تنش در مجلس؛ سخنرانی ظریف با حاشیه‌هایی همراه شد

عده‌ای از نمایندگان در جریان سخنرانی وزیر امور خارجه در رابطه با برجام اختلال ایجاد کرده که با تذکر رئیس مجلس خاتمه یافت. محمدجواد ظریف در جلسه علنی امروز مجلس حضور یافت تا در رابطه با مسائل سیاست خارجی و دیپلماسی اقتصادی به نمایندگان گزارش دهد، پس از پایان بخش اول صحبت‌های وی و در قسمت دوم سخنرانی ایشان در آغاز چندین تن از نمایندگان از صندلی خود برخاسته و با فریاد درخواست اخطار، مانع سخنرانی وزیر امور خارجه شدند. در همین حین رئیس مجلس به نمایندگان تذکر داد که پس از پایان صحبت وزیر خارجه مهلت اخطار به نمایندگان داده می‌شود، اما همچنان نمایندگان فریاد "دروغگو" " آقای ظریفه بسه" " دوست نداریم دروغ بشنویم" سر می‌دادند. وزیر امور خارجه نیز خطاب به نمایندگان اخطار داد که من اگر دروغ گفتم رهبر شنیدند و اگر صادقانه حرف زدم رهبر نیز شنیدند، ایشان به من صادق گفتند، اما شما به من دروغگو گفتید. ایشان به من شجاع گفتند، اما شما به من ذلیل گفتید. اما بنده برای نمایندگان ملت ارزش و احترام قائلم. پس از صحبت‌های چند دقیقه‌ای وزیر امور خارجه، عده‌ای از نمایندگان فریاد مرگ بر دروغگو سر دادند و آقای ظریف نیز اعلام کرد بنده از مهمان نوازی شما سپاسگزارم. رئیس مجلس شورای اسلامی به نمایندگان اخطار می‌داد که بر جای خود نشسته و نظم جلسه را رعایت کنند.

ظریف: سیاست خارجی حوزه دعوای جناحی نیست

• امروز مهم‌تر از هر چیزی انسجام درونی است، چرا که سیاست خارجی حوزه دعوای جناحی نبوده و باید از هر دوگانه‌سازی و دعوای جناحی در این حوزه اجتناب شود.
• از پایان امپراطوری شرق این تحول آغاز شد و غربی‌ها فکر می‌کردند پایان امپراطوری شرق یعنی پیروزی جبهه غرب، اما به زودی فهمیدند شرایط جدیدی بر روابط بین‌الملل حاکم شده و آن‌ها اشتباه برداشتی در دهه ۹۰ میلادی داشتند که هنوز غرب تاوان آن اشتباه را می‌پردازد. آنچه که در شرایط گذار بین‌الملل حائز اهمیت است و ما حدود ۳۰ سال است که در آن قرار داریم، فهم دقیق و عدم اشتباه است. هر کشوری که در شرایط گذار در تاریخ دچار اشتباه شده است با شکست روبرو شده است. متاسفانه ایران نیز در تاریخ معاصر و در دوران قبل از انقلاب نتوانسته نقش بسزایی را در شرایط گذار ایفا کند و فرصت‌ها را از دست داده است، چرا که جهت‌گیری جهانی را نشناخته و از انسجام داخلی بهره‌مند نبوده است. در شرایط گذار با تدبیر و شجاعت می‌توان کشور را به گونه‌ای مدیریت کرد که به نفع منافع کشور حرکت کنیم.
• سیالیت همه جامعه و تحول در مفاهیم یکی از مشخصه‌های مهم شرایط گذار است. امروز جهان از سمتی که همه اتفاق‌ها در غرب رقم می‌خورد و در واقع جهان غرب محور بود به سمت جهان پساغربی که دیگر غرب محور همه تحولات نیست در حال حرکت است. مفاهیم بین‌المللی و روابط سیاسی دچار تحول بنیادین شده است و مفاهیم جدیدی جایگزین شده که فرصت ویژه‌ای را برای کشور‌هایی نظیر جمهوری اسلامی ایران ایجاد کرده است.
• امام خمینی (ره) اولین فردی بود که این تحول را تشخیص داد و در نامه امام خمینی (ره) به گورباچف این آگاهی ایشان مشخص است. بعد از امام خمینی (ره) نیز مقام معظم رهبری این مسیر را ادامه داد. امروز آنچه که دچار تحول شده است بحث امنیت و قدرت است، در واقع مفاهیم جدیدی می‌تواند امنیت ساز باشد. دیگر جهان فقط غرب نیست و شاهد اختلافات و جنگ داخلی در غرب هستیم.
• ما شاهد شکل گرفتن قدرت‌های غیرغربی نظیر چین هستیم و این امر باعث نگرانی آمریکا شده است. امروز آمریکا به عنوان یک قدرت ارتجاعی تلاش می‌کند تا شرایط گذشته را که به نفع آمریکا بوده است حفظ کند. آمریکا به دنبال امنیتی کردن تمام دنیا است. همانطور که می‌بینیم آمریکا حتی کرونا را نیز امنیتی کرده و با چین برخورد امنیتی دارد. گرچه برخی تئوری‌ها در خصوص امنیتی بودن کرونا وجود دارد، اما آمریکا به دنبال چیز دیگری است. آمریکا به دنبال این است تا جمهوری اسلامی ایران که به عنوان یک قدرت در شرایط جدید بین‌المللی برآمده است، را امنیتی کند. اما امروز فضایی برای کنشگری ایران به وجود آمده است.
• امروز هر کشوری با شناخت درست می‌تواند به عنوان یک قدرت کنشگر در جامعه بین‌الملل تاثیرگذار باشد، ما باید بپذیریم که کنشگر بوده و تاثیرگذار هستیم. امروز نه تنها کشور‌ها بلکه یک فرد نیز می‌تواند در تحولات بین‌المللی تاثیرگذار باشد. جمهوری اسلامی ایران یک قدرت در حال برآمدن است به همین دلیل است که آمریکا یک جنگ تمام عیار علیه جمهوری اسلامی ایران به راه انداخته است.
• آمریکا در این جنگ به دنبال چندین هدف است که مهم‌ترین آن این است که از ایران یک تهدید امنیتی ایجاد کند. آنگاه موضوع ایران به مکان‌ها و حوزه‌هایی که آمریکا در آن قدرت دارد مثل شورای امنیت کشیده می‌شود. یکی از اقداماتی که در دولت اوباما رخ داد این بود که ضرب‌های اقتصادی جهانی را امنیتی کرد و بحث مبارزه با پولشویی و تامین مالی تروریسم را به میان کشید و توانست دنیا را در یک حوزه‌هایی درگیر کند و قدرت ویژه‌ای به نظام اقتصادی آْمریکا ببخشد. جمهوری اسلامی ایران در این میان باید به درستی عمل کند.
• دومین هدفی که آمریکا دنبال می‌کند اجماع‌سازی علیه ایران است. از دی‌ماه سال ۱۳۹۶ تا هفته گذشته چهار جلسه ویژه در شورای امنیت با فشار آمریکا برای فشار بر ایران برگزار شده است. در بهمن‌ماه سال ۱۳۹۶ در خصوص اغتشاشات اولین جلسه برگزار شد. جلسه بعدی با حضور پمپئو برگزار شد و جلسه‌ای دیگر با حضور دونالد ترامپ برگزار شده بود و جلسه آخر نیز هفته گذشته برگزار شد. در جلسه اولی که آمریکا برای اغتشاشات برگزار کرد همه اعضای شورای امنیت، آمریکا را در خصوص برجام محکوم کردند. در جلسه هفته گذشته نیز همه اصرار کردند که برجام درست بوده و آمریکا سیاست غلطی را دنبال کرده است.
• سومین هدفی که آمریکا علیه ایران دنبال می‌کند روایت‌سازی‌های جعلی از ایران در منطقه است دنیا باید بداند که هدف آمریکا چیست تا گرفتار آن نشود. مهم‌ترین هدف آمریکا جدا کردن مردم از حاکمیت و ناکارآمد نشان دادن نظام و مشروعیت‌زدایی از نظام است. در کتاب بولتون نیز به وضوح روشن است که در پشت سیاست فشار حداکثری آمریکا این اهداف نهفته است، اما آنچه که امروز از هر چیزی برای رویارویی با آمریکا مهم‌تر است انسجام درونی است. سیاست خارجی حوزه دعوای جناحی نیست به همین دلیل است که سیاست خارجی در چهارچوب اهداف کلی نظام در اختیارات رهبری قرار دارد تا از دوگانه‌سازی و دعوای جناحی اجتناب شود. تمرکز ایران باید در منطقه بوده و تولید کننده امنیت، ثبات و توسعه برای همسایگان خود باشد. همسایگان ما باید احساس کنند که بهترین روابط را با ایران دارند.
• ما امروز بهترین روابط را با ترکیه، روسیه، افغانستان، پاکستان و عراق داشته‌ایم و تعداد سفر‌های بنده به این کشور‌ها چندین برابر سایر کشور‌ها می‌باشد. نشست روند آستانه بیشترین تاثیر را در آرامش سوریه داشته است. کنوانسیون دریای خزر در قالب همسایگی و با حفظ حقوق مردم ایران در دریای خزر شکل گرفت ما باید سیاست تخلیه قدرت استراتژیک ایران در منطقه را از سوی آمریکا با بهبود روابط با همسایگان‌مان پاسخ دهیم.
• ایران ضمن حفظ سیاست همه جانبه و نشستن در برابر ۶ قدرت جهانی و به قول آقای دونالد ترامپ کلاه گذاشتن بر سر آن‌ها در عین حال با اقتدار با چین روابط خود را گسترش داد و اکنون ما در راستای قرارداد ۲۵ ساله با چین هستیم و در این قرارداد هیچ موضوع مخفی وجود ندارد. زمانی که آقای شی با رهبری دیدار کردند بحث این قرارداد مطرح شد زمانی که بنده پیش نویس آن را به چین بردم باز هم اعلام شد. زمانی که چین به پیش‌نویس ما پاسخ داد باز هم اعلام کردیم، زمانی که در دولت چارچوب پیش‌نویس بررسی شد اعلام شد و هرگاه به توافق برسیم با شفافیت کامل اعلام خواهیم کرد. محل‌های قدرت دنیا در حال تغییر است. ما باید واقعیت‌های تحول بین‌المللی را بشناسیم و در شرایط گذار از جهان غرب به جهان پساغربی با اعتماد به نفس تصمیم درستی اعمال کنیم.
• باز نگه داشتن شریان اقتصادی کشور با توجه به اقدامات زورمدارانه اقتصادی آمریکا و به عبارت دیگر تروریسم اقتصادی آمریکا در اولویت ما قرار دارد. ما به دنبال تحول در موجودیت سیاسی - امنیتی وزارت خارجه به سمت سیاسی - امنیتی و اقتصادی هستیم، اما قبول کنید که این تغییر سخت می‌باشد، چرا که شاکله فکری در وزارت خارجه در قالب سیاسی - امنیتی است. ما از ابتدا تلاش کردیم که سیاست‌های خارجی به معیشت مردم کمک کند یا حداقل باری بر دوش مردم نباشد به همین منظور معاونت اقتصادی در وزارت امور خارجه شکل گرفت.
• تجارت با شرق و سیاست صادرات محور برای جهش تولید در اولویت ما است. ما باید صادرات داشته باشیم تولید برای بازار داخل اشتغال مدنظر رهبری را فراهم نخواهد کرد. اقداماتی که ما انجام دادیم در راستای رفع موانع صادرات کالا و خدمات بوده است. یکی از مشکلاتی که ما در توسعه صادرات داشته‌ایم بحث ضمانت‌نامه‌ها بود که صادر کنندگان از این مشکل رنج می‌بردند.
• از سوی دیگر ما به دنبال شناسایی فرصت‌های خارجی هستیم و فرصت‌های خارجی را به بخش داخلی ارائه می‌دهیم در مرحله‌ی بعدی توانمندی‌های داخلی به خارج معرفی می‌شود یکی دیگر از حوزه‌هایی که بسیار در آن فعال بودیم بحث بازکردن کریدور‌های ارتباطی ایران است یکی از مفاد مهم توافق‌نامه با چین بازگرداندن ایران به پروژه راه ابریشم است. از سوی دیگر ما به ظرفیت‌های استانی نیز توجه داشته‌ایم. در بخش اقتصادی ما یک اداره به این حوزه اختصاص یافته است.
• شرایط دنیا در حال تحول است و ایران این توانایی را دارد که در این شرایط نقش مهمی ایفا کند، اما باید انسجام داخلی داشته باشیم. ما در وزارت خارجه در خدمت شما هستیم و در وزارت خارجه حزبی شدن به معنای پایان حضور است، همان‌طور که ما بهترین روابط را با حاج قاسم سلیمانی داشتیم و من هر هفته با ایشان جلسه داشتم این امکان وجود دارد که با نمایندگان برای پیشبرد اهداف همکاری داشته باشیم.

منبع: فرارو