدای سال تحصیلی جدید اقدام عملی صورت گیرد.

مجاوری بیان کرد: به عنوان یک کارشناس آموزش وپرورش وبودجه با آشنائی به قوانین بودجه، باور داشته و اعتقاد دارم که خیلی راحت می‌توان نسبت به تامین بودجه واعتبار برای اصلاح وبازنگری به حقوق متولیان و مربیان این دستگاه عظیم انسان ساز توجه کرد.

او اضافه کرد: باید بپذیریم که از نوشتن و تصویب کردن تبصره‌های هزار توی بودجه‌ای وارجاع دادن افزایش حقوق با هر عنوان (رتبه بندی، فوق العاده و...) معلمین به فروش شرکت‌های دولتی ومملکتی پرهیز کرد. فقط کمی اراده وهمت انقلابی می‌خواهد که کارشناسی بتواند این کمبود را از دل ردیف‌ها و جداول بودجه پیدا واجرا کند؛ ردیف‌هایی که خواسته وناخواسته بزرگ شدند و بودجه‌های جداولی که در قانون بودجه آورده شده اند، اما برای آموزش کشور کمبود داشتند، همانگونه که برای سایر دستگاه‌ها از میان ردیف‌های بودجه، طرح وبرنامه و فعالیت‌های رنگین یافت می‌شود.

دلیل اجرایی نشدن طرح رتبه‌بندی معلمان بعد از یک دهه چیست؟

مجاوری با اشاره به اینکه می‌توان در مانع زدائی و رفع مشکل این وزارتخانه بسیار مهم کشور گام برداشت، تصریح کرد: جای تعجب دارد؛ حدود ۱۰ سال است که برای اجرای یک طرح به عنوان رتبه بندی هزاران ساعت و بخشنامه و دستور و اقدام صورت گرفته است و باز می‌شنویم که ایراد‌های زیادی دارد. این عدم اجرا آیا ناشی از نگارش است و تحلیل کارشناسی و پاک کردن صورت مسئله نداشتن اعتبار است؟

او یادآوری کرد: اگر به دنبال کشوری با معیار‌های ایرانی - اسلامی هستیم چاره‌ای نداریم با معلم و این قشر روشن و آگاه صادق باشیم. چاره‌ای نداریم این قشر را هم مثل سایر دستگاه‌های آموزشی واجرائی کشور ببینیم و مدیریت کلان این دستگاه عظیم را به دست کارشناسان و دلسوزان این قشر بسپاریم.

مجاوری اظهار کرد: اگر به فکر میلیون‌ها دانش آموز آینده ساز کشور هستیم باید از بیانات غیر کارشناسی و رفتار‌های غیرموجه در مواجهه با حق و حقوق آموزش و پرورش که هر یک مهم هستند (حقوق معلم، سرانه دانش آموزی، تجهیزات آموزشی و...) پرهیز شود.

مشاور پیشین وزیر آموزش و پرورش یادآوری کرد: باید بپذیریم اصلی‌ترین سرمایه‌های زندگی خود و مردم را که همانا فرزندان هستند برای تربیت صحیح، آگاه بخشی، دانش افزایی و توانمند سازی وشکوفا سازی استعداد‌های بالقوه به دست همین معلمین با هر عنوان (نهضتی، خرید خدمتی، حق التدریس، دولتی، غیر دولتی، سرباز معلم، پیمانی، آزمایشی، رسمی و...) سپرده‌ایم و کاری بسیار خطیری انجام داده ایم.

او با اشاره به اینکه معلمان در تمام دوران‌های بحرانی کشور خصوصا جنگ تحمیلی، کمبود‌های اقتصادی و طی دوسال گذشته در اوج بیماری سخت نفس گیر کرونا همراه جامعه بوده اند، گفت که آن‌ها با کمترین داشته‌ها و از وسایل شخصی و به صورت تمام وقت شبانه روز سعی کردند بهترین آموزش ممکن را در مدارس شهری، عشایری، کپری، سنگر جبهه، اتاق وحتی انباری وآشپزخانه شخصی خود به صورت مجازی ارائه دهند ویکبار دیگر دوش به دوش سایر ارکان کشور مثل بخش درمان و... در کنار مردم ودانش آموزان فعالیت کردند که جای هرگونه تقدیر مادی ومعنوی برای این قشر زحمتکش خالی است.

توسعه آموزش و پرورش باید جایگزین توجه به ساختمان‌های عظیم شود

مجاوری بیان کرد: اگر به دنبال یک کشور مترقی وتوسعه یافته هستیم به جای ساختمان‌های عظیم وزیبا با معماری‌های جذاب وسنگ‌های مرمری بانک ها، سازمان ها، ادارات، شرکت ها، بنیاد‌ها و... به دنبال توسعه همه جانبه آموزش وپرورش باشیم. او اضافه کرد: به فکر ساخت شان وجایگاه زخم خورده معلم ومربی، استفاده مناسب از دوران پسا کرونا و فضای مجازی، ساخت وتوسعه تجهیزات آموزشی جدید با علم روز برای فرزندان ودانش آموزان خود باشیم.

مدیرکل اسبق دفتر برنامه و بودجه آموزش و پرورش یادآوری کرد: فراموش نکنیم دانش آموخته امروز مدارس، نیروی فعال سال‌های آینده کشور خواهد بود و آموخته‌های امروز نتیجه کارکرد فردا خواهند بود و اکنون که حس تبعیض در بین فرهنگیان زیاد شده است، باید این حس نابرابری وکم توجهی را خیلی زود درمان کنیم وبه پرسش مهر ریاست جمهوری نگاه جدیدی داشته باشیم.