اولین کاندیدای اصلاح طلبان در انتخابات ۱۴۰۰ کیست؟

عارف در آن مقطع در نامه انصرافش نوشته بود: «غروب دوشنبه بیستم خرداد ماه، مرقومه‌ای از جناب آقای سید محمد خاتمی دریافت نمودم. ایشان طی این نامه در مقام رهبری اصلاحات، ادامه حضورم را در صحنه انتخابات یازدهمین دوره ریاست ‌جمهوری به مصلحت ندانسته‌اند. از آنجا که از ابتدای ورودم به عرصه انتخابات بارها بر موضع تمکین از اجماع با محوریت جناب آقای خاتمی تأکید نموده‌ام و همچنین بر اساس منشور اخلاق انتخاباتی منتشرشده توسط این‌جانب، خود را متعهد به رعایت اخلاق و انجام تعهداتم می‌دانم؛ لذا با عنایت به ‌نظر صریح جناب آقای خاتمی و تجارب انتخابات دو دوره گذشته ریاست‌جمهوری، انصراف خود را از ادامه رقابت‌های انتخاباتی اعلام می‌دارم».

گویا در همان زمان هم اصلاح‌طلبان نه به خاطر روحانی، بلکه به دلیل اصرار هاشمی ‌رفسنجانی حمایت خود را از عارف برداشتند؛ چنان‌که ابراهیم اصغرزاده درباره سیاست اصلاح‌طلبان در آن مقطع، سال پیش به «شرق» گفته بود: « آقای هاشمی بعد از رد صلاحیتش از سوی شورای نگهبان، سرمایه اجتماعی خود را در مذاکره با اصلاح‌طلبان روی میز گذاشت و اصرار کرد فقط باید از آقای روحانی حمایت کرد و زیر بار حمایت از آقای عارف نرفت؛ در واقع اصلاح‌طلبان با آقای هاشمی ائتلاف کردند، نه با آقای روحانی. اصلاح‌طلبان هم به دلیل آنکه آقای روحانی سابقه خوبی در این عرصه [مذاکرات هسته‌ای] داشت، از او حمایت کردند».

البته عارف پیش از انتخابات ۹۲ هم در دو مقطع دیگر قصد نامزدی در انتخابات ریاست‌ جمهوری را داشت؛ یکی بعد از پایان کارش در دولت اصلاحات که می‌خواست در انتخابات ریاست‌جمهوری نامزد شود اما به گفته خود او به ‌دلیل جلوگیری از انشقاق میان اصلاح‌طلبان، حتی قصدش را علنی نکرد: «در آن زمان من معاون ‌اول بودم و به‌طور طبیعی معاونان‌ اول کاندیداهای بالقوه برای انتخابات ریاست‌جمهوری هستند. در بخش‌های‌ مختلف هم کار کرده بودم و برای مدیریت کشور آمادگی داشتم، اما هنگامی که احساس کردم قرار است به این فضا دامن بزنم، از ورود به چنین فضایی خودداری ورزیدم و حتی نگذاشتم مسئله کاندیداتوری‌ام مطرح شود».

گفتنی است عارف در گفت‌وگوی دیگری علت حضور نیافتنش در انتخابات ۸۴ را حضور اکبر هاشمی ‌رفسنجانی در انتخابات عنوان کرده بود. یک بار دیگر هم در انتخابات ریاست‌جمهوری سال ۸۸ که بنای حضور داشت، اما با ورود سیدمحمد خاتمی به عرصه انتخابات، از صحنه بیرون رفت که البته در نهایت خاتمی نیز به نفع میرحسین موسوی از ادامه حضور در انتخابات منصرف شد. خود عارف در این زمینه به خبرگزاری «ایلنا» گفته بود: «تا قبل از اینکه رئیس دولت اصلاحات کاندیدای ریاست‌جمهوری بشود، کاندیدا بودم، اما هنگامی که ایشان آمدند، ریاست ستادشان را بر عهده گرفتم».

او حالا و در انتخابات ۱۴۰۰ گویا بنا دارد یک بار دیگر شانس خود را امتحان کند. عارف در مهر ماه همین امسال در میان خبرنگاران گفته بود: «من اگر باید بیایم میدان، راحت می‌آیم و اگر نباید بیایم تا بر اساس خرد جمعی شخص بهتری بیاید، نمی‌آیم... همیشه در ذهنم این بوده که اگر فردی مناسب‌تر از خودم پیدا کردم، بکشم کنار. بنابراین من از حالا نمی‌توانم بگویم که برای ۹ ماه دیگر چه کار می‌خواهم بکنم. من برای خودم در هر دوره از انتخابات راهبردی را مشخص کرده‌ام و به نظرم مهم‌ترین راهبرد همه جریان‌های سیاسی کشور برای انتخابات آتی ریاست‌جمهوری، مسئله مشارکت در انتخابات است. اگر خدای ناکرده مشارکت ۴۰ درصدی در انتخابات مجلس برای مثال به ۳۷ درصد برسد، برای کشور فاجعه است».

حالا اما حسن رسولی، یکی از شخصیت‌های نزدیک به محمدرضا عارف، به نوعی خبر از نامزدی او در انتخابات ریاست‌جمهوری سال آینده داده است. او در گفت‌وگو با خبرگزاری «مهر» گفته است: «آقای عارف در سال ۹۲ در فهرست داوطلبان انتخابات ریاست‌جمهوری قرار داشت و تنها اصلاح‌طلب حاضر در آرایش انتخاباتی آن زمان بود که بنا بر مصالح ملی و در تبعیت از رهبری اصلاحات و خرد جمعی اصلاح‌طلبان به نفع روحانی کناره‌گیری کرد. نظر شخصی بنده این است که او [عارف] داوطلب انتخابات می‌شود، اما اینکه این حدس به یقین تبدیل خواهد شد، هم باید از او سؤال کرد و هم مقداری جلو رفت تا افق انتخابات شفاف‌تر و روشن‌تر شود».