بنزین در سال 1402؛ افزایش قیمت یا محدودیت عرضه؟

هر چند مقامات دولتی بارها موضوع افزایش نرخ بنزین در سال جاری را رد کرده‌اند اما تصمیماتی که برای محدود کردن عرضه سوخت در کشور اتخاذ شده، این شائبه را ایجاد کرده است که افزایش قیمت بنزین رخ خواهد داد.

به گزارش «شایانیوز» نرسی قربان، تحلیلگر انرژی در گفتگو با خبرآنلاین با اشاره به اینکه عقب‌ماندگی قیمت بنزین نسبت به نرخ‌های بین‌المللی واقعیت دارد، گفت: نکته اما اینجاست که قدرت خرید جامعه ایرانی نیز با استانداردهای بین‌المللی فاصله دارد. در ضمن تورم ایران چند سال مداوم بالاتر از ۴۰ درصد است و افزایش قیمت بنزین می‌تواند شوکی تورمی را دوباره متوجه اقتصاد ایران کند.

وی با اشاره به سبد سوختی ایران گفت: به دلیل بالا بودن سهم بنزین از سبد سوختی ایران، این کالا همواره جوانبی غیراقتصادی را همراه خود دارد.

او در توضیح این مطلب افزود: بررسی تاریخ پنجاه تا شصت سال اخیر نشان می‌دهد؛ تغییرات قیمت بنزین همواره با تنش‌های اجتماعی و سیاسی همراه بوده است. این در حالی است که تغییرات قیمتی بنزین در کشورهای دیگر چنین حساسیت بالایی را ایجاد نمی‌کند.

وی گفت: هر چند نرخ سوخت همواره برای همه کشورها از اهمیت بالایی برخوردار است اما حساسی بر مساله بنزین در ایران چیزی فراتر از عرف و استاندارد جهانی است. وی پیش‌بینی کرد قیمت بنزین در سال جاری دستخوش افزایش نشود اما دولت با سیاست‌های غیرقیمتی و اعمال محدودیت، فضای عرضه بنزین را دستخوش کاهش کند.

قیمت واقعی بنزین چقدر است؟

سعید مداح مروج، عضوهیات مدیره و مدیر هماهنگی و نظارت بر عملیات شرکت ملی پالایش و پخش فرآورده‌های نفتی گفته است برای پالایش هر بشکه خوراک حدود ۳۰ تا ۳۵هزار دلار سرمایه‌گذاری نیاز است به عبارتی برای ساخت یک پالایشگاه ۲۰۰ هزاربشکه‌ای نفت خام حدود ۶ تا ۷ میلیارد دلارسرمایه نیاز خواهد بود و در شرایط فعلی، تولید هر لیتر بنزین ۱۸ هزار تومان هزینه در بردارد که این رقم برای هر لیتر نفت‌گاز ۱۸ تا ۲۰ هزار تومان است.

نرسی قربان درباره اعداد و ارقام اعلامی در این زمینه گفت: فکر می‌کنم هرینه پالایش هر لیتر بنزین برای دولت در محدوده همین ۱۸ هزار تومان باشد و اگر قیمت نفت خام نیز در این پروسه در نظر گرفته شود، بهای هر لیتر بنزین از ۲۵ هزار تومان فراتر خواهد رفت اما همان‌طور که گفتم اقتصاد ایران و قدرت خرید و شرایط اجتماعی به گونه‌ای نیست که بتوان برای واقعی کردن قیمت بنزین تصمیم گرفت.

وی اضافه کرد: تصمیم‌گیری در مورد قیمت بنزین تنها به فاکتورهای اقتصادی مرتبط نیست. نمی‌شود به این نکته استناد کرد که چون بنزین در ترکیه و کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس از ایران گران‎تر است، باید در ایران هم گران شود. شرایط اقتصادی ایران شباهتی به این کشورها ندارد و موضوع مهم نیز همین نمته است.

باز هم پای تحریم در میان است

وی با اشاره به اینکه تحریم‎های نفتی و گازی، سرمایه‌گذاری در ایران را نشانه رفته است، گفت: ایران کشوری نفت‌خیز است و منابع گازی غنی دارد اما عدم سرمایه‌گذاری در این سال‌ها سبب شده است سهم ایران از بازارهای انرژی روز به روز کمتر از قبل شود. به عبارت دیگر تحریم عامل مهمی است که مانع ورود سرمایه و تکنولوژی به ایران شده است و در نتیجه شاهدیم که هر روز بیشتر از گذشته اقتصاد ایران با بحران در این زمینه روبرو می‌شود.

وی با اشاره به اینکه درآمد دولت محدود است و در شرایط نبود سرمایه‌های خارجی، مجبور است بخشی از منابع خود را صرف تامین هزینه‌های نگهداری تاسیسات نفتی و گازی کند، گفت: مهمترین چالش ایران حل موضوع تحریم است. به عبارتی اگر ایران بتواند بحران خود را در این بخش برطرف کند، مشکلات کم‌کم حل خواهند شد.

این کارشناس اقتصاد انرژی ادامه داد: به عبارت دیگر لازم است دولت درآمد خود را صرف تامین بهداشت، آموزش هزینه کند و سرمایه‌گذاری در بخش نفت و گاز را به سرمایه‌گذاران خارجی و خصوصی بسپارد اما متاسفانه تحریم این معادلات را به هم ریخته است.مشکل تحریم حل شود، گره انرژی در ایران باز خواهد شد.

وی گفت: با برداشته شدن تحریم مطمئن باشید شرکت‌های خارجی در ایران حضور خواهند یافت.