روی‌گردانی چین از خرید نفت ایران/ بازگشت ترامپ نفت ایران را روی آب نگه داشت؟

موضوع تشدید تحریم‌ها علیه صنعت نفت ایران، یکی از مهم‌ترین موضوعات اقتصادی-سیاسی حال حاضر ایران است. طوری که این تحریم‌ها، مستقیما سیاست‌های نفتی ایران را تحت‌الشعاع قرار می‌دهد.

به گزارش «شایانیوز» به نقل از تجارت نیوز؛ در تازه‌ترین اقدام و آن طور که تانکرترکز، موسسه ردیابی نفت‌کش‌ها در جهان، گزارش داده، به‌رغم کاهش صادرات نفت و میعانات گازی ایران در نیمه اول دسامبر، به ناگهان در نیمه دوم ماه افزایش یافته است.

پیش‌تر موسسه کپلر که نفتکش‌ها را ردیابی می‌کند اعلام کرده بود که صادرات نفت و میعانات گازی ایران به چین طی ماه نوامبر 30 درصد کاهش یافته و به پایین‌ترین سطح در چهار ماه اخیر یعنی ۱.۳۱ میلیون بشکه در روز رسید.

آن طور که کپلر توضیح داده، با توجه به تشدید تحریم‌های آمریکا علیه نفت‌کش‌های حامل نفت ایران، بسیاری از این نفت‌کش‌ها قادر به حمل محموله نبوده‌اند و از این رو، ذخیره‌سازی شناور نفت و میعانات گازی ایران افزایش یافته است. حال با توجه به آمار تانکرترکرز، به نظر می‌رسد که ایران در تلاش برای فروش محموله‌های شناور روی آب است.

با تشدید تحریم‌ها ذخایر نفت روی آب افزایش یافت

بنا بر گزارش موسسه کپلر، کاهش چشمگیر ۵۲۴ هزار بشکه‌ای فروش نفت ایران در ماه نوامبر نسبت به ماه قبل، تاثیر تنش‌های ژئوپولیتیک، کمبود انرژی داخلی و چالش‌های فزاینده حمل‌ونقل ناشی از تحریم‌ها را نشان می‌دهد. تحلیل کپلر از ۱۴۷ نفت‌کشی که امسال در حمل‌ونقل نفت خام ایران دخیل بوده‌اند، اختلال پیش‌آمده در پی دور جدید تحریم‌های آمریکا را آشکار می‌کند. این اتفاق منجر به افزایش ذخیره‌سازی شناور در نزدیکی مالزی و سنگاپور شده است.

بر اساس داده‌های تازه کپلر، میزان نفت ذخیره‌شده در نفت‌کش‌های شناور تا 15 دسامبر، حدود 16.82 میلیون بشکه بود. تقریبا دو سوم این مقدار در نفت‌کش‌هایی در سواحل شرقی مالزی ذخیره شده است.

بلومبرگ هم موضوع افزایش ذخایر نفتی شناور را تایید کرد

بلومبرگ نیز با انتشار گزارشی در 20 دسامبر عنوان کرد که حجم نفت ایران که در نفت‌کش‌های دریایی ذخیره شده، به بالاترین سطح از اواخر ژوئیه رسیده است. بلومبرگ دلیل این امر را تشدید تحریم‌های آمریکا علیه نفت‌کش‌های ایران پس از بازگشت دونالد ترامپ عنوان کرد.

داده‌های ردیابی کشتی که توسط بلومبرگ جمع‌آوری شده، نشان می‌دهد که نفت‌کش «بندیگو» با پرچم باربادوس، از 20 اکتبر در آب‌های سواحل مالزی لنگر انداخته و به طور کامل بارگیری شد. این کشتی 19 ساله، نفت خود را از یک نفت‌کش ایرانی به نام «هیلدا» که نفت را از پایانه صادراتی جزیره خارگ حمل کرده، دریافت کرده است.

همچنین نفت‌کش 22 ساله «انولا» که تحت پرچم جیبوتی فعالیت می‌کند، از 11 نوامبر در همان منطقه حضور دارد و با نفت خام ایران بارگیری شده است. این کشتی نفت خود را از یک ابرنفت‌کش دیگر به نام «دینو» که متعلق به شرکت ملی نفت ایران بوده، دریافت کرد. لازم به ذکر است که نفت‌کش «انولا» جزو نفت‌کش‌هایی بود که در لیست آخرین تحریم‌های آمریکا قرار داشت.

تاکنون تقریبا 35 نفت‌کش دخیل در صادرات نفت ایران توسط آمریکا تحریم شده و اکنون نیمی از نفت‌کش‌های ایران تحریم هستند. از سوی دیگر، تنها مشتریان نفتی ایران در چین، پالایشگاه‌های کوچک چینی هستند که به دلیل آلودگی بالا در معرض تعطیلی قرار دارند.

این پالایشگاه‌ها به دلیل تولید آلایندگی بالا و بهره‌وری پایین، از سوی دولت مرکزی چین هم تحت فشار قرار دارند و در کل از مبادلات بین‌المللی خارج هستند. از این رو، تحریم‌های وضع‌شده در روند این پالایشگاه‌ها تاثیر به‌خصوصی ندارند.

با روی کار آمدن ترامپ ذخایر شناور افزایش می‌یابد؟

داده‌های کپلر و ورتکسا نشان می‌دهد که صادرات نفت ایران در پاییز امسال بشدت کاهش یافته و تقریبا 500 هزار بشکه در روز نسبت به تابستان کم شده است. با توجه به تحریم شدن برخی از نفت‌کش‌های ایرانی، به نظر می‌رسد که این میزان نفت و میعانات گازی منجر به افزایش ذخیره‌سازی شناور شده است.

ذخیره‌سازی‌های شناور و بدون مشتری، زمان خروج دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا، از برجام هم افزایش چشم‌گیری یافته بود. در سال 2018، ذخایر روی آب ایران که عمدتا بدون مشتری باقی مانده بودند تا سطح ۶۰ میلیون بشکه نیز گزارش شده بود. اما این تعداد در آگوست ۲۰۲۳ به نزدیک صفر کاهش یافت و روند خرید نفت ایران از سوی پالایشگاه‌های کوچک چینی موسوم به «تی‌پات» افزایش یافت.

حال با توجه به روی کار آمدن ترامپ، بیم کاهش صادرات نفت ایران می‌رود. ترامپ در دوره پیشین ریاست جمهوری خود، با تقویت شرکت‌های نفتی آمریکا و تحت فشار گذاشتن کشورهایی مانند چین به خرید نفت از آمریکا، اوضاع را دگرگون کرد.

حال باید دید که با توجه به روی کار آمدن ترامپ، اوضاع صادرات نفت ایران چگونه می‌شود؟ آیا ذخایر نفت و میعانات گازی روی دریا افزایش می‌یابد؟