فرهنگ تکان‌ دهنده مردم توراجا؛ جایی که زنده ها با اجساد زندگی میکنند

شایانیوز- در دل طبیعت سرسبز و کوهستانی جزیره سولاوسی اندونزی، قوم توراجا زندگی می‌کنند؛ مردمانی با فرهنگی شگفت‌انگیز و آیین‌هایی که نگاه جهانیان را به خود جلب کرده‌اند. در میان سنت‌ها و باورهای آنان، یکی از عجیب‌ترین و در عین حال تاثیرگذارترین رسوم، چگونگی مواجهه با مرگ و درگذشتگان است. جایی که مرده‌ها همچنان زنده‌اند، در خانه می‌مانند، لباس عوض می‌کنند و با خانواده‌هایشان وقت می‌گذرانند.

مرگ، نقطه‌ی پایان نیست؛ تنها یک گذرگاه است

برخلاف بسیاری از فرهنگ‌ها که مرگ را نقطه‌ی پایان زندگی می‌دانند، برای مردم توراجا مرگ فقط آغازی‌ست برای مرحله‌ای تازه از زندگی روح. وقتی یکی از اعضای خانواده فوت می‌کند، او را مرده خطاب نمی‌کنند. در نگاه آنان، آن فرد هنوز "بیمار" یا "خفته" است. بدن او به دقت با مواد گیاهی خاصی مومیایی می‌شود تا از تجزیه‌اش جلوگیری شود، و سپس تا زمان آماده شدن خانواده برای برگزاری مراسم تدفین نهایی، در خانه نگهداری می‌شود. این زمان ممکن است چند ماه، یا حتی چند سال طول بکشد.

در این مدت، خانواده‌ها با جسد همان‌طور رفتار می‌کنند که انگار هنوز زنده است. به او غذا می‌دهند، با او حرف می‌زنند، گاهی رادیو روشن می‌کنند تا صدا بشنود، و لباس‌هایش را مرتب تعویض می‌کنند. این رفتارها نه عجیب است و نه صرفاً آیینی نمادین؛ بلکه ریشه در احترامی عمیق و عاطفه‌ای انسانی دارد که مردم توراجا برای درگذشتگان خود قائل‌اند.

مراسم تدفین؛ جشنی برای بدرقه‌ی روح

وقتی زمان آن فرا برسد و خانواده بتواند هزینه‌های لازم را فراهم کند، مراسم تدفین برگزار می‌شود. اما این مراسم، چیزی فراتر از یک تشییع ساده است. مراسم تدفین در توراجا گاهی به‌اندازه‌ی یک جشن ملی اهمیت دارد. هفته‌ها و حتی ماه‌ها برنامه‌ریزی می‌شود و اقوام از دور و نزدیک دعوت می‌شوند. در این مراسم، گاوهای آبی نادر و خوک‌هایی قربانی می‌شوند، موسیقی سنتی نواخته می‌شود، نمایش‌های آیینی اجرا می‌گردد و رقص‌های گروهی برپا می‌شود. قربانی کردن گاوها بخش مهمی از این سنت است، چرا که مردم توراجا باور دارند این حیوانات وسیله‌ی انتقال روح فرد به دنیای بعد از مرگ هستند. هر چه تعداد و ارزش قربانی‌ها بیشتر باشد، مسیر روح آسان‌تر و آرام‌تر طی خواهد شد.

ماننه؛ آیین بازگشت مردگان

یکی دیگر از آیین‌های خارق‌العاده مردم توراجا، مراسمی‌ست به نام "ماننه" (Ma’nene) که هر چند سال یک‌بار برگزار می‌شود. در این مراسم، خانواده‌ها اجساد مومیایی‌شده نیاکان خود را از قبر بیرون می‌آورند، خاک را از رویشان می‌زدایند، لباس نو تنشان می‌کنند، آن‌ها را به خانه می‌برند و با آن‌ها عکس خانوادگی می‌گیرند. در پایان، اجساد دوباره به آرامگاه‌هایشان بازمی‌گردند. این آیین، برای مردم توراجا نه ترسناک است و نه غریب؛ بلکه نمادی از احترام عمیق، عشق ماندگار، و پیوندی ابدی با گذشته است. آن‌ها با این کار، یاد نیاکان‌شان را زنده نگه می‌دارند و حس تعلق را در نسل‌های جدید تقویت می‌کنند.

جایی که سنت و مدرنیته همزیستی دارند

در جهانی که بسیاری سنت‌های کهن رنگ باخته‌اند، مردم توراجا همچنان با افتخار آیین‌های خود را حفظ کرده‌اند. با اینکه اینترنت، موبایل و تکنولوژی به روستاهای آنان راه پیدا کرده، اما هنوز مرگ برایشان معنایی فراتر از نبودن دارد. این آیین‌ها امروز علاوه بر ارزش فرهنگی، باعث جذب گردشگران نیز شده و به عاملی برای پایداری اقتصادی و فرهنگی آن‌ها بدل شده است.

فراتر از یک آیین؛ درسی انسانی

سنت مومیایی کردن و آیین‌های مرتبط با مرگ در فرهنگ توراجا، تنها بخشی از رسوم محلی نیست. بلکه تصویری‌ست از نگاهی متفاوت به مفهوم انسان، عشق، خاطره و پیوند میان نسل‌ها. آن‌ها به ما می‌آموزند که مرگ می‌تواند نه یک وداع، بلکه شکلی تازه از بودن در کنار هم باشد.

​