آیا هفته‌ی آینده، پایان جهان خواهد بود؟!

یک نظریه پرداز معروفِ «تئوری توطئه» با هشدار اعلام کرد: ما در محاسبات تقویم مایا اشتباه کرده بودیم. جهان هفته آینده در تاریخ ۲۱ ژوئن ۲۰۲۰ پایان خواهد یافت. سال ۲۰۲۰ تا به این لحظه، به دلیل بیماری کوروی ویروس COVID-۱۹، سالی بسیار وحشتناک بوده است. حالا یک نظریه پردازِ «تئوری توطئه» ادعا می‌کند که جهان در هفته آینده در ۲۱ ژوئن به پایان خواهد رسید. این تئوری که کاملاً عجیب به نظر می‌رسد، بر اساس تقویم باستانی مایایی‌ها و پیش بینی آن از پایانِ جهان است. لازم به ذکر است که تقویم گرگوری اکنون توسط اکثر مردم در سراسر جهان استفاده می‌شود، اما این تقویم در سال ۱۵۸۲ به وجود آمد و پیش از آن، مردم از تقویم‌های مختلفی برای پیگیری تاریخ استفاده می‌کردند. دو مورد از محبوب‌ترین تقویم‌ها پیش از خلق تقویم گرگوری، تقویم‌های مایا و جولیان بود. به گفته کارشناسان، تقویم گرگوری معرفی شده است تا زمان واقعی گردش زمین به دور خورشید را بهتر نشان دهد؛ اما بسیاری بر این باورند که ۱۱ روز از سالی که با تقویم ژولیان تعیین شده بود، از دست رفته است، یا به عبارت دیگر از هر سالِ واقعی از تقویم مایا، ۱۱ روز کم‌تر در محاسبات‌مان وارد کرده‌ایم. با گذشت زمان، به این روز‌های از دست رفته افزوده می‌شوذ و اکنون یک نظریه پرداز تئوری توطئه ادعا می‌کند که اکون باید تقویم ما سال ۲۰۱۲ را نشان بدهد، نه سال ۲۰۲۰ را. داشنمندی به نام پائولو تاگاگوین، در توئیتی که چند ساعت بعد حذف شد نوشت: "بر اساس تقویم جولیان، ما از نظر فنی در واقع اکنون در سال ۲۰۱۲ هستیم. تعداد روز‌های از دست رفته در یک سال به دلیل تغییر در تقویم گرگوری، ۱۱ روز است. به مدت ۲۶۸ (از سال ۱۷۵۲ تا ۲۰۲۰) استفاده کرده‌ایم. به ازای هر سال، ۱۱ روز کم محاسبه کرده‌ایم. با یک ضرب و جمع ساده به عدد ۲۹۴۸ می‌رسیم، و اگر این عدد را تقسیم بر تعداد روز‌های سال، یعنی ۳۶۵ بکنیم، میشود ۸ سال. یعنی ما در محاسباتمان ۸ سال را کم حساب کرده‌ایم؛ بنابراین به دنبال این تئوری، بر اساس تقویم مایا، ۲۱ ژوئن ۲۰۲۰ پایان دنیا خواهد بود نه ۲۱ دسامبر ۲۰۱۲. شاید خاطرتان باشد که ۲۱ دسامبر سال ۲۰۱۲ را برخی از نظریه پردازان «تئوری توطئه» به عنوان پایان جهان مطرح شد. ناسا می‌گوید: "داستان با ادعا‌هایی آغاز شد که نیبیرو، یک سیاره فرضی که توسط سومری‌ها کشف شد، به سمت زمین در حال حرکت است. این فاجعه ابتدا برای ماه مه ۲۰۰۳ پیش بینی شده بود، اما هنگامی که هیچ اتفاقی نیفتد، روز رستاخیز به جلو به دسامبر ۲۰۱۲ منتقل شد و به پایان یکی از چرخه‌های تقویم باستانی مایا در ایستگاه زمستانی در سال ۲۰۱۲ مرتبط شد؛ از این رو تاریخ پیش بینیِ روز رستاخیز از ۲۱ دسامبر ۲۰۱۲ معرفی شد. آژانس فضایی ناسا، پیشتر در همان سال ۲۰۱۲ توضیح داد: "برای صحبت کردن درباره‌ی هرگونه ادعای فاجعه یا تغییرات چشمگیر در سال ۲۰۱۲، پس جایگاه علم کجاست؟! شواهد و نشانه‌ها کجاست؟! هیچ کدام وجود ندارد و برای همه ادعا‌های تخیلی، اگر حتی کتاب وفیلم و مستند ساخته شده باشد یا اطلاعاتی از طریق اینترنت منتشر شده باشد؛ ما نمی‌توانیم واقعیت ساده را تغییر دهیم. هیچ مدرک موثقی برای هیچ یک از ادعا‌های مطرح شده در حمایت از رویداد‌های غیرمعمول که در دسامبر ۲۰۱۲ اتفاق می‌افتد، وجود ندارد. ".

اما مایا‌ها از دل تاریخ می‌خواهند به ما چه بگویند؟

همانطور که می‌دانیم، مایا‌ها ریاضیدانان و اخترشناسان برجسته و مطمئناً از محاسبه‌گران دقیقِ زمان بوده‌اند. برای قدردانی از زحمات مایا‌ها از مفهوم زمان، درک سیستم‌های مختلف آن‌ها برای تقویم خود ارائه داده‌اند و همچنین نحوه استفاده از آن بسیار مهم است. تقویم مایا، یکی از تقویم و گاهشماری‌های رایج در میان اقوام آمریکای مرکزی و جنوبی یعنی مایا‌ها بود. مایا‌ها سه نوع تقویم را بیشتر استفاده می‌کردند که شامل سالنام‌های مقدس۲۶۰روزه، هاآب یا سال مبهم ۳۶۵ روزه و تقویم کامل ۵۲ ساله است. علاوه بر اینها، آن‌ها یک نظام گاهشماری هم داشته‌اند که دانشمندان امروزی آن را شمارش طولانی (سلسله آغازین) می‌نامند و آن‌ها چند مشتق از این شمارش‌های طولانی را انتخاب می‌کنند تا بتوانند تعداد دقیق روز‌هایی را که یک اتفاق مشخص در گذشته افتاده را محاسبه و ثبت و ضبط کنند. تقویم تولکین یا همان «چرخه‌ی مقدس»، شامل یک چرخه ۲۶۰ روزه است. این تقویم از نام‌های ۲۰ روزه تشکیل شده است که هر یک با یک نماد یا گلیف و سیزده "لحن یا درجه" مشخص و به ترتیب با عددی متوالی از یک تا سیزده، در یک سیکل پی‌درپی و دائمی تنظیم شده‌اند. این نام‌ها و شمار‌ها با هم ترکیب شده و سرانجام با یکدیگر دست به عمل می‌زدند. نام اولین روز ایمیکس (Emix) بود و اولین باری که ایمیکس در ۲۶۰ روز ظاهر می‌شود آن سال یک ایمیکس محسوب می‌شود. روز بعدی ایک (ik) بوده و شمار روز بعدی ۲ بوده به همین خاطر به دومین سال را ۲ ایک می‌گفتند. سومین روز آکبال (Akbal) نام داشته و به همین خاطر به سومین روز سال ۳ آکبال می‌گفتند؛ و زمانی که شمارش‌ها به ۱۳ می‌رسید شمارش اعداد دوباره به یک می‌رسید و ایکس چهارمین نام به ایکس می‌پیوست. زمانی که شمارش روز به ۸ می‌رسید، نام‌های بیست‌گانه یکبار مورد استفاده قرار گرفته و روز بعدی آن ۸ ایمیکس بود و زمانی که ۲۶۰ روز سال به‌طور کامل استفاده می‌شد و ایمیکس دوباره ظاهر می‌شد و این دورهٔ سلسله وار دوباره تکرار می‌شد. به راحتی می‌توان گفت که زندگی مایا‌ها بر روی این تقویم می‌چرخیده. همشو با اعتقادات مدرن به طالع بینی، مایا معتقد بودند که تاریخ تولد هر فرد ویژگی‌های فردی و معنوی و همچنین جایگاه او در جامعه را تعیین می‌کند. تقویم مایا نیز در تعیین تاریخ‌های فرخنده برای هر جنبه از زندگی مایا و تعیین تاریخ‌های خاص برای وقایع مهم، قربانی کردن‌ها و مراسمات مهم از اهمیت اصلی برخوردار بود. تقویم تولکین دارای کارکرد‌های اساسی معنوی، باطنی و اجتماعی است، اما یک سال خورشیدی (یعنی مدت زمانی که زمین یک دور به دپر خورشید می‌چرخد) را اندازه گیری نمی‌کند. درعوض، مایا‌ها از تقویم دیگری به نام هاآب (Haab) استفاده کرد تا مدت زمانی را که ما یک سال کامل می‌دانیم دنبال کند. تقویم هاآب بر اساس چرخه خورشید است و برای اهداف مدنی، کشاورزی، حسابداری و اداری مورد استفاده قرار می‌گرفته است. مانند تقویم تولکین، آن‌ها نیز از یونیال (یا همان دوره‌های ۲۰ روزه) تشکیل شده است و هر روز علامت و شمایل خاص خود را دارد. با این حال، به جای استفاده از ۱۳ یونیال به مدت ۲۶۰ روز، تقویم هاآب دارای ۱۸ یونیال است که نتیجه آن ۳۶۰ روز خواهد بود. به طور گسترد‌های پذیرفته شده است که روز "صفر" در سلسله‌ی آغازینِ تقویم مایا، به تاریخ ۱۱ آگوست ۳۱۱۴ قبل از میلاد برمی‌گردد؛ و این نشانگر پایان یک جهان قبلی و آغاز جریان فعلی بوده است که ما اکنون در آنی. بر طبق این تقویم، پیشتر گمان می‌رفت که پایان این دوره از جهان فعلی روز ۲۱ دسامبر ۲۰۱۲ خواهد بود، اما طبق ادعای جدید نظریه‌پردازان این حوزه، پایان جهان در مفهوم تقویم مایا، در واقع ۲۱ ژوئن ۲۰۲۰، یعنی چند روز دیگر خواهد بود. ما می‌دانیم که مایا‌ها به چرخه‌های کیهان شناسی توجه عمیقی داشته‌اند و رنج بسیاری را متحمل شده‌اند تا همه چیز را بسیار دقیق ثبت و ضبط کنند.. با این حال اینکه چرا این تاریخ در تقویم مایا، به عنوان روز پایانی تعیین شده است، سؤالی‌ست که باید چند روز دیگر به پاسخ آن رسید. آیا ۲۱ ژوئن ۲۰۲۰ پایان دنیا است، یا خیر، جشن سال نوی بشریت و آغاز جهانی تازه، و یا اینکه تنها عددی مثل عدد‌های دیگر است و بعد ا آن دوباره از خواب بیدار می‌شویم و مثل همیشه آفتاب از شرق درمی‌آید. کسی چه می‌داند؟!