کرونا جهش یافته
جهش ویروسی، ویروسی با لباس جدید!
تغییراتی که در کدهای ژنتیکی یک میکروارگانیسم رخ می دهد را موتاسیون (Mutation) یا جهش می نامند.
شایانیوز- این روزها تیتر یک تمام خبرگزاریها به جهش جدید ویروس کرونا که در انگلستان و آفریقای جنوبی پدیدار شده است معطوف شده است. اخبار متعددی درباره این نوع از موتاسیون SARS-CoV2 از گوشه و کنار شنیده میشود. شدت بیماری زایی و سرایت آن تفاوت هایی با نوع ویروسی که از ووهان چین پدیدار شد دارد.
جهش ویروسی چیست؟ نوع موتاسیون یافته ویروس چه ویژگیهایی دارد؟ واکسنها چه میزان در برابر تغییرات ویروسی موثر هستند؟ همه اینها سوالاتی هستند که در این مقاله به دنبال پاسخ علمی برای آنها خواهیم بود.
جهش ویروسی چیست؟
تغییراتی که در کدهای ژنتیکی یک میکروارگانیسم رخ میدهد را موتاسیون (Mutation) یا جهش مینامند. این تغییرات همیشه معنادار نیستند اما در مواقعی هم میتوانند با بیان پروتئینهای بازسازی شده، شکل تهاجمیتری از ویروس را به نمایش درآورند.
این اتفاق به کرات دربارهی بسیاری از ویروسها از جمله ویروس آنفولانزا در حال وقوع است. ویروس هر سال با با بازآرایی ژنتیکی، لباس جدیدی برتن کرده و مهمان کشورهای مختلف میشود.
در نتیجه این روند مداوم، از زمان ظهور ویروس در اواخر سال 2019، هزاران جهش مشخص در ژنوم SARS-CoV-2 بوجود آمده است.
جهشهای کرونا ویروس
در طول پاندمی کرونا ویروس هر ماه دانشمندان جهشهای جدیدی از ویروس را شناسایی میکنند و واریانتها که همان ویروسهای جدید اما بازآرایی شده هستند تحت پژوهشهای بیشتر قرار میگیرد. در موارد زیادی هر کشور درگیر یک نوع خاصی از واریانتهای بازآرایی شده قرار گرفته است.
نوع جدید جهش یافته که در انگلستان شناسایی شده است خصوصیات متمایزی دارد که توجه بسیاری از دانشمندان در سرتاسر جهان را به خود معطوف ساخته است. این واریانت که B.1.1.7 نام دارد دارای 17 جهش مختلف در کد ژنتیکی خود است؛ و هشت مورد از این جهش ها در قسمت مهمی از ویروس بنام Spike که محلهای اتصالی میکروارگانیسم به سلولهای میزبان است قرار دارد.
برخی از جهشهای کرونا ویروس نگران کننده هستند.
محققان در طی پژوهشهای خود بر روی سویه ویروسی جدید انگلیسی به جهشهایی پی برده اند که میتواند دریای روند مبارزه با ویروس را پر تلاطم کند. یک جهش، به نام N501Y، باعث میشود که ویروس محکمتر به سلولهای انسان متصل شود. این جهش همچنین به طور مستقل در یک سویه دیگر در آفریقای جنوبی نیز ظاهر شده است.
جهش دیگری به نام D614G باعث افزایش قدرت سرایت ویروس میشود. B.1.1.7 همچنین حاوی مقدار کمی حذف در کد ژنتیکی خود است که این حذف به ویروس کمک میکند تا راحتتر از چنگال سیستم ایمنی بدن بگریزد.
اما خبرها درباره سویه جهش یافته شناسایی شده در آفریقای جنوبی کمی متفاوتتر است. طبق پژوهشهای انجام شده این سویه که 501.Y.V2 نام گذاری شده است، تغییرات اساسی در تاجهای ویروس یا همان Spike که محل اتصال به سلولهای میزبان میباشد ایجاد کرده است.
متخصصان سازمان بهداشت جهانی اظهار داشته اند روند مبارزه با سویه کرونا ویروس آفریقای جنوبی بسیار مشکلتر از سویه انگلیسی میباشد.
سویه های جدید جهش یافته روند مبارزه پاندمی را تغییر نمیدهند.
سرعت انتشار ویروس به عوامل زیادی از جمله رفتار افراد در یک جامعه بستگی دارد. به این معنی که ماسک بزنند، از نظر جسمی فاصله داشته باشند و از اجتماعات بزرگ جلوگیری کنند.
سویههای جدید شناسایی شده بیماری شدیدتری ایجاد نمیکنند.
دانشمندان تاکنون مدرکی دال بر اینکه نوع میکروارگانیسم جهش یافته باعث بیماری شدیدتری میشود را کشف نکردهاند و همانطور که گفته شد فقط انتقال سریعتری بین جوامع را سبب میشود که این موضوع نیز میتواند نرخ مرگ و میر را افزایش دهد.
نگران نباشید! واکسنها همچنان موثر هستند.
زمانی که شما واکسن دریافت میکنید، سیستم ایمنی بدنتان علیه بخشهای کلیدی ویروس شروع به تولید مولکولهایی پروتئینی میکند که آنتی بادی نام دارد. آنتی بادیها توانایی خنثی سازی ویروس را دارد و جلوی گشت زنی ویروس در نقاط مختلف بدن را میگیرند.
شرکتهای مختلفی پس از انجام آزمایشهای تکمیلی اعلام کردند که واکسنهای ساخته شده باز هم میتوانند سپر مقاومی علیه ویروسهای جهش یافته باشند.
بنابراین حتی اگر جهش شامل 17 نوع مختلف باشد، برخی از آنتی بادی هایی که این واکسن را هدف قرار میدهند، هنوز به ویروس متصل شده و آن را خنثی میکنند.
چندین مطالعه نشان داد که جهش در قسمتهای اتصالی ویروس میتواند فعالیت خنثی سازی آنتی بادی ها را تا 10 برابر کاهش دهد. اما پاسخ سیستم ایمنی هنوز هم ممکن است به بدن اجازه دهد تا ویروس را از جهات مختلف مسدود کند.
اگرچه جهش میتواند آنتی بادی هایی را که روی آن قطعه خاص از پروتئین تاجی متمرکز شده اند را مسدود کند، اما بر آنتی بادی هایی که برای جستجوی سایر قسمت های ویروس آموزش دیده اند، تأثیری نخواهد داشت.
اسکات هنسلی، متخصص ایمونولوژی و زیست شناسی مولکولی دانشگاه پنسیلوانیا گفت: "این یک مدل کلید و قفل است. اگر قفل تغییر کند، شاید کلید دیگر نتواند وارد آن شود."
با تمام این اوصاف، متوجه خواهیم شد که ما با یک ویروس هوشمند در حال مبارزه هستیم. همزمان با پیشرفت ما در حوزههای مختلف از جمله تولید واکسن و روشهای پیشگیری، ویروس نیز در حال پیشرفت است. شاید هنوز مسیر پر پیچ و خمی در راه مبارزه با این میکروارگانیسم جهانی در پیش باشد، اما باید امیدوار بود زیرا علم، تنها راه نجات است.
دیدگاه تان را بنویسید