ثبت رکورد تاریخی قیمت کاکائو/ شکلات‌های محبوب از سبد خرید مردم حذف می‌شوند؟

کاکائو به‌عنوان یکی از محبوب‌ترین خوراکی‌ها در سطح جهان، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. اما طی دو‌ سال گذشته بارها اخباری مبنی بر کاهش تولید این  محصول و افزایش قیمت آن در جهان منتشر شده که این موضوع نگرانی تولید‌کنندگان، تجار و مصرف‌کنندگان را برانگیخته است.

به گزارش «شایانیوز» به نقل از تجارت نیوز؛ حال سوال اینجاست که علت  کاهش تولید کاکائو  در سطح جهان چیست و  این شرایط تا چه حد بر بازار ایران تأثیر گذاشته است؟

علت کاهش تولید کاکائو در سطح جهان

دلایل مختلفی برای افزایش قیمت کاکائو در سطح جهان وجود دارد که مهم‌ترین دلیل این امر کاهش تولید این محصول در کشورهای آفریقایی است. چراکه کشورهای تولید‌کننده کاکائو نظیر غنا و ساحل‌عاج در یک سال اخیر با بارندگی‌های نامنظم و خشکسالی مواجه شدند. از طرفی افزایش سن درختان کاکائو و عدم سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های کشاورزی هم در تشدید این بحران نقش بسزایی داشته است.

البته کاهش روند تولید فقط به  کاکائو محدود نمی‌شود، بلکه در حوزه تولید قهوه هم شرایط مشابهی حاکم است و کشاورزان آفریقایی با کاهش بازدهی روبه‌رو شدند.

طبق اطلاعات منتشر شده از سوی سازمان بین‌المللی کاکائو، طی دو سال گذشته تولید این محصول  با کسری 30 هزار تنی همراه بوده است. طوری که تولید کشورهای آفریقایی از 4.5 میلیون تن در سال 2023 به 4.1 میلیون تن در سال 2024 رسید.

طبق اطلاعات منتشر شده از سوی ایسنا، قیمت کاکائو در 18 دسامبر 2024  در آمریکا به 12 هزارو 646 دلار به ازای هر تن رسیده که این نشان‌دهنده افزایش سه برابری قیمت این محصول نسبت به سال‌های گذشته است. این  درحالی است که بالاترین قیمت کاکائو در سال 1977 به ثبت رسید. در این سال قیمت کاکائو 5300 دلار به ازای هر تن بود.

طبق اطلاعات متشر شده از سوی ایراسین، دو هفته قبل کاکائو با قیمت 12 هزار و 903 دلار در بورس شیکاگو معامله شد که بالاترین قیمت در طول تاریخ است.

وضعیت قیمت شکلات در ایران

از آنجایی که شکلات یک محصول بسیار پرطرفدار و پرمصرف در ایران است، در نتیجه قیمت این محصول در بازار ایران اهمیت پیدا می‌کند. بررسی فروشگاه‌های اینترنتی حاکی از آن است که قیمت شکلات در ایران طی یک‌سال اخیر با تغییرات چشمگیری مواجه شده است.

به طور مثال در آبان‌ماه سال گذشته، هر عدد شکلات پارمیدا 60 درصد با وزن 80 گرم با قیمت 59 هزارتومان به فروش می‌رسید. همچنین شکلات آیدین 200 گرمی  با قیمت 90 هزارتومان و شکلات شونیز با وزن 600 گرم هم با قیمت 330 هزارتومان در بازار عرضه می‌شدند.

البته در این بازه زمانی کیت‌کت 41 گرمی و کیت‌کت در بسته‌های 24 عددی به ترتیب 62 هزارتومان و یک میلیون تومان قیمت‌گذاری شده بودند. 

شکلات میلکا هم با قیمت 480 هزارتومان در خرده‌فروشی‌های سطح شهر به فروش می‌رسید. شکلات پارمیدا 96 درصد هم 797 هزارتومان به ازای هرکیلوگرم در اختیار مصرف‌کنندگان قرار می‌گرفت.

اما درحال حاضر، شکلات تلخ پارمیدا 60 درصد با وزن 80 گرم با قیمت 158 هزارتومان به فروش می‌رسد. همچنین   شکلات تلخ فله‌ای 96 درصد پارمیدا، دو میلیون و 500 هزارتومان به ازای هر کیلوگرم در بازار عرضه می‌شود. 

  همچنین شکلات میلکا هم 830 هزارتومان به ازای هر کیلوگرم خرید و فروش می‌شود.  کیت‌کت 24 عددی به قیمت یک میلیون و 120 هزارتومان و کیت‌کت با وزن 41 گرم به قیمت 52 هزارتومان در فروشگاه‌های سطح شهر عرضه می‌شوند.

شکلات تلخ لینت هم با وزن 150 گرم با قیمت 338 هزارتومان در اختیار مصرف‌کننده قرار می‌گرفت. اما الان این قیمت به 388 هزارتومان رسیده است.

میزان واردات کاکائو به ایران

از آنجایی که کاکائو یک محصول وارداتی است، بنابراین، میزان واردات آن بر تراز تجاری کشور تأثیر می‌گذارد. براساس آمارهای گمرک ایران در سال 1402، در مجموع 41 هزارو 600 تن کاکائو و فرآورده‌های مربوط به آن با ارزش 163 میلیون و 100 هزار دلار وارد کشور شده است. البته عوامل مختلفی نظیر تحریم، افزایش قیمت جهانی کاکائو و نوسانات نرخ ارز بر میزان واردات این محصول تأثیرگذار هستند. 

با توجه به افزایش سه برابری قیمت جهانی کاکائو و میزان نیاز بازار ایران به این محصول، قطعا واردات کاکائو در سال‌ 1403 ارزش قابل توجهی را به خود اختصاص می‌دهد.

تأثیر افزایش قیمت جهانی کاکائو بر کسب‌وکارها در ایران

افزایش قیمت جهانی کاکائو  بازار ایران را هم تحت تأثیر قرار داده و اقلام مختلف شکلات نسبت به سال‌های گذشته افزایش قیمت چشمگیری داشته‌اند.

شکلات  در بسیاری از شیرینی‌ها، کیک‌ها و دسرها کاربرد دارد. همچنین با استفاده از کاکائو انواع مختلفی از شکلات در کارخانه‌های ایرانی تولید می‌شوند. بنابراین به دلیل افزایش قیمت جهانی این محصول، تولید‌کنندگان هم مجبور می‌شوند کاکائو را با قیمت بالاتری تهیه کنند. به دلیل این شرایط شکلات به یک کالای لوکس در کشور تبدیل شده است. این شرایط باعث شده تا عرصه بر تولید‌کنندگان و تجار تنگ‌تر شود و قدرت خرید مردم هم به صورت قابل توجهی کاهش یابد.

از آنجایی که کسب‌وکارهایی نظیر کافه‌ها، قنادی‌ها و کارخانه‌های شکلات‌سازی به این محصول وابسته‌اند، بنابراین احتمال آسیب رسیدن به این کسب‌وکارها هم وجود دارد.