ارتباط مصرف مواد مخدر با افسردگی

در عصر حاضر به دلیل هرچه بیشتر ماشینی و دیجیتالی شدن کارها، انسان امروزی در معرض آسیب‌های شدیدی ناشی از احساسات منفی نظیر استرس، نگرانی و اضطراب قرار گرفته است. در نتیجه هر فردی ممکن است در صورت تجربه این احساسات منفی به برخی بیماری‌های روانی دچار شود که درمان آن‌ها می‌تواند به چالش بزرگی برای چنین افرادی تبدیل شود.

یکی از بیماری‌های روانی ناشی از تشدید علایم احساسات منفی در افراد، افسردگی است. البته احتمال فراوانی وجود دارد که هر فردی در طول زندگی خود، تحت تاثیر عوامل مختلفی روزهای بدی را تجربه کند، اما در چنین شرایطی موضوعی که بسیار اهمیت دارد، روشی است که افراد برای درمان این بیماری روانی از آن استفاده می‌کنند.

چون به طور معمول زمانی که افراد به افسردگی دچار می‌شوند، سریع‌ترین و دردسترس‌ترین روش را برای درمان بیماری روانی خود انتخاب می‌کنند که در بسیاری از موارد این روش مصرف انواع مواد مخدر خواهد بود. البته لازم به ذکر است، شاید دلیل اصلی بروز چنین اتفاقی سختی‌ها و دشواری‌ها مربوط به روش‌های اصولی درمان افسردگی باشد. چون افراد زیادی وجود دارند که توانایی تحمل آن‌ها را ندارند.

به‌علاوه در حال حاضر هر فردی می‌تواند در سریع‌ترین زمان ممکن به ماده مخدر موردنظر خود دسترسی پیدا کند؛ بنابراین کاملا بدیهی خواهد بود که برخی افراد برای درمان بیماری‌های روانی خود نظیر افسردگی به سراغ مصرف مواد مخدر بروند. همچنین مصرف برخی مواد مخدر می‌تواند در کاهش علایم تعدادی از بیماری‌های روانی موثر باشد، ولی مصرف مواد مخدر می‌تواند در بلند مدت مشکلاتی برای افراد ایجاد که درمان آن‌ها به مراتب سخت‌تر از درمان افسردگی است.

پس با توجه به موارد گفته شده ما در این نوشتار قصد داریم تا در ابتدا به این موضوعات بپردازیم که اساسا چه تفاوتی میان افسردگی و احساس غم و اندوه وجود دارد، مصرف کدام مواد مخدر می‌تواند علایم افسردگی را تشدید کند و از چه روش‌هایی می‌توان برای درمان افسردگی ناشی از اعتیاد استفاده کرد. در انتها نیز به موضوع ارتباط مصرف مواد مخدر با افسردگی خواهیم پرداخت، پس تا انتهای این نوشتار همراه ما باشید.

چه تفاوتی میان افسردگی و احساس غم و اندوه وجود دارد؟

افراد بسیاری ممکن است حتی در صورت بروز کوچکترین علایم ناراحتی و نگرانی، تصور کنند که به برخی بیماری‌های روانی به ویژه افسردگی دچار شده‌اند. اما در اینجا باید بگوییم، تصور ابتلا به افسردگی ناشی از ظهور کوچکترین نشانه‌های ناراحتی و نگرانی، کاملا اشتباه است. 

چون بیماری روانی افسردگی جنبه‌های گوناگونی دارد که احساس ناراحتی و نگرانی یکی از آن‌ها است. درواقع زمانی که فرد به افسردگی دچار می‌شود، در کنار ظهور احساساتی که در بالا به آن اشاره کردیم، تغییراتی در خلق و خوی او نیز ایجاد می‌شود.

ضمنا هر فردی ممکن است در مواجهه با مشکلاتی همچون از دست دادن یکی از عزیزان یا شغل خود و شکست خوردن به احساساتی مانند غم و اندوه دچار شود، اما بروز چنین احساساتی هرگز به بیماری روانی افسردگی منجر نمی‌شود. به‌علاوه افسردگی نشانه‌ها و علایم گوناگونی که در صورت مشاهده هر یک از آن‌ها، می‌توان نتیجه گرفت که فرد به این بیماری روانی دچار شده است. از جمله مهم‌ترین نشانه‌های افسردگی نیز می‌توان به موارد زیر اشاره کرد :

1. پر یا کم اشتهایی
2. گریه
3. کم خوابی یا بیش از اندازه خوابیدن
4. احساس بی ارزش بودن
5. بی حوصلگی
6. احساس درد
7. احساس گناه
8. کم شدن میزان انرژی بدن

مصرف کدام مواد مخدر می تواند علایم افسردگی را تشدید کند؟

همان‌طور که می‌دانید مصرف مواد مخدر تغییراتی فیزیولوژکی در بدن و مغز ایجاد می‌کند که در اثر چنین اتفاقی، احتمال فراوانی وجود دارد تا فرد معتاد به برخی بیماری‌های روانی نظیر افسردگی دچار شود. به‌علاوه بروز احساساتی مانند اضطراب و کاهش میل به انجام کارهای لذت‌بخش، جز جدایی‌ناپذیر پیامدهای منفی اعتیاد به مصرف مواد مخدر است.

ضمنا نتایج تحقیقات و مطالعات انجام شده در سالیان اخیر نشان می‌دهد، تقریبا ۶۰ درصد افرادی که به مصرف انواع مواد مخدر اعتیاد دارند، به برخی مشکلات و بیماری‌های روانی مانند افسردگی دچار خواهند شد. همچنین مصرف مواد و داروهای روان‌گردان به تشدید علایم این بیماری روانی کمک می‌کند. پس می‌توان گفت که نه تنها مصرف برخی مواد مخدر به کاهش علایم افسردگی کمک نمی‌کند، بلکه مصرف برخی مواد سبب تشدید علایم این بیماری روانی می‌شود.

از جمله مواد مخدر و محرکی که در تشدید علایم افسردگی نقش دارند، می‌توان به مواد مخدری مانند الکل، تریاک، حشیش و مواد محرکی همچون ریتالین، شیشه و کوکایین اشاره کرد.

ریتالین و کوکایین دو ماده محرکی هستند که عملکرد مشابهی دارند و مصرف ریتالین به سبب ساختار شیمیایی مواد درون آن، می‌تواند تغییراتی در عملکرد مغز ایجاد کند. درواقع مصرف ریتالین سبب می‌شود تا میزان بازجذب هورمون دوپامین در مغز به میزان قابل توجهی کاهش پیدا کند.

بنابراین در صورت اعتیاد به مصرف این ماده محرک، فرد باید هرچه سریع‌تر به ترک ریتالین اقدام کند. البته لازم به ذکر است که ترک این ماده محرک با سختی‌هایی همراه خواهد بود.

همان‌طور که در بالا به آن اشاره کردیم، مصرف ریتالین روی افزایش تولید هورمون دوپامین در مغز اثر می‌گذارد، به همین دلیل ممکن است زمانی که فرد معتاد فرآیند ترک ریتالین را آغاز کند، به سبب قطع ناگهانی مصرف این ماده محرک، به تدریج علایم افسردگی در فرد بروز پیدا کند.

از چه روش هایی می توان برای درمان افسردگی ناشی از اعتیاد استفاده کرد؟

هر فردی ممکن است در صورت اعتیاد به مصرف انواع مواد مخدر، به مشکلات و بیماری‌های روانی نظیر افسردگی دچار شود. اما نکته مهمی که باید به آن توجه ویژه‌ای داشته باشید این است که چنانچه فردی برای درمان مشکلات و بیماری‌های روانی ناشی از اعتیاد خود به مصرف مواد مخدر اقدامی نکند و از روش‌های همچون خوددرمانی یا تسکین موقتی علایم این بیماری‌ها استفاده کند، علایم افسردگی تشدید خواهد شد.

از این رو یکی از بهترین روش‌های درمانی افسردگی ناشی از اعتیاد به مصرف انواع مواد مخدر، درمان زیرنظر یک پزشک متخصص است. درحقیقت پزشک در تمامی مراحل درمان مراقبت‌های حمایتی موردنیاز فرد را تامین می‌کند و احتمال بروز مشکلاتی در طی فرآیند درمان را به حداقل می‌رساند.

ارتباط مصرف مواد مخدر با افسردگی

میان مصرف مواد مخدر با افسردگی رابطه‌ای دو سویه برقرار است. یعنی بروز یکی می‌تواند سبب تشدید علایم دیگری شود. از این رو درمانی موثر خواهد بود که به صورت همزمان، مشکلات ناشی از آن‌ها را تحت پوشش قرار دهد. به‌علاوه فردی معتادی به دنبال درمان بیماری روانی افسردگی خود است، باید از برنامه‌های توانبخشی نیز استفاده کند تا در کنار ترک اعتیاد، افسردگی او نیز درمان شود.

سخن پایانی

در آخر باید بگوییم که یکی از بیماری‌های روانی ناشی از تشدید علایم احساسات منفی در افراد، افسردگی است. البته احتمال فراوانی وجود دارد که هر فردی در طول زندگی خود، تحت تاثیر عوامل مختلفی روزهای بدی را تجربه کند، اما در چنین شرایطی موضوعی که بسیار اهمیت دارد، روشی است که افراد برای درمان این بیماری روانی از آن استفاده می‌کنند.

چون افراد بسیاری برای درمان برخی بیماری‌های روانی خود نظیر افسردگی به مصرف برخی مواد مخدر روی می‌آروند، اما مصرف مواد مخدر تغییراتی فیزیولوژکی در بدن و مغز ایجاد می‌کند که در اثر چنین اتفاقی، احتمال فراوانی وجود دارد تا فرد معتاد به برخی بیماری‌های روانی نظیر افسردگی دچار شود.