پشت پرده اقدام جدید چین در رابطه با ایران چیست؟

شایانیوز- در روزهای اخیر، انتشار یک خبر سبب شد تا برخی از غافلگیر شدن مجدد کشورمان به واسطه همراهی چین با امارات در زمینه طرح ادعاهای ارضی این کشور با محوریت تملک جزایر سه گانه خلیج فارس علیه ایران سخن بگویند. ماجرا از این قرار است که ظاهرا امارات متحده عربی با همراهی چین سعی دارد تا زمینه را برای اقدام حقوقی علیه ایران در رابطه با تملک جزایر سه گانه تنب بزرگ، تنب کوچک و ابوموسی در مراجع قضایی بین المللی فراهم کند.

البته که امارات متحده عربی در ماه های اخیر از رهگذر تقویت پیوندهای خود با چین و روسیه به عنوان دو عضو مهم و تعیین کننده شورای امنیت سازمان ملل متحد، در قالب صدور چندین بیانیه مشترک، توانسته پالس های معناداری را به کشورمان در زمینه طرح و برنامه های خود در آینده با محوریت جزایر سه گانه ایرانی ارسال کند. موضوعی که سبب شده تا شاهد باشیم وزات خارجه کشورمان نیز به تازگی اقدام به احضار سفیر چین و تسلیم مراتب اعتراض شدید کشورمان به رویکرد چینی ها در رابطه با مساله مذکور کند.

با این همه، اینطور به نظر می رسد که چین به طور خاص در پیشبرد دستورکار مذکور تحت تاثیر دو محرک و انگیزه مهم و محوری است.

اولا، چینی ها سال هاست که اولویت اصلی و اولیه خود در حوزه دیپلماسی بین المللیشان را مسائل اقتصادی تعریف کرده اند. از این رو، چین در سال های گذشته به نحو گسترده ای اقدام به تقویت پیوندهای اقتصادی و تجاری خود با کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس نظیر امارات نیز کرده و از این رهگذر بر آن بوده تا منافع قابل‌توجهی را کسب کند. معادله ای که سبب شده تا حجم مناسبات اقتصادی چین با کشورهایی نظیر امارات متحده عربی و یا عربستان سعودی به نحو قابل توجهی افزایش یابد.

از این رو، بخش قابل توجهی از نوعِ کنش و رویکردهای چین به امارات، متاثر از انگیزه ها و منافع اقتصادی است و همین مساله نیز سبب شده تا پکن در همراهی با ادعاهای امارات علیه مالکیت جزایر سه گانه ایرانی، همراهی جدی را از خود نشان دهد. به بیان ساده تر، وزنِ همکاری های اقتصادی چین با امارات بر وزن همکاری هایش با ایران می چربد و همین مساله آن را ترغیب به نزدیک شدن بیش از پیش به ابوظبی و ادعاهای آن علیه کشورمان کرده است.

دوم اینکه در سال های اخیر تقابلات قدرت های شرقی و غربی جهان ماهیت به مراتب عیان تری را به خود گرفته و شاهد بوده ایم که این دسته از قدرت ها، صف آرایی های آشکاری را نیز در  برابر یکدیگر در جبهه های مختلف در پیش گرفته اند. از این رو، چین نیز با درک منطقه خاورمیانه و البته غرب آسیا به عنوان یک منطقه راهبردی که حوزه نفوذ سنتی آمریکا و قدرت های غربی بوده، سعی داشته تا نفوذی جدی و عمیق را در این منطقه جغرافیایی تجربه کند.

معادله ای که توسعه روابط سیاسی و اقتصادی با کشورهای عرب حاشیه خلیج فارس را به یک اولویت برای چینی‌ها تبدیل کرده و البته که آن ها برای تحقق این مساله ارائه برخی امتیازها به این دسته از بازیگران را در دستورکار داشته اند. موضوعی که یکی از نمودهای عینی خود را در همراهی چین با ادعاهای ارضی امارات علیه کشورمان به نمایش می گذارد. مسائلی که همه و همه ضرورت اتخاذ یک دیپلماسی فعال را به کشورمان گوشزد می کنند.