مسعود باخانمان کیست چرا طلبه نشد؟

این شب ها سریال «باخانمان» به کارگردانی برزو نیک نژاد از شبکه سه سیما پخش می شود. سریالی کمدی با فضایی که می تواند برای مخاطبان تلویزیونی که مدت ها است سریالی با این سبک و سیاق ندیده اند جذاب باشد. قصه های خانوادگی و کاری شخصیتی به نام «مسعود خاکپور» که در نوبه خود او را دچار چالش هایی می کند. از فرزند خواندگی تا استاد دانشگاه و ماجرای عاشقانه او با دختر عمویش و ... همگی در این سریال دیده می شوند.

با «حسام محمودی» بازیگر نقش مسعود در این سریال که این شب ها به یکی از چهره های تلویزیونی تبدیل شده است گفت و گو کردیم.

** تا الان بازخوردها چطور بوده است؟

- بازخوردها مثبت بوده است و تا به حال بازخورد منفی از مخاطبین سریال نشنیدم.

** تا به حال در میان کارهای تلویزیونی که بازی کرده بودید به این اندازه بازخورد مثبت دریافت کرده بودید؟

- نه واقعا خیلی ویژه بود.

** فکر می کنید دلیلش چه بوده؟

- یکی از دلیل هایش این است که اینجا نقش اصلی بازی می کنم و هر شب دیده می شود و معمولا وقتی هر شب دیده می شوی بیشتر هم درباره ات حرف می زنند. از اولین حضورم در سینما ده سالی می گذرد و اگر از همان سال هم حساب کنیم در تمام این سالها اگر کم کم هم آموخته باشم موجود کامل تری نسبت به گذشته شدم.

** این ماجرا به داستان سریال هم ربط دارد. چون شما در سریال «زعفرانی» هم بازی کردید و آنجا یکی از نقش های تقریبا محوری را داشتید.

- بله قبول دارم که همه چی به قصه برمی گردد. اما قیاس با زعفرانی خیلی درست نیست چون اگر آن نقش از کلیت قصه حذف می شد هیچ اتفاقی برای سریال نمی افتاد. اما شخصیت مسعود از جمله کاراکترهایی است که نمی شود از قصه حذفش کرد و اگر بخواهیم این کار را انجام دهیم قصه دیگر پیش نمی رود.

** همان زمان که قصه سریال «باخانمان» به شما پیشنهاد شد کدام گزینه برایتان اولویت داشت؟

- بیشتر از همه چیز حضور برزو نیک نژاد برایم مهم بود. به خاطر اینکه دوست داشتم با برزو کار کنم و قصه هم برایم از جهات مختلف جذاب بود. اینکه کمدی بود و من تا حالا کمدی کار نکرده بودم و آنهم کمدی موقعیت. کاراکتر مسعود هم برایم خیلی جای کار داشت و برایم جالب بود که مردم شخصیت یک استاد دانشگاه را دوست دارند، اما نمی شود منکر این شد و کارگردان بخش هایی را به کار تزریق می کند.

** خودتان هم قبول دارید در قالب شخصیت مسعود آدم دیگری شدید؟

- خیلی خوشحالم از این موضوع و خودم هم معتقدم همینطور است چون همه چیز به درستی در کنار هم چیده شده است. روزهای اولم در این سریال خیلی سخت بود روزهایی که کلی کار انجام می دادم و برزو من را اصلاح می کرد اما از جایی به بعد دیگر دستم آمد چکار کنم و سعی کردم با همان متر و معیار پیش بروم. چه در مدل نگاه کردن و حرف زدن و ... که کاراکتر برای تماشاگر دوست داشتنی شود و خیلی سعی کردم تا این اتفاق رخ دهد.

** به حضور برزو نیک نژاد برای انتخاب این نقش اشاره کردید اما دلیلش را نگفتید؟

- از وسواسی که در کار با بازیگر دارد خیلی شنیده بودم و برای هر بازیگری این فرصتی است که در مسیر بازیگریش چنین افرادی در کنارش باشند و شبیه به یک کلاس بازیگری بود که حالا من هر روز درگیرش بودم و البته با یک گروه حرفه ای که خیلی هم اجازه خطا کردن ندارید و همه این چالش ها برایم جذاب بود.

** گویا نقش مسعود در اجرا دچار تغییراتی شده بود.

-بله، در ابتدا مسعود یک طلبه ای بود که هنوز ملبس نشده بود و تصمیم گرفتند که طلبه نباشد.

** شاید به خاطر تکراری شدن قصه های یک طلبه به این بخش ورود نکردند.

- نه اینطور نیست. مگر در تلویزیون کارهای تکراری ساخته و پخش نمی شود؟ به نظرم شاید کمی دستمان را در شوخی کردن می بست و شاید به این دلیل بود و همه معترض می شدند. حتی در جلسه هایی که مقام معظم رهبری در سال های گذشته با کارگردان های تلویزیونی داشتند و چند وقت پیش وایرال شد، این را بیان کردند که با همه شوخی کنید اما تلویزیون اینطور رفتار نمی کند. ما نقشی داشتیم که مربوط به نیروی انتظامی بود و همین دوستان در خنده دار ترین موارد اظهار نظر می کردند و همین ها باعث می شود بعد از مدتی آدم به خودش می گوید برای چی دارم کار کمدی می کنم؟ در این سریال هم خیلی اذیت شدیم و اگر اجازه دهند کمی فضایمان دوستانه تر شود خیلی بهتر است. این تلویزیون جایی است که سالهای سال تعداد زیادی هنرمند تربیت کرده است.

من عقیده ای درباره تئاتر دارم و فکر می کنم به عنوان کسی که کارم را از تئاتر شروع کردم این اجازه را داشته باشم که درباره آن حرفی بزنم.  آنهم این است که تئاتر از روزی ضربه خورد که از مرکزیت خارج شد و ما دیگر نمی رفتیم تئاتر شهر تئاتر ببینیم و می رفتیم ایرانشهر نمایشی را تماشا می کردیم. تئاتر ما به کوچه پس کوچه رفت و کوچه پس کوچه های تنگ و با دیوارهای بلند و جاهای ناشناخته و عجیب و غریب و از مرکزیت خارج شد و آن وقت همان تئاتر خودش را به اندازه سلیقه مخاطبش پایین کشید و طوری شد که تبدیل به یک سرگرمی آخر هفته ای برای برخی ها شد و اینطور بود که عده ای لااقل برای پز دادن هم که شده می رفتند تئاتر می دیدند.  

تلویزیون نباید این اشتباه را بکند و نباید به اندازه سلیقه مخاطبش خودش را پایین بکشد. در همین تلویزیون هزاردستان تولید شده مختارنامه تولید شده و برنامه های عروسکی ویژه ای داشته است. خیلی از بازیگرانی که الان استارهای سینما هستند از همین تلویزیون آمدند و دیده شدند. اعتقادم این است که الان تلویزیون باید از همه این افرادی که از طریق تلویزیون به این شهرت رسیدند بخواهد در ازای قراردادی برایش کار کنند. این هم من را خوشحال می کند که خیلی ها می گویند ما با سریال شما دوباره داریم تلویزیون نگاه می کنیم.

**‌ شخصیت مسعود یک استاد دانشگاه بود ، اما فرزند یک خانواده از قشر متوسط جامعه است. جمع شدن همه این ویژگی ها آنهم در یک شخصیت کار سختی است و فکر می کنم همین هم باعث شد تا این نقش تفاوت های ویژه ای با سایر نقش هایی که تا به حال شما بازی کردید داشته باشد.

- بله، به هر حال شخصیت اگر متناقض باشد جذاب می شود. یعنی اینکه سر یک دوراهی باشد و همواره نداند چه تصمیمی بگیرد و در نهایت تصمیمی بگیرد که مخاطب هم حیرت کند. اساسا اینکه یک آدمی با ویژگی های مسعود این مسیر را انتخاب کند که این خانواده پر از بحران را با آغوش باز بپذیرد و با همه بحران ها کنار بیاید و از خود واقعی اش که برای ساخته شدنش زمان بسیاری گذاشته است، فاصله بگیرد، به نظرم بُعد سلوک شخصی به کاراکتر می دهد و مخاطب متوجه می شود که این شخصیت به مرور دارد بزرگ می شود و جهان و علاقه اش تغییر می کند.  

** داستان کلی که در این سریال دستمایه قرار داده شده است، بیشتر از کمدی شبیه به یک درام است و اتفاق هایی که برای مسعود رخ می دهد کاملا غیر کمدی است.

- بخش زیادی از این ماجرا به این برمی گردد که سریال کمدی موقعیت است و این بخش جدایی ناپذیرش است. اتفاق های جدی می افتد که تاثیرش روی مسعود اینطور است. همین موضوع بخش تعقل ذهن مخاطب را فعال می کند و باعث می شود خنده ای کوتاه روی لبان او نقش ببندد و لازم نیست به قهقهه ختم شود چونکه در اصل هدفش قهقهه نیست.

** شما در این سریال نقش جدی را در کاری کمدی بازی می کنید. این از ابتدا در قصه وجود داشت؟ یا اینکه خودتان دوست داشتید شخصیتی جدی را بازی کنید؟

- نه این در واقع تمهید کارگردانی آقای نیک نژاد بود. یک بازیگر در بازیگری اش دوست دارد تائید شود و سعی می کند بامزه تر باشد و تیکه های بامزه بگوید تا مخاطب را بخنداند اما برزو خیلی حواسش به این ماجرا بود و شخصیت مسعود هم نباید کمدی می شد چونکه ما از او انتظار نداریم چیزی بگوید که ما بخندیم.

** یکی دیگر از ویژگی های مسعود استاد دانشگاه بودن او است. خودتان در برهه ای از زمان تدریس می کردید. چقدر از خودتان وام گرفته بودید و تا چه میزان هم با شما متفاوت بود؟

- خیلی زیاد فرق داشت و من سعی کردم خودم را در این بخش گردگیری کنم و حسام مدرس را در خودم پیدا کنم. به این خاطر که کار پژوهشی خیلی دوست داشتم برای برگزاری یک کلاس سه ساعته در یک هفته حدود ۱۲ ساعت مطالعه می کردم. حواسم کاملا به همه بچه ها بود و از همان روز اول اسم کوچکشان را حفظ می کردم و سعی می کردم فضا را دوستانه کنترل کنم. از طرفی خیلی هم جدی بودم و اگر برای مثال فردی را از کلاس اخراج می کردم دیگر حاضر نمی شدم سر کلاس پذیرایش باشم. خودم وقتی تدریس می کردم با بچه ها مثل یک دوست بودم و تفاوتش با مسعود به خاطر درسی است که تدریس می کند. حتی تدریس در آموزشگاه با دانشگاه متفاوت است.

** در دانشگاه درس می دادید؟

- نه آموزشگاه بازیگری درس می دادم و یک زمانی هم برای بچه هایی که می خواستند امتحان فوق لیسانس کارگردانی تئاتر دهند کلاس می گذاشتم که برای امتحان کنکور آماده شان کنم.

** تحصیلاتتان در چه زمینه ای بود؟

- در مقطع لیسانس حقوق قضایی خواندم و فوق لیسانس کارگردانی تئاتر خواندم و طوری درس خواندم که بتوانم تدریس هم انجام دهم و همان سال رتبه ام 3 شد.

** چقدر به این شخصیت ویژگی هایی اضافه کردید؟

- خیلی غیر قابل تفکیک  است به این دلیل که در این چند ماه موارد زیادی اضافه و کم شده است و جدا کردنش کار سختی است و نمی توانم بگویم کدامش برای من بوده و کدام در قصه و کارگردانی بوجود آمده است و در اصل باید گفت این ویژگی ها در هم تنیده شده است.

** شما کار حرفه ای تان را از کمدی شروع کردید اما در ادامه خیلی در این ژانر نماندید. چرا؟ ترجیح خودتان این بود که در کمدی نمانید و به سمت کارهای جدی بروید؟

- اولین فیلم سینمایی ام خسته نباشید بود که همان سال در جشنواره فجر به دلیل های مختلف مورد بی مهری قرار گرفت. بعد از آن سلسه فیلم هایی بازی کردم که همگی جدی بود و برخی هایش هم در بخش هنر و تجربه و غیر بازاری قرار می گرفت. حتی فیلم مرگ ماهی هم که با آقای حجازی کار کردم خیلی خوب دیده نشد. همینطور شد که صبر کردم و خیلی هم اصراری به دیده شدن نداشتم و بعد از مدت ها دوباره توانستم با این نقش برگردم.

** خودتان کمدی را دوست دارید؟

- بله به دلیل های خیلی زیادی دوستش دارم. سعی می کنم نقشم را خوب انتخاب کنم و ژانر برایم اولویت ندارد.

** یک کمدی خوب دارای چه ویژگی هایی است؟

- باید به تماشاگری که الان با یک کلیپ در گوشی موبایلش می تواند عجیب ترین فیلم ها را در جهان ببیند، صادق باشد و نباید تماشاگر حس کند به او توهین می شود و باید بخشی از فردیت او را تحت تاثیر قرار دهد که امروز در اجتماع آن بخش از فردیتش دچار ناکارآمدی شده است و به همان بخش تلنگر بزند که دارد آسیب می بیند و این باعث می شود که آن بخش را ترمیم کند و اجتماعش را بسازد و در نتیجه حالش را خوب می کند.

** تا به حال کسی به استاد دانشگاه بودن مسعود و ورود به معضلات هیئت علمی دانشگاه، واکنشی نداشته است و همین شما را به عنوان بازیگر این نقش دچار محدودیت نکرده است؟

- هنوز نه واکنشی در این باره نداشتیم. اما اساسا سعی می کردیم به مواردی که حس می کنیم محدودیت است ورود نکنیم و کنترلش می کردیم.

** بعد از این کار مشغول کار دیگری نشدید؟

- سریالی را پیشنهاد داشتم که قبول نکردم و این روزها بیشتر استراحت می کنم.

سریال «باخانمان» به کارگردانی برزو نیک نژاد و تهیه کنندگی زینب تقوایی هر شب از شبکه سه سیما پخش می شود. در این سریال آتیلا پسیانی، افسانه بایگان، سعید امیرسلیمانی، حسام محمودی، مارال فرجاد، شهره لرستانی، حسن پورشیرازی، الهام اخوان و ... به ایفای نقش پرداختند.