اعمال و فضیلت ایام البیض در ماه رجب چیست؟

۱۳ رجب برابر با میلاد با سعادت حضرت علی بن ابی طالب (ع) است. ایام البیض (به معنای روزهای سفید)، به روزهای سیزدهم، چهاردهم و پانزدهم ماه قمری گفته می‌شود. در روایات بر اعتکاف و روزه گرفتن در این ایام تأکید شده است. نزد شیعیان، ایام البیض رجب و در مرتبه بعد شعبان و رمضان، از اهمیتی ویژه برخوردار است.

امام صادق (ع) فرمود: خداوند به این امت سه ماه ارزشمند عطا کرد که به امت های قبل نداده بود و آن ماهها، رجب، شعبان و ماه رمضان است و سه شب نیز به این امت عنایت کرد که به امت های پیشین نداده بود و آن شب های سیزدهم و چهاردهم و پانزدهم این ماه‌ها است و همچنین سه سوره (بافضیلت و پرمحتوا) به این امت عطا کرد که به امّت های سابق نداده بود و آن سوره های «یس»، «مُلک» و «توحید» است، از این رو هر کس که میان این سه فضیلت جمع کند، میان بهترین عطاهای این امّت جمع کرده است».

حضرات آیات نوری همدانی و مکارم شیرازی با توجه به تفاوت ماه رجب و ایام البیض امسال با سالهای گذشته و نظر به اینکه شیوع ویروس منحوس کرونا باعث تعطیلی مراسم مذهبی این ماه ازجمله اعتکاف در مساجد شده است، بر انجام اعمال ویژه ماه رجب به‌صورت فردی و برگزاری مراسم دعا، توبه و استغاثه توسط شیعیان در زمان مشخص تأکید کردند.

اعمال شب سیزدهم ماه رجب

مستحب است در هر یک از ماه رجب و شعبان ورمضان، در شب سیزدهم دو رکعت نماز اقامه شود که در هر رکعت حمد یک مرتبه و یس وتَبارَکَ المُلْکُ و توحید خوانده شود و در شب چهاردهم چهار رکعت یعنی دو نماز دورکعتی به همان کیفیّت و در شب پانزدهم شش رکعت به سه سلام به همان کیفیّت . از حضرت صادق علیه السلام روایت است که هر کس این اعمال را انجام دهد همه فضایل این سه ماهرا دریابد و همه گناهانش غیر از شرک آمرزیده شود.

اعمال روز سیزدهم ماه رجب

اول روز از ایام البیض است و ثواب بسیارى براى روزه این روز و دو روز بعد واردشده و اگر کسى قصد انجام  اعمال اُمّ داوُد را دارد باید این روز را روزه بگیرد ودر این روز بنا بر قول مشهور بعد از سى سال از عام الفیل ولادت با سعادت حضرت امیرالمؤ منین علی علیه السلام در میان کعبه مُعَظَّمه واقع شده است .

اعمال ام‌داوود

عمل ام‌داود که عمده اعمال روز سوم ایام البیض یعنی روز پانزدهم ماه رجب است، براى برآمدن حاجات و برطرف شدن غصه‌ها و دفع ظلم ظالمان مؤثر می باشد. کیفیت آن چنین است که وقتی فردی بخواهد این عمل را بجا آورد، روز سیزدهم و چهاردهم و پانزدهم را روزه بگیرد و در روز پانزدهم نزدیک ظهر غسل کند و وقت زوال ظهر، نماز ظهر و عصر را بجا آورد در حالتی که رکوع و سجودشان را نیکو انجام دهد و در مکانی خلوت قرار بگیرد که چیزى او را مشغول نسازد و کسی با او سخن نگوید وقتی نماز به اتمام رسید رو به قبله بنشیند و 100 مرتبه سوره حمد، 100 مرتبه سوره اخلاص، و 10 مرتبه آیه الکرسى را قرائت کند. سپس سوره‌های انعام، بنى‌اسرائیل، کهف، لقمان، یس، صافات، فصلت، شوری، دخان، فتح، واقعه، ملک، قلم و انشقاق و سوره‌های بعد از انشقاق را تا آخر قرآن قرائت کند و پس از اتمام در حالی که رو به قبله است دعای ام داوود را که در کتاب مفاتیح الجنان شیخ عباس قمی آمده با توجه بخواند.

اعمال شب پانزدهم ماه رجب

شب پانزدهم رجب هم از لیالى متبرکه است و در آن چند عمل از جمله غسل، زیارت امام حسین (ع)، ۶ رکعت نماز به «حمد»، «یس»، «ملک» و «توحید»، ۱۰۰ رکعت نماز در هر رکعت بعد از «حمد» ۱۰ مرتبه «توحید» وارد شده است، «شیخ مفید» در المقنعه از حضرت امیرالمؤمنین ‌ (ع) روایت کرده که هر که این عمل را بجا آورد، حق تعالى به سوى او ۱۰ ملائکه بفرستد که از او دشمنان او را از جن و انس دفع کنند و ۳۰ فرشته نزد مَوْت او بفرستد که او را از آتش پنجم ایمن کنند.

الف- غسل

ب- احیاء آن شب به عبادت.

ج- زیارت امام حسین (ع)، اگر از نزدیک نشد از دور هم کفایت می‌کند.

د- شش رکعت نماز که در شب سیزدهم گفته شد.

ه- اقامه ۳۰ رکعت نماز که در هر رکعت حمد و ۱۰ مرتبه سوره توحید قرائت شود. این نماز را سید بن طاووس از حضرت رسول اکرم (ص) نقل کرده است که فضیلت بسیار دارد.

و- ۱۲ رکعت نماز که هر دو رکعت به یک سلام ختم می‌شود که در هر رکعت هر یک از سوره‌های حمد، توحید، فلق، ناس، آیة الکرسى و قدر چهار مرتبه قرائت شود و بعد از سلام چهار مرتبه گفته شود: «اَللهُ اَللهُ رَبّى لا اُشْرِکُ بِهِ شَیْئا وَلا اَتَّخِذُ مِنْ دُونِه وَلِیّا» و پس از اتمام نماز اقامه کننده آن هر حاجتی که دارد را از خداوند متعال درخواست کند. این نماز را سید بن طاووس از امام صادق (ع) روایت کرده است.

اعمال روز پانزدهم ماه رجب

این روز نیز روز مبارکى است و برای آن روز انجام چند عمل توصیه شده است:

الف- غسل.

ب- زیارت حضرت امام حسین (ع). از ابن ابى بصیر نقل شده است که گفت: از امام رضا (ع) پرسیدم که در چه ماهی امام حسین (ع) را زیارت کنیم؟

حضرت فرمودند: در نیمه رجب و نیمه شعبان.

ج- اقامه چهار رکعت نماز که دو تا دو رکعتی خوانده شود و بعد از سلام دست خود را بلند کند و بگوید:

«اَللّهُمَّ یا مُذِلَّ کُلِّ جَبّارٍ وَ یا مُعِزَّ الْمُؤْمِنینَ اَنْتَ کَهْفى حینَ تُعْیینِى الْمَذاهِبُ؛ وَ اَنْتَ بارِئُ خَلْقى رَحْمَةً بى وَ قَدْ کُنْتَ عَنْ خَلْقى غَنِیّاً وَ لَوْ لا رَحْمَتُکَ لَکُنْتُ مِنَ الْهالِکینَ وَ اَنْتَ مُؤَیِّدى بِالنَّصْرِ عَلى اَعْدائى وَ لَوْ لا نَصْرُکَ اِیّاىَ لَکُنْتُ مِنَ الْمَفْضُوحینَ یا مُرْسِلَ الرَّحْمَةِ مِنْ مَعادِنِها وَ مُنْشِئَ الْبَرَکَةِ مِنْ مَواضِعِها یا مَنْ خَصَّ نَفْسَهُ بِالشُّمُوخِ وَالرِّفْعَةِ فَاَوْلِیاؤُهُ بِعِزِّهِ یَتَعَزَّزُونَ وَ یا مَنْ وَضَعَتْ لَهُ الْمُلُوکُ نیرَ الْمَذَلَّةِ عَلى اَعْناقِهِمْ فَهُمْ مِنْ سَطَواتِهِ خاَّئِفُونَ اَسئَلُکَ بِکَیْنُونِیَّتِکَ الَّتِى اشْتَقَقْتَها مِنْ کِبْرِیاَّئِکَ وَ اَسئَلُکَ بِکِبْرِیاَّئِکَ الَّتِى اشْتَقَقْتَها مِنْ عِزَّتِکَ وَ اَسئَلُکَ بِعِزَّتِکَ الَّتِى اسْتَوَیْتَ بِها عَلى عَرْشِکَ فَخَلَقْتَ بِها جَمیعَ خَلْقِکَ فَهُمْ لَکَ مُذْعِنُونَ اَنْ تُصَلِّىَ عَلى مُحَمَّدٍ وَ اَهْلِ بَیْتِهِ». روایت شده است که هر کسی که غمى دارد اگر این دعا را بخواند خداوند او را از اندوه و غم آسایش بخشد.