نگرانی از ورود واکسن کرونا فاقد استاندارد به کشور

در حالی که در بسیاری از کشورهای همسایه ایران، واکسیناسیون عمومی کرونا آغاز شده است، اعلام خریداری واکسن کرونای روسی برای آغاز واکسیناسیون در کشور موجب مناقشه بر سر استاندارد نبودن این واکسن شده است. 

قرارداد خرید واکسن کرونای روسی در سفر ظریف به روسیه

هفته گذشته وزیر خارجه کشورمان، محمدجواد ظریف  سفری به روسیه داشت که طی آن قرارداد خرید واکسن کرونای اسپوتنیک‌وی روسی بین دو کشور امضا شد. بعد از این سفر نیز سفیر ایران در مسکو از خرید مقادیری واکسن کرونای اسپوتنیک‌وی از روسیه خبر  داد و اعلام کرد اولین محموله واکسن روسی در 16 بهمن به ایران تحویل داده خواهد شد.

سخنگوی سازمان غذا و دارو هم بعد از انتشار خبر فوق در توییترش نوشت: «مجوز مصرف اضطراری واکسن sputnik V  محصول شرکت کامالیای کشور روسیه در فرم محلول فریز شده و ویال‌های تک دوز / 5 دوز در ایران صادر شد. کیانوش جهانپور همچنین در توییت خود این واکسن را نخستین واکسن موفق ثبت شده در جهان خوانده و افزود: « به همین دلیل و با صدور مجوز تزریق، نخستین واکسن کرونای دارای مجوز مصرف در ایران به شمار می‌آید.»

از طرف دیگر دبیر قرارگاه عملیاتی ستاد ملی با مقابله گفت با ورود واکسن‌‌های مدنظر(واکسن کرونای اسپوتنیک‌وی)، واکسیناسیون حداکثر تا 20 روز دیگر آغاز می‌شود.

واکنش‌ها به خبر خرید واکسن کرونای روسی

بلافاصله بعد از اعلام خرید واکسن کرونای روسی و واردات آن توسط مقامات دولتی، دکتر مینو محرز از اعضای علمی کمیته ستاد ملی مبارزه با کرونا با انتقاد از واردات واکسن روسی اسپوتنیک‌وی اعلام کرد این واکسن روسی در هیچ کشوری تایید نشده است. محرز در مصاحبه با روزنامه جهان صنعت با بیان این‌که تهیه و واردات واکسن کرونای روسی توسط دولت از شانس بد مردم ایران است، تاکید کرد وی به عنوان یکی از کادر درمان، این واکسن را تزریق نخواهد کرد زیرا هیچ اطلاعاتی از آن منتشر نشده است.

مینومحرز همچنین درباره این که چه نوعی واکسنی استاندارد محسوب می‌شود، گفت: «واکسنی استاندارد است که مورد تایید یکی از منابع بین‌المللی باشد که یکی از آن‌ها، سازمان بهداشت جهانی و دیگری سازمان غذا و داروی اتحادیه اروپا است؛ در صورتی که واکسن روسی اسپوتنیک‌وی تاییدیه هیچ کشوری را ندارد.»

البته مینو محرز که عضو یکی از تیم‌های تحقیقاتی تولید واکسن کرونای داخلی است، تنها منتقد خریداری و واردات واکسن کرونای اسپوتنیک‌وی نیست. بعد از انتقاد محرز از خریداری واکسن کرونای روسی حسینعلی شهریاری، رییس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس هم اعلام کرد که به واکسن کرونای اسپوتنیک‌وی اعتماد ندارد. شهریاری به یکی از رسانه‌ها گفت: « درباره هر واکسن خارجی نظر من این است که بعد از واردات، ابتدا خود مسئولان واکسن را بزنند و در صورتی که این واکسن مشکلی نداشت برای عموم مردم استفاده شود؛ چرا که وقتی از انجام مراحل کامل کارآزمایی بالینی اطمینان نداریم قرار نیست روی مردم ما آزمایش شود.»

از طرف دیگر اعضای مجمع عمومی سازمان نظام پزشکی در نامه‌ای به رییس جمهور، نگرانی خود را نسبت به نحوه انتخاب، تایید و خرید واکسن اسپوتنیک‌وی روسی اعلام کردند. آن‌ها در نامه خود به رییس جمهور نوشتند: «اطلاعات شفافی از مراحل تحقیق و ساخت این واکسن در دسترس نیست. واکسن اسپوتنیک‌وی توسط هیچ یک از منابع معتبر جهانی تایید نشده است و اثربخشی و بی‌خطری آن توسط مجامع جهانی و حتی شخصیت‌های علمی کرونا مورد تشکیک قرار گرفته است.»

از دست رفتن فرصت طلایی برای واکسیناسیون علیه کرونا 

سخنگوی سازمان غذا و دارو در واکنش به انتقادها از خرید واکسن روسی اسپوتنیک‌وی، مخالفان این واکسن را متهم به اظهارات غیر علمی و داشتن علایق شخصی و تعارض منافع کرد. کیانوش جهانپور تاکید کرد واکسن روسی اسپوتنیک‌وی در 14 کشور از جمله الجزایر، آرژانتین، امارات متحده عربی، بولیوی، مجارستان، پاکستان، مکزیک، گینه و بلاروس مجوز مصرف اضطراری دریافت کرده است.

جهانپور همچنین با اشاره به اظهارات مینو محرز در انتقاد از واکسن کرونای روسی گفت: ایشان مسئولیت و شانی در بررسی اطلاعات واکسن‌های کرونا ندارد و مسئول کارآزمایی یک واکسن کرونا در ایران است و نتایج تحقیقات این واکسن هم باید به سازمان غذا و دارو ارائه شود و پس از ارسال مستندات و اطلاعات، کمیسیون تشخیص صلاحیت ساخت و ورود دارو و مواد بیولوژیک سازمان غذا و دارو، بررسی‌های لازم را انجام می‌دهد.»

در سال جاری مقامات وزارت بهداشت برای تامین واکسن کرونای مورد نظر کشور چند روش مختلف یعنی خرید مستقیم از یک کشور خرجی، خرید از سبد کوواکس سازمان بهداشت جهانی، تولید مشترک واکسن با کوبا و ساخت واکسن داخلی را در پیش گرفته‌اند. هر چند هنوز هیچ کدام از این روش‌ها منجر به تامین واکسن معتبر کرونا در کشور و آغاز واکسیناسیون نشده است.

سیاست‌های وزارت بهداشت و تعلل مقامات مربوطه در تامین واکسن کرونای مورد نیاز کشور موجب انتقاد کارشناسان حوزه و بهداشت درمان شده است. بسیاری نگران از دست رفتن زمان طلایی برای واکسیناسیون با تعلل مسئولان در تامین واکسن کرونای معتبر برای مردم کشور هستند. این تعلل و خودداری از خرید واکسن معتبر ممکن است موجب افزایش چشمگیر قربانیان کرونا در کشور از جمله در بین کادر بهداشت و درمان شود.