کرونا و تهدید امنیت غذایی

در صورت طولانی شدن دوره بحران کرونا، میلیون ها نفر در جهان اکنون و تا مدت های طولانی در آینده تاثیر این بحران را بر امنیت غذایی احساس خواهند کرد.

براساس گزارش رویترز، جمعیت آسیب پذیر بیش از دیگر اقشار جامعه جهانی با ناامنی غذایی فزاینده مواجه خواهد شد. تهدید ناشی از محرومیت دسترسی به مواد غذایی مطلوب، تحت الشعاع خطر فقدان منابع درامدی یا به طورکلی دسترسی نداشتن به مواد غذایی سالم قرار گرفته است.

بیش از ۸۲۰ میلیون نفر در جهان همزمان با تهدید همه گیری جهانی ویروس کرونا در چنین موقعیتی قرار خواهند گرفت. بی تردید تعداد افرادی که گرسنگی را تجربه خواهند کرد به شکل چشمگیری افزایش خواهد یافت. توصیه قرنطینه اجباری در سراسر جهان این مفهوم را دارد که میلیون نفر از کارکنان رستوران ها، صنعت گردشگری، هتل ها، صنعت سفرهای هوایی و سرگرمی ناگهان بیکار می شوند و با توسعه بحران اقتصادی، این موج بیکاری ها به صنایع دیگری نیز بسط خواهند یافت.

کیفیت غذای در دسترس نیز بدتر خواهد شد. غذاهای فراوری شده به دلیل قیمت و دسترسی بیشتر به آنها، اکنون محبوبیت دارند و احتمال دارد مصرف آنها به دلیل افزایش تعداد جمعیت دارای درآمد پایین و دسترسی دشوار به غذای سالم و ارگانیک افزایش یابد. سازمان خواروبار و کشاورزی (فائو) مجموعه اقداماتی را از جمله در زمینه توزیع مستقیم غذا برای خانواده های آسیب پذیر از جمله درکشورهایی مانند مکزیک و اجرای طرح هایی برای انتقال غذای سالم به منازل توصیه کرده است.

در برخی از کشورهایی که مجبور به اجرای قرنطینه اجباری هستند تولید وعرضه غذا یکی از خدمات ضروری محسوب می شود که در کنار خدمات درمانی، پلیس و نیروهای امنیتی باید همچنان به فعالیت خود ادامه می دهند. دلیل این امر روشن است مردم نیاز دارند چیزی بخورند و تولیدکنندگان و عرضه کنندگان مواد غذایی نمی توانند دورکاری کنند.

تامین غذا در بلندمدت با آینده ای نامشخص مواجه است و این امر بر کشاورزان و صیادان تاثیر می گذارد. بعید به نظر می رسد برخی از محصولات از جمله ذرت، برنج و گندم که در کمیت های صنعتی تولیدمی شوند و سیستم های پشتیبانی و حمل و نقل بسیار کارامدی دارند که تماس انسانی را به حداقل می رساند، اختلال چشمگیری را در تولید و عرضه تجربه کنند.

اما بسیاری از کانال های ارتباطی و تولیدات بین المللی احتمالا دچار اختلال خواهند شد که این امر می تواند ناشی از کمبود نیروی کار باشد. حمل و نقل بار تا همین حالا هم دچار نوسانات قابل توجهی بوده و کارگران مهاجر نیز در وضعیت تهدیدآمیزی قرار دارند. برای مثال، تعطیلی کنسولگری ها و محدودیت های مرزی ۲۵۰ هزار کارگر بخش کشاروزی مکزیک را که هر ساله با ویزای موقت کار در فصل برداشت محصول به آمریکا می روند، با مشکلاتی مواجه خواهد کرد.

تمرکز تعداد زیادی از کارگران برای تولید محصولی خاص نیز سرایت بیماری را افزایش می دهد و بر تولید در آینده تاثیرگذار است. تولیدکنندگان مواد غذایی فاسد نشدنی احتمالا با افزایش تقاضا مواجه خواهند شد؛ موضوعی که تاکنون در تقاضای حبوبات در سراسر جهان مشاهده شده است. ترس و نگرانی اولیه درباره میوه و سبزیجات تازه با بروز شواهد بیشتری که از سلامت آنها حکایت دارند، کاسته شده است. صنایع کشاورزی و شیلات به دلیل کاهش مصرف با توجه به تعطیلی رستوران ها و قرنطینه سازی ممکن است با کاهش مصرف مواجه شوند.

بسیاری به زودی به این درک خواهند رسید که غذا بهترین دارو است. کرونا بیشترین خطر را برای بیماران دیابتی یا کسانی که اضافه وزن دارند، ایجاد می کند. بنابراین ضروری است که اقداماتی برای کاهش مصرف غذاهای فراوری شده به عنوان عامل اصلی بسیاری از بیمارهای ناشی از سوء تغذیه اعمال شود.

تاثیرات کوتاه و بلند مدت کرونا بر امنیت غذا

در کوتاه مدت، کمبود حمل و نقل هوایی و زمینی انتقال غذای تازه را مختل می کند و در دراز مدت فقدان نیروی کار بر کاشت و برداشت محصولات اثرگذار است و می تواند به کمبود محصول و افزایش قیمت محصولات منجر شود.

با به زمین نشستن هواپیماها و توقف کانتینرهای حامل بار به دنبال بروز بحران اولیه کرونا در چین، انتقال سبزیجات از آفریقا به اروپا یا میوه جات از آمریکای جنوبی به ایالات متحده آمریکا مختل شد. با آغاز فصل بهار در اروپا، کشاورزان به دنبال نیروی کار کافی برای برداشت محصولاتی همچون توت فرنگی هستند این درحالیست که بسته شدن مرزها مانع ورود کارگران خارجی شده است.

فرانسه از شهروندان خود خواسته برای جبران کمبود تقریبی ۲۰۰ هزار نیروی کار خارجی بسیج شوند. در هند، از بین رفتن گسترده محصولات نمایان شده است زیرا قرنطینه کارگران را به خانه فرستاده و کشاورزان و بازار از نیروی کافی همزمان با فصل برداشت محصولاتی مانند گندم برخوردار نیستند.

فائو هشدار داده است شتاب برای خرید مواد غذایی از سوی کشورهایی که به واردات غذا وابسته هستند می تواند تورم جهانی غذا را علیرغم ذخایر فراوان آن ایجاد کند. محصولات تازه مانند میوه یا ماهی یا غلات فرآوری نشده مانند برنج، تغییرات فوری در عرضه و تقاضا را نشان می دهند.

با تداوم بحران آیا غذای کافی وجود خواهد داشت؟

تحلیلگران می گویند تامین غذاهای مصرفی در جهان کافی است. پیش بینی می شود تولید گندم در سطح بی سابقه ای در سال پیش رو خواهد بود. با این حال اشباع مواد غذایی صادراتی در اندکی از کشورها و محدودیت های صادراتی تامین کنندگان بزرگی که نگران عرضه کافی در کشورهای خود هستند می تواند زنجیره عرضه مواد غذایی را سست و شکننده تر کند.

برای مثال وزارت کشاورزی قزاقستان اعلام کرد: قصد دارد محدودیتهایی بر میزان مجاز صادرات گندم اعمال کند تا بتواند میزان کافی غلات برای تامین نیاز داخلی در دوره شیوع کرونا را تضمین کند.

برخی منابع خبری گزارش داده‌اند که قزاقستان از ماه جاری (آوریل) صاردات گندم را به ۲۰۰ هزار تن و صادرات آرد را به ۷۰ هزار تن محدود خواهد کرد. این به معنی کاهش قابل ملاحظه صادرات غلات این کشور وسیع آسیای مرکزی خواهد بود.

فائو درباره «نمودار شدن خطربحران غذا در جهان» هشدار داده و جلوگیری از این بحران را به اقدامات سریع برای حفاظت از آسیب پذیرترین اقشار جامعه، حفظ زنجیره تامین مواد غذایی و کاهش تاثیرات این بیماری همه گیر بر سیستم غذایی مشروط کرده است.

منبع: ایسنا