چرا با گذشت سه سال، قانون هوای پاک اجرایی نمی شود؟

مجید فراهانی در گفت و گو با شایانیوز و با بیان اینکه در این قانون وظایف همه دستگاه ها از جمله وزارت نفت، سازمان حفاظت محیط زیست و شهرداری ها به طور شفاف بیان شده است، افزود: اما متاسفانه قانون هوای پاک نیز به عنوان یک قانون مترقی و خوب اجرا نمی شود.

وی با انتقاد از ضعف عملکرد دستگاه های متولی در این زمینه افزود: اگرچه سازمان محیط زیست به عنوان متولی اجرای قانون است، اما متاسفانه سایر دستگاه ها با این سازمان همکاری نمی کنند و این سازمان اختیارات لازم را برای به سرانجام رساندن وظایف دستگاه‌ها ندارد.

فراهانی ادامه داد: حال جای تعجب است که با وضعیت فعلی کلانشهرها، چرا رئیس جمهور این مسئله را در دستور کار اضطراری شورای عالی هوای پاک قرار نمی‌دهد و این شورا به ریاست رئیس جمهور تشکیل نمی شود تا معضل آلودگی هوا با استفاده از اختیارات رئیس جمهور حل شود. درخواست ما از رئیس جمهور این است که در اسرع وقت تشکیل شورای عالی هوای پاک را در دستور کار هیئت دولت قرار دهد.

وی آلودگی هوا را معضلی دانست که باید در سطح عالی و کلان به آن پرداخته شود، افزود: مهمتر از حق حیات و حق تنفس، مگر چه داریم که در حال حاضر در خطر قرار گرفته است.

فراهانی با بیان اینکه اعضای شورای شهر بارها معضل آلودگی هوا را تذکر داده و رفع آن را مطالبه کرده اند، ادامه داد: در این مقطع حیاتی درخواست ما این است که رییس جمهور و روسای سه قوه در این بخش وارد شوند و به این مسئله حیاتی و کلیدی رسیدگی کنند‌.

دکتر مجید فراهانی عضو شورای شهر تهران

وی همچنین با اشاره به عوامل آلودگی هوای پایتخت عنوان کرد: بر اساس شواهد موجود عوامل متعددی در آلودگی هوای پایتخت موثرند که از جمله آنها می توان به سوزاندن مازوت و گازوییل، موتورسیکلت ها و خودروهای متحرک، خودروهای دیزلی، صنایعی نظیر کارخانجات سیمان و... اشاره کرد. یکی از دلایل مهم آلودگی هوای تهران و کلانشهرها یعنی ۶۰ درصد این آلودگی ناشی از گوگرد آزاد شده از سوزاندن مازوت و همچنین گازوئیل مربوط به خودروهای دیزلی است.

فراهانی ادامه داد: پالایشگاه های کشور که ظرفیت تولید بیش از یک میلیون و ۸۰۰ هزار بشکه در روز را دارند، ۲۰ درصد تولیدشان مازوت و یا نفت کوره است. این نفت کوره حاوی گوگرد و همچنین ترکیبات فلزی مثل فلزات سنگین است که منشأ آلودگی های بیش از سه و نیم میکرونی است. لذا یکی از دلایل دیگر آلودگی کلانشهرها همین فلزات سنگین آزاد شده از سوزاندن مازوت است.

وی افزود: پالایشگاه ها روزانه ۴۰۰ هزار بشکه مازوت تولید می کنند که در گذشته این مازوت در کشتی ها و صادرات مصرف می شد‌. اما از ابتدای سال ۲۰۲۰ با ممنوع شدن مصرف مواد نفتی مازوت و گازوییل با درصد گوگرد بالای نیم درصد از سوی سازمان بین‌المللی دریانوردی، امکان مصرف گوگرد موجود در ۴۰۰ هزار بشکه تولیدی پالایشگاه ها در کشتی ها، طبق یک معاهده بین المللی امکانپذیر نبوده است. از طرفی امکان صادرات آن هم وجود نداشته، لذا از ابتدای سال ۲۰۲۰ دپوی سنگین مازوت را در کشور شاهد بوده‌ایم؛ به طوری که وزارت نفت امکان بیشتر این حجم از مازوت را نداشته است.

وی تاکید کرد: بنابرایمن این وزارتخانه چاره‌ای به جز تخلیه مازوت نیروگاه ها از طریق سوزاندن آن نداشته است. اما با توجه به اینکه سوزاندن مازوت گوگرد زیادی را آزاد می کند، بنابراین آلودگی زیادی را در تهران، البرز و قزوین به واسطه فعالیت دو نیروگاه شهید رجایی و منتظر قائم شاهد هستیم.

به گفته این عضو شورای شهر تهران، نزدیک ۲۰ سال است که وزارت نفت از زمان دولت دوم خاتمی، طرح هایی را برای گوگردزدایی از مازوت شروع کرده، اما این طرح عملیاتی نشده است. هرچند تکنولوژی‌های آن در کشورهای اروپایی و ژاپنی وجود دارد و با استفاده از این تکنولوژی ها می توان از طریق گوگردزدایی از مازوت و فرآوری مجدد آن، مازوت را به بنزین و سایر فراورده های ارزشمند پالایشگاهی تبدیل کرد، اما این اقدام به تکنولوژی و هزینه بالایی نیاز دارد و لذا این طرح که از دولت دوم خاتمی شروع شد، در دولت احمدی نژاد متوقف و مغفول ماند و در دولت روحانی هم پیگیری نشد.

وی ادامه داد: بنابراین کشور ما در زمینه تولید مازوت با درصد گوگرد بسیار پایین‌تر و تبدیل مازوت به سایر فرآورده های ارزشمند پالایشگاهی مشکل دارد؛ از طرف دیگر امکان صادرات و استفاده از آن را ندارد. لذا به علت این عدم سرمایه‌گذاری و پیگیری مناسب، دود این کوتاهی به چشم شهروندان تهرانی و همچنین سایر کلان‌شهرهایی مثل اراک و تبریز می‌رود که در اطراف آنها نیروگاه ها مازوت می سوزانند.

فراهانی در خاتمه یادآور شد: اگر از زمانی که پالایش مجدد مازوت در دولت دوم خاتمی کلید خورد، این موضوع پیگیری می‌شد و از طریق سرمایه گذاری خارجی و داخلی به نتیجه می رسید؛ اکنون با این وضعیت مواجه نبودیم‌.