ایران درّودی؛ بانوی نقاشی که نور را بر بوم نشاند
تالار مشاهیر؛ بانوی هنرمند و تابوشکن از شوهرش خواستگاری کرد!
ایران درودی هنرمند معاصر، از برجستهترین نقاشان ایرانی و شناخته شده در عرصه جهانی بود.
شایانیوز- ایران درّودی (۱۳۱۵–۱۴۰۰)، یکی از مهمترین چهرههای نقاشی معاصر ایران، هنرمندی بود که نقاشیهایش آمیختهای از نور، عرفان و نمادگرایی شرقی در قالب فرمها و رنگهای غربی بود. آثار او تنها نمایش تصویری نبودند، بلکه موسیقیهایی بودند بیکلام که مخاطب را به تأمل، رؤیا و تجربهای شخصی فرا میخواندند. ایران درودی نه تنها نقاشی میکرد، بلکه مینوشت، سخن میگفت، درس میداد و در تمام عمر هنرش را ابزاری برای شناخت انسان، تاریخ و وطن میدانست.
طلوع یک ستاره
ایران درّودی در ۱۱ شهریور ۱۳۱۵ در مشهد، در خانوادهای فرهنگی با ریشههای ایرانی–قفقازی به دنیا آمد. پدرش تاجر فرش و مادرش از خانوادهای اصیل با فرهنگ غنی ایرانی بود. دوران کودکی و نوجوانی او میان ایران، فرانسه و بلژیک گذشت. تحصیلات عالیاش را در رشته تاریخ هنر و نقاشی در بوزار پاریس و بعد در مدرسه تلویزیون و سینمای نیویورک به پایان رساند.
بازگشت او به ایران، آغاز دورهای پربار از فعالیت هنری، نمایشگاهها، نوشتن، تدریس و حضور در عرصه عمومی بود.
نقاشیها و سبک هنری
نقاشیهای درّودی را نمیتوان در یک سبک خاص خلاصه کرد. او از تأثیرات سوررئالیسم بهره برد ولی با فضایی عرفانی و شاعرانه که به آن هویتی خاور زمینی میبخشید.
وی میگفت:
«من نقاش نورم. نور را نقاشی میکنم نه چیز دیگر.»
فضاهای مهآلود، رنگهای ملایم و درخشان، فرمهای رویاگون و استفاده نمادین از گلها، پنجرهها، آسمانها و اشیاء، امضای آثار او بودند. حتی در لحظات بیماری و درد، نقاشیهایش پر از امید و روشنایی بودند.
نویسندگی و تأثیرات فرهنگی
ایران درودی یک نویسنده پرکار نیز بود. کتاب خاطراتش با عنوان «در فاصلهٔ دو نقطه» نهتنها اثری خودزندگینامهای است، بلکه متنی اجتماعی، سیاسی و فرهنگی درباره ایران قرن بیستم محسوب میشود.
او با حضور در برنامههای تلویزیونی و گفتوگوهای عمومی، نقشی کلیدی در معرفی هنر به مردم ایفا کرد و از معدود هنرمندانی بود که نه تنها در حلقه نخبگان، بلکه در بین عامه مردم نیز شناخته شده و محبوب بود.
زن بودن در جهانی مردانه
ایران درودی در دورهای فعالیت کرد که دنیای هنر مردانه و سنتزده بود. اما با جسارت، دانش و بینیازیاش به تأیید دیگران، توانست حضوری ماندگار و تأثیرگذار بسازد. او میگفت:
«من زن بودنم را افتخار میدانم نه محدودیت.»
عشق و پیشنهاد ازدواج به همسر
این بانوی هنرمند بسیار جسور و سنت شکن بود. از بیان احساساتش هراس نداشت. گاه آنها را بر بوم جاری میکرد و گاه بر زبان. در جوانی هنگامی که مرد مناسبش را یافت و او را نزدیک به ایدهآلهایش یافت، به او پیشنهاد ازدواج داد. او و پرویز مقدسی تهیه کننده و کارگردان در زمستان 1346 با هم ازدواج کردند. زندگی مشترک آنها 18 سال بعد با مرگ زودهنگام مقدسی در سال 1364 به پایان رسید.
نمایشگاهها و دستاوردها
درودی بیش از ۶۰ نمایشگاه فردی در سراسر جهان برگزار کرد، از جمله در پاریس، لندن، نیویورک، توکیو، تهران، و مونتکارلو. آثارش در موزهها و کلکسیونهای خصوصی در سراسر جهان نگهداری میشوند. او از نخستین زنانی بود که در دهه ۱۳۴۰ شمسی در سطح بینالمللی شناخته شد.
وصیت فرهنگی
درّودی پیش از درگذشت، با اهدای زمین و پیگیریهای شخصیاش، خواهان احداث موزهای برای نگهداری آثارش در تهران شد؛ موزهای که با همت خودش و همراهی شهرداری تهران در حال ساخت است.
او میخواست که آثارش در کشورش بمانند تا نسلهای آینده با دیدن آنها، با روح زمانه و شوقی که در زندگیاش بود، ارتباط برقرار کنند.
پرواز
ایران درّودی در مهرماه ۱۴۰۰ در سن ۸۵ سالگی در تهران درگذشت. پس از مرگ، موجی از تجلیل در فضای هنری و رسانهای از او شکل گرفت؛ از جمله بازخوانی دوباره کتابش و برپایی نمایشگاههایی از آثارش.
ایران درّودی تنها یک نقاش نبود؛ او صدای زن ایرانی در جهانی متلاطم، راوی دردها و امیدها و روشناییها بود. آثارش پلی بودند میان شرق و غرب، سنت و مدرنیته، و تاریکی و نور. او با جسارت، اندیشه، سلیقه و تعهد فرهنگیاش، الگویی از هنرمند متعهد، مستقل و جهانی شد.
دیدگاه تان را بنویسید