آشنایی با علائم شقاق یا زخم مقعدی و بهترین روش های جراحی
یکی از آزاردهنده ترین بیماری‌های نشیمنگاهی شقاق یا فیشر مقعد است که فرد مبتلا به آن متحمل درد و ناراحتی زیادی می‌شود.
احساس ناخوشایند درد و سوزش در ناحیه مقعد یکی از مشکلاتی است که بسیاری از افراد به آن دچار می شوند، اما از عنوان کردن آن و همچنین مراجعه به پزشک خجالت می کشند. مشاهده چنین علائمی در مقعد معمولا به دلیل ابتلا به بیماری های نشیمنگاهی است.
یکی از آزاردهنده ترین بیماری‌های نشیمنگاهی شقاق یا فیشر مقعد است که فرد مبتلا به آن متحمل درد و ناراحتی زیادی می‌شود. زخم مقعد یا همان فیشر با گذشت زمان تا ناحیه مخاطی گسترش می‌یابد و عمیق تر می‌شود که در اینصورت به آن شقاق مزمن گفته می شود.
در ادامه به بررسی این بیماری، علائم، دلایل و بهترین روش های درمان مثل لیزر و جراحی شقاق خواهیم پرداخت:
شقاق یا فیشر مقعدی
شقاق یا فیشر (fissure) بیماری شایعی است که بسیاری از افراد در طول زندگی خود آن را تجربه می نمایند، این بیماری در واقع زخمی مخاطی می‌باشد که قسمت داخلی ناحیه مقعدی یا آنال را که طولی حدود ۳ سانتی متر دارد، دچار می‌سازد.
به عبارت ساده تر به زخم ایجاد شده در ناحیه مقعد اطلاق داده می شود، البته باید در این میان اذعان داشت که بیماری مورد بحث، دارای عود و بهبودی های مکرر است.
گاهی زخم های مقعدی به صورت خود به خود یا با درمان خانگی پس از چند روز یا چند هفته بهبود می یابند. به این شقاق مقعدی کوتاه مدت (حاد) می گویند. اما در صورتی که زخم مقعدی شما بعد از 8 تا 12 هفته بهبود نیافته است، شقاق مزمن محسوب می شود. یک شقاق مزمن ممکن است نیاز به درمان پزشکی داشته باشد.
شقاق مقعدی یک مشکل رایج است و افراد در هر سنی ممکن است به آن دچار شوند. حتی کودکان و جوانان هم در صورت ابتلا به یبوست شدید یا سایر عواملی که به مقعد فشار وارد می کند، ممکن است به این بیماری دچار شوند.
علائم شایع شقاق
افرادی که به این عارضه مبتلا می شوند، در ابتدا با علائمی مثل سوزش و درد زیاد هنگام اجابت مزاج مواجه می شوند. اما ممکن است سایر علائم زیر را هم تجربه کنند:
- درد شدید و ناگهانی (خصوصا هنگام دفع)
- سوزش در هنگام اجابت مزاج
- خارش
- خون ریزی مقعدی
ممکن است لکه کوچکی از خون قرمز روشن روی دستمال توالت یا چند قطره در کاسه توالت مشاهده کنید. خونریزی شقاق معمولا از مدفوع جدا است و مدفوع بسیار تیره و قیری رنگ یا خون قرمز تیره مخلوط با مدفوع ممکن است نشانه مشکل جدی تری باشد.
بنابراین اگر خونریزی و درد همراه با اجابت مزاج داشتید، به پزشک مراجعه کنید.
عواملی که باعث ایجاد شقاق مقعدی می شود؟
شقاق مقعدی در اثر آسیب یا ضربه به کانال مقعد ایجاد می شود. آسیب ممکن است زمانی اتفاق بیفتد که:
- وارد شدن ضربه شدید به مقعد
- یبوست مزمن و خشکی مدفوع
- اسهال طولانی مدت
- بارداری و زایمان
- مقاربت مقعدی
- تنگی دریچه مقعد
- بیماری های التهابی روده مثل کرون
- استفاده از دستمال های زبر برای خشک کردن مقعد
بسیاری از متخصصان بر این باورند که فشار بیش از حد در عضلات (اسفنکترها) که مقعد را کنترل می‌کنند، ممکن است علت ایجاد شقاق باشند.
کنترل اسفنکتر خارجی مقعد کاملا ارادی است، اما اسفنکتر داخلی اینطور نیست و همیشه تحت فشار یا کشش است. اگر فشار بیش از حد افزایش یابد، می تواند باعث اسپاسم و کاهش جریان خون در مقعد شود و منجر به شقاق شود. این فشار همچنین می تواند از بهبود فیشر جلوگیری کند.
پزشک این بیماری را چگونه تشخیص می دهد؟
پزشک می تواند شقاق مقعدی را بر اساس علائم شما و معاینه فیزیکی تشخیص دهد. همچنین اگر پزشک قادر به تشخیص دقیق نباشد یا به بیماری دیگری مشکوک شود، انجام آزمایشات زیر را تجویز می کند:
- معاینه ظاهری مقعد یا رکتوم
- معاینه دیجیتال رکتوم، پزشک انگشت دستکش دار را وارد کانال مقعدی می کند.
- آنوسکوپی، این شامل استفاده از یک لوله کوتاه همراه با یک دوربین کوچک برای نگاه کردن به کانال مقعد است.
- پزشک ممکن است قبل از انجام معاینه رکتوم یا آنوسکوپی صبر کند تا شقاق شروع به بهبود کند. اگر باید فوراً معاینه انجام شود، می توان از دارو برای بی حس کردن ناحیه استفاده کرد.
در طول معاینه، پزشک همچنین می‌تواند دریابد که آیا شرایط دیگری ممکن است باعث ایجاد شقاق شده باشد یا خیر. داشتن چندین شقاق یا داشتن یک یا چند شقاق در ناحیه‌ای از مقعد که معمولاً در آن شقاق ایجاد نمی‌شود، می‌تواند نشانه‌ای از یک مشکل جدی‌تر باشد، مانند بیماری التهابی روده یا سیستم ایمنی ضعیف.
برای درمان شقاق چکار کنیم؟
برخی از شقاق های حاد و کوتاه مدت مقعدی می توانند در عرض 4 تا 6 هفته با درمان های خانگی بهبود یابند. چندین مرحله وجود دارد که می توانید برای تسکین علائم خود و کمک به بهبود شقاق انجام دهید:
- سعی کنید از یبوست جلوگیری کنید.
- میوه ها، سبزیجات و غلات کامل را هر روز در رژیم غذایی خود بگنجانید زیرا این غذاها سرشار از فیبر هستند.
- به مقدار زیاد مایعات بنوشید.
- هر روز کمی ورزش کنید.
- زمانی که احساس دفع دارید بلافاصله از توالت استفاده کنید.
- از زور زدن در توالت پرهیز کنید.
در صورتی که طی 4 تا 6 هفته علائم شما بهبود پیدا نکرد، باید به سراغ سایر روش های درمان شقاق یا فیشر مقعدی بروید. سایر روش های درمان شقاق به شرح زیر است:
عمل جراحی شقاق مقعدی شامل روش های گوناگونی است که هر یک مزایا و معایب و طول نقاهت مربوط به خود را دارد. در ادامه رایج ترین روش های جراحی شقاق را بررسی خواهیم کرد:
اسفنکتروتومی شقاق: در این روش طی یک جراحی و با ایجاد یک برش روی عضله اسفنکتر، به کاهش فشار ناحیه مقعد کمک می کنند. با ایجاد این برش، انقباض عضلات مقعد از بین می رود و همین امر به بهبود شقاق یا فیشر کمک می کند. جراحی اسفنکتروتومی شقاق در دو نوع باز و بسته انجام می شود.
فیشرکتومی: پوست آسیب دیده اطراف مقعد در روش فیشرکتومی با ایجاد برشی حذف می شود تا به مرور ترمیم شود. از روش فیشرکتومی معمولا همراه با بوتاکس شقاق استفاده می شود.
فلپ شقاق: روش فلپ پیشرفته شقاق شامل برداشتن پوست سالم از بخش های دیگر بدن و استفاده از آن برای ترمیم زخم شقاق است که ممکن است با اسفنکتروتومی انجام شود.
عمل سرپایی شقاق با لیزر: عمل لیزر شقاق به عنوان یکی از بهترین روش های نوین درمان شقاق شناخته می شود که بدون بیهوشی و در کلینیک انجام می شود.
در روش لیزر با استفاده از اشعه یکپارچه لیزر، بدون بیهوشی و با استفاده از بی حسی موضعی این عارضه را درمان می کنند. عمل لیزر فیشر کمتر از یک ساعت زمان می برد و نیازی به بستری شدن و گذراندن دوران نقاهت طولانی نمی باشد.
همچنین احتمال عود مجدد در روش لیزر بسیار پایین است و حدود 90 درصد بیماران از انجام این عمل رضایت کامل دارند.
اما نکته ای که باید در نظر بگیرید، انجام عمل لیزر در یک کلینیک تخصصی و تحت نظر یک دکتر با تجربه و ماهر است. کلینیک تخصصی پایتخت یکی از مراکز معتبر لیزر بیماری های نشیمنگاهی در تهران است که بیش از پانزده سال است به صورت تخصصی در این زمینه فعالیت می کند.
دیدگاه تان را بنویسید